Afrika vreest repercussies van Franse houding inzake Irak

Tijdens de Afrika-top in februari kondigde de Franse president Jacques Chirac aan dat hij op de G8-top een lans zou breken voor Afrika. Het continent is er slechter aan toe dan ooit: 28 miljoen Afrikanen zijn besmet met HIV of aids en in de landen onder de Sahara leven 300 miljoen mensen (ongeveer de helft van de bevolking) onder de armoedegrens met een inkomen van minder dan één dollar per dag.

De agenda voor de top van de G8 (de zeven rijkste landen plus Rusland) is sterk Afrikaans gekleurd. De bestrijding van de hongersnoden, de voorbereidingen van een Afrikaanse vredesmacht, meer stimulansen voor economische groei en infrastructuurwerken, de bestrijding van de corruptie en maatregelen tegen de plundering van de Afrikaanse bodemrijkdommen: het moet allemaal op tafel komen.

Veel Afrikaanse waarnemers en diplomaten vrezen dat de Afrikaanse agenda van Evian zal ontsporen. De impact van de Frans-Amerikaanse spanningen van de afgelopen maanden waren voelbaar in de aanloop naar de top. Afrika zit tussen hamer en aambeeld, zegt een Afrikaanse diplomaat die liever niet genoemd wordt. Het lijkt erop dat we van de agenda verdwijnen door de titanenstrijd (tussen Frankrijk en de VS).

Chirac riep in februari op tot een internationaal moratorium tegen de dumping van landbouwproducten op de Afrikaanse markt - zowel Europa als de VS bezondigden zich in het verleden aan de praktijk. De Franse president schaarde zich ook achter een voorstel om een internationale minimumprijs voor grondstoffen in het leven te roepen. Het probleem met dit plan is dat het afkomstig is van Frankrijk, zegt Moeletsi Mbeki, de ondervoorzitter van het Afrikaanse Instituut voor Internationale Zaken in Zuid-Afrika. De VS hebben de Franse tegenkanting tegen een oorlog tegen Irak nog niet vergeven.

Hulporganisaties als Oxfam lobbyen nu bij de Britse premier Tony Blair om zijn krediet bij de Amerikaanse president George W. Bush aan te wenden en zich achter de voorstellen van Chirac te scharen.

De Afrikaanse diplomaten hopen in Evian op meer dan extra geld voor ontwikkelingshulp. Ze willen ook investeringen aantrekken via toezeggingen voor NEPAD, een plan voor economische en politieke hervormingen op Afrikaanse leest dat meer donorgeld en investeringen wil compenseren met corruptiebestrijding. De doelstellingen van NEPAD, intussen het officiële economische programma van de net één jaar oude Afrikaanse Unie, werden door de G8 al officieel onderschreven, maar bij gebrek aan financiering blijft het een even lege doos als de Afrikaanse Unie.

Van nog groter belang voor de ontwikkeling van de Afrikaanse economieën is de Afrikaanse handelsagenda, met bovenaan de afbouw van de Amerikaanse en Europese landbouwsubsidies. De industrielanden spenderen per jaar 350 miljard dollar aan handelssubsidies, zeven keer meer dan wat ze uitgeven aan ontwikkelingshulp. Op dit punt houdt Frankrijk - dat zijn landbouwmarkt sterk afschermt - zich op de vlakte. De Britse regering riep deze week bij monde van Gordon Brown, zijn minister van Financiën, op tot een hervormingen om het landbouwprotectionisme af te bouwen door “hervormingen in alle rijke landen”.

Op het vlak van de handel spelen zowel de Europese verdeeldheid als de rivaliteit tussen Europa en de VS in het nadeel van Afrika. De Amerikaanse president heeft de Europese Unie er onlangs van beschuldigd Afrika de armoede in te duwen door zijn moratorium op de import van genetisch gewijzigde gewassen. Dat zorgt ervoor dat hongerende Afrikaanse landen de - genetisch gewijzigde - Amerikaanse voedselhulp moeten weigeren. Volgens Bush zijn ggg’s dé oplossing voor de Afrikaanse voedselcrisis. In plaats van in de weg te staan, zouden de Europese regeringen zich achter de nobele doelstellingen moeten scharen om de honger in Afrika te beëindigen. Europa verdenkt de VS ervan hun voedselhulp aan Afrika te gebruiken als hefboom om het Europese verzet tegen genetische gewijzigd voedsel te breken.

Om de ontwikkelingsagenda van Evian in de schijnwerpers te houden, organiseert het andersglobalistische kamp van 29 tot 31 mei een parallelle G8-top in de Zwitserse stad Annemasse.

-