Aardbeving geeft Japanse vrouwen nieuwe kansen

“Vrouwen in Tohoku werden gezien als hulpeloos in vergelijking met vrouwen in de grote steden”, zegt Akiko Nakajima, specialist in genderkwesties bij de Wayo Vrouwenuniversiteit in Chiba. “Deze ramp doorbreekt dat beeld”, zegt ze.

Tohoku telt zes prefecturen: Akita, Aomori, Fukushima, Iwate, Miyagi en Yamagata. Al deze prefecturen hebben te maken met de gevolgen van de aardbeving vorig jaar en de daaropvolgende ramp bij de kerncentrale in Fukushima.
De vrouwen van Tohoku, een regio met een ruw klimaat, zijn gewend om te helpen met boeren en vissen. Maar de landbouw en visserij liggen grotendeels stil door de radioactieve besmetting.

“Nu ze niet meer zo hard hoeven te werken, laten plattelandsvrouwen hun stem horen en zoeken ze nieuw werk. Ze vervullen een leidende rol bij de wederopbouw” zegt Nakajima.

Kernenergie

Vrouwengroepen in Tohoku en Tokio zetten zich in voor emancipatie en voeren nu campagnes tegen kernenergie. Omdat ze bang zijn voor de gezondheid van hun kinderen, hebben de vrouwen van Tohoku zich bij andere groepen aangesloten met hun eis tot evacuatie en het sluiten van alle kerncentrales in Japan.

Een mijlpaal in hun protesten was een sit-in in oktober en november voor overheidskantoren in Tokio. De regering reageerde op de protesten met de toezegging om genderkwesties als aparte categorie op te nemen in documenten over wederopbouw.

“Voor de aardbeving werden vrouwen nooit als aparte categorie met specifieke noden opgenomen in het rampenbeleid van de overheid”, zegt Akiko Domoto, gouverneur van de prefectuur Chiba, bij Tokio. “Deze verandering legt de basis om verder te kunnen bouwen aan concrete steun voor vrouwelijke overlevenden”, zegt ze.

Domoto, een van de eerste vrouwelijke gouverneurs van Japan, staat bekend om haar betrokkenheid bij vrouwenrechten en gezondheidskwesties.

Internet

Een belangrijk initiatief om gendergelijkheid te bevorderen bij rampenmanagement, was het vastleggen van de ervaringen van vrouwen. “Ik heb veel geleerd”, zegt Fumie Abe (45), die haar huis in Minami Sanriku kwijtraakte door de tsunami. “Mijn dagelijks leven is anders dan het was, ik ben er sterker door geworden.”

Abe werd lid van een groep van tien vrouwen die ervaringen uitwisselden over de ramp en hun mening lieten horen over de wederopbouw. De vrouwen verzamelden informatie over bijvoorbeeld het gebrek aan privacy en veiligheid in opvangcentra en wezen op genderdiscriminatie bij het verkrijgen van financiële steun.

Kyoko Sato, die alles kwijtraakte door de tsunami, onderhoudt haar gezin nu door te werken als parttime manicure in een stad 100 kilometer verderop. “Het leven is nu zo anders”, zegt ze. “In plaats van zich zorgen te maken om de toekomst, leren vrouwen hoe ze hun stem kunnen laten horen.”