“Aftreden Tsjechische premier is niet voldoende”

De Tsjechische regering verkeert in een crisis als gevolg van een schandaal over de koop van een luxueuze flat door de premier. Gross wil met zijn aftreden de vorming van een nieuwe regering mogelijk maken en zo zijn centrumlinkse coalitie bij elkaar houden.

De premier stond al onder druk sinds half januari, toen de Tsjechische krant Mlada fronta Dnes berichtte over de dubieuze financiering van het luxueuze appartement. Op grond van zijn inkomen destijds, kon de premier zich dat appartement niet veroorloven, concludeerde de krant. De coalitieregering van Gross’ Sociaal-Democratische Partij, de Christen-Democraten en de Vrijheidsunie, weet zich sindsdien nauwelijks staande te houden. Gross overleefde een motie van wantrouwen in het parlement, maar een aantal ministers nam uit onvrede daarmee ontslag.

Transparacy International toonde zich de afgelopen maanden een van de felste critici van Gross. In februari drong de organisatie al aan op zijn aftreden, omdat de premier het aanzien van het land in internationale organen zoals de Europese Unie (EU) zou schaden. Volