'Aanpak klimaatverandering is betaalbaar'

Hoogstens een half procentje van wat de wereld per jaar produceert. Meer moeten maatregelen tegen de dreigende opwarming van de aarde niet kosten. Dat schatte de Britse professor John Schellnhuber gisteren (woensdag) op een Brits-Duitse conferentie in Berlijn. Duitsland en Groot-Brittannië hebben er afgesproken meer te gaan samenwerken tegen de opwarming van de aarde. Ze hopen dat de rest van Europa en de VS zich achter hun ambitieuze doelstellingen en doortastende maatregelen scharen. België lijkt daar nog niet meteen klaar voor.


Deze week kwam het alarmerende nieuws uit het hoge noorden. Volgens een studie van de Arctic Council, een overlegorgaan van de landen rond de noordpool, warmt het gebied binnen de poolcirkel nog veel vlugger op dan de rest van de wereld. Daardoor smelt het poolijs sneller weg dan verwacht, terwijl de permafrost, de continu bevroren toendra, steeds warmer en natter wordt. Diverse plantensoorten, dieren als ijsberen en zeehonden en de inheemse groepen in de regio worden in hun bestaan bedreigd door de veranderingen, zegt het rapport.

De opwarming van het poolgebied heeft ook een weerslag in de rest van de wereld. Door het afsmelten van het poolijs zal de zeespiegel de komende decennia waarschijnlijk duidelijk gaan stijgen. Op een conferentie in Peking waarschuwden klimatologen het voorbije weekend dat ook de oceaanstromen kunnen wijzigen, waardoor het klimaat met name ook in Europa kan veranderen.

Aanpakken

In Europa is er al lang geen discussie meer over het broeikaseffect - de opwarming van de aarde doordat een steeds dikkere deken van koolstofdioxide en andere gassen in de atmosfeer de normale afkoeling vermindert. Maar niet alle landen zijn al even overtuigd in actie geschoten om de productie van die broeikasgassen terug te schroeven. Daarvoor moet in de eerste plaats het verbruik van olie, steenkool en aardgas worden teruggedrongen. Van de oude EU-landen liggen momenteel alleen Duitsland, Groot-Brittannië, Zweden en Frankrijk op koers om de normen van het Protocol van Kyoto te halen. Dat internationale verdrag, dat binnenkort in werking treedt, legt de industrielanden op hun uitstoot van broeikasgassen tegen 2012 met gemiddeld 5,2 procent te verminderen in vergelijking met 1990. België, dat binnen acht jaar 7,5 procent minder moet doen, produceerde in 2002 nog 2 procent meer dan twaalf jaar eerder. Onze overheid gaat er al van uit dat we alleen nog in de buurt van de norm kunnen komen door ‘uitstootrechten’ te kopen van landen die minder vervuilen dan internationaal toegestaan - de fameuze schone lucht uit Rusland. Op 1 januari 205 gaat die emissiehandel officieel van start.

Ook Duitsland en Groot-Brittannië zijn niet vies van de handel in emissierechten. Maar die maatregelen kunnen volgens Berlijn en Londen wel enkel bovenop serieuze inspanningen komen om in eigen land orde op zaken te stellen. Duitsland en Groot-Brittannië zijn daarmee al begonnen. Groot-Brittannië produceerde in 2002 15 procent broeikasgassen minder dan in 2002, Duitsland haalde een reductie van 18,9 procent. Groot-Brittannië had het geluk dat het veel oude fabrieken waar zwaar vervuilende steenkolen werden verstookt, kon doen overschakelen op aardgas. Duitsland profiteerde van de modernisering van de energieverspillende bedrijven in de oosten. Maar onze oosterburen voerden bijvoorbeeld ook een hoogst onpopulaire milieuheffing op benzine en diesel in, terwijl ze ook zwaar investeerden in zonne- en windenergie. Groot-Brittannië legden landbouw en industrie in 2001 een energiebelasting op en maakte ook onder meer het gebruik van bedrijfswagens duurder. De opbrengsten van die heffingen worden geïnvesteerd in de bevordering van milieuvriendelijke technologie. Britse stroom- en gasbedrijven werden verder verplicht hun klanten te helpen zuiniger om te springen met energie. Zowel Duitsland als Groot-Brittannië spelen ook een voortrekkersrol in wetenschappelijke onderzoek naar hernieuwbare en minder vervuilden energiebronnen.

