Afpersers zwaaien de plak in sloppenwijken Nairobi

De Mungiki’s willen naar eigen zeggen het traditionele geloof van de Kikuyu’s, een grote etnische groep in Kenia, in ere herstellen. In de praktijk houdt de bende zich bezig met gewelddadige afpersing in Mathare, een sloppenwijk met een half miljoen inwoners ten oosten van Nairobi.

“Elk huis betaalt de Mungiki’s tussen 33 en 55 eurocent per maand voor bescherming, 44 cent voor het gebruik van de openbare toiletten en nog eens 1 euro voor elektriciteit”, zegt buurtwerker James Maina, “Wie een cassettespeler of een videorecorder heeft, betaalt meer”.

Toen de Mungiki’s zich ook gingen bemoeien met de handel in “changáa” of illegaal gestookte alcohol, was dat de druppel die de emmer deed overlopen. De afpersers vroegen de changáabrouwsters, want de meesten zijn vrouwen, 3 euro per week. Ze vernielden de voorraad van wie weigerde te betalen.

Kwade buurtbewoners namen wraak door huizen van Mungiki-leden in brand te steken. Wat volgde waren gewelddadige confrontaties tussen de inwoners van Mathare, Mungiki’s en de politie, waarbij elf mensen om het leven kwamen en duizenden mensen hun huis moesten ontvluchten. Tot overmaat van ramp kwamen de Taliban, een rivaliserende straatbende, zich mengen in het strijdgewoel.

“Changáa is ons leven, dat waarmee ik de huur betaal en mijn kinderen te eten geef”, zegt brouwster Mariam Aluka, “Wanneer ze zich met onze zaken gaan bemoeien, is het alsof ze ons doodmaken.” Volgens Miriam leven zij en de andere Changáabrouwsters in voortdurende angst.

In december kwam vertegenwoordigers van alle betrokken partijen samen om over het probleem te spreken. Ze kwamen tot de conclusie dat het probleem bij de overheid lag. Die had in 2003 150.000 nieuwe huizen per jaar beloofd, maar daar kwam niets van. “Als de overheid huizen bouwt en zorgt voor water en elektriciteit, dan kunnen de bendes er geen geld meer voor vragen”, zegt Cyprian Nyamwamu, hoofd van een lokale koepel van burgerorganisaties.

De vice-minister van Huisvesting, Betty Tett, geeft toe dat er geen beleidsplan is voor nutsvoorzieningen in wat ze “illegale nederzettingen” noemt: “De regering wil vermijden nederzettingen op die manier een legaal karakter te geven”. Volgens VN-cijfers woont 60 procent van de inwoners van Nairobi in een sloppenwijk.

Het Wereld Sociaal Forum, dat van 20 tot 25 januari in de Keniaanse hoofdstad Nairobi te gast is, geeft de sloppenwijkbewoners een uitgelezen kans om de wantoestanden aan de kaak te stellen “We kijken ernaar uit om ons verhaal te laten horen”, zegt buurtwerker James Maina, “Normaal gezien zijn het anderen die onze problemen aankaarten. We willen dat de wereld het deze keer uit eerste hand hoort. IPS MDG7 MDG8 (MC/PD)