België achterop

Het Belgische klimaatbeleid is minder doortastend. België heeft een klimaatsbeleidsplan dat de uitstoot van broeikasgassen moet terugdringen, maar volgens Bram Claeys van de Bond Beter Leefmilieu kunnen daarin alleen de inspanningen die worden opgelegd aan de elektriciteitssector echt door de beugel. In het plan wordt ook veel aandacht besteed aan energiebesparing, maar die maatregelen worden volgens Claeys onvoldoende uitgevoerd of gecontroleerd. De transportsector wordt helemaal ongemoeid gelaten, en ook voor hernieuwbare energie (die niet bijdraagt tot het broeikaseffect) is er nauwelijks aandacht. België haalt momenteel amper 1 procent van zijn energie uit zonne-energie, wind- en waterkracht en het gebruik van biomassa, terwijl het potentieel in recente studies op 18 procent wordt geschat. Om binnen de lijnen van het Protocol van Kyoto te blijven, zit er voor de Belgische regering niets anders op dan in het buitenland emissierechten aan te kopen. Op federaal niveau is daarvoor al 70 miljoen euro samengebracht in een Kyotofonds, Vlaanderen heeft er al 28 miljoen euro voor opzijgezet. Critici vinden dat dit geld beter zou geïnvesteerd worden in onderzoek naar en de toepassing van koolstofarme technologie.

De emissienormen van Kyoto vormen maar een eerste stap - op langere termijn dringen zich maatregelen op die veel verder gaan. De Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling schrijft nu aan een advies voor de periode na 2012, weet Claeys. De niet-gouvernementele organisaties en werkgevers- en werknemersverbanden die in de raad vertegenwoordigd zijn, zouden het er al zo goed als over eens zijn dat er op Europees vlak een reductie van 30 procent tegen 2020 en van 80 procent tegen 2100 nodig is om de atmosfeer stabiel te houden. Wie daarvoor moet zorgen en welke middelen ervoor worden ingezet, is nog wel een andere discussie, zegt Claeys.

Geloof in een koolstofarme toekomst

De regeringen van Groot-Brittannië en Duitsland hebben de lat op eigen initiatief al veel hoger gelegd. Duitsland wil naar een reductie van zijn uitstoot van broeikasgassen met 40 procent tegen 2020 toewerken als de hele Europese Unie een vermindering met 30 procent aanvaardt. Groot-Brittannië wil tegen 2050 60 procent minder klimaatonvriendelijke gassen uitstoten.

Daarvoor moeten dan wel alle zeilen worden bijgezet. Op de Duits-Britse conferentie in Berlijn stelde professor Schellnhuber, directeur Onderzoek van het Tyndall Centre for Climate Change Research van de universiteit van East Anglia, gisteren 15 mogelijkheden voor om minder koolstofdioxide te gaan produceren. De oplossingen variëren van zuinigere auto’s en gebouwen over het gebruik van alternatieve brandstoffen, het tegengaan van ontbossing en betere technieken om te ploegen tot een vermindering van de transportstromen. Een controversieel voorstel is weer meer kernenergie gaan gebruiken - een idee waarmee sommige Belgische politici ook al spelen. Met een mix van die oplossingen zouden we al een heel eind ver komen, zegt Schellnhuber. Tegelijk moeten er ook maatregelen komen om de generaties na ons te beschermen tegen onvermijdelijke gevolgen van de opwarming die nu al is ingezet. Alles bij elkaar zou dat 0,3 tot 0,5 procent van het bruto binnenlands product van de wereld kosten. Groene belastingen kunnen een aardig deel van dat bedrag bij elkaar brengen. Eén van de aanbevelingen van de conferentiegangers is eindelijk ook de brandstoffen in de luchtvaart en de scheepvaart normaal te gaan belasten.

De conferentie in Berlijn was een middel om bedrijven en wetenschappers uit de twee landen de handen in elkaar te laten slaan bij het onderzoek naar en de aanpak van het klimaatprobleem. Groot-Brittannië en Duitsland hebben onder meer beslist de schepen en vliegtuigen te delen die ze inzetten bij het onderzoek van de noordpool - een regio waar de opwarming bijzonder snel gaat. Op de conferentie werd ook een voorstel voor een actieplan uitgewerkt dat op nog veel meer vlakken in samenwerking voorziet.

Groot-Brittannië wil ook in de internationale politiek op het thema blijven hameren. Premier Tony Blair zegt dat de strijd tegen de klimaatverandering een prioritair punt wordt bij het Britse voorzitterschap van de G8 en de Europese Unie volgend jaar.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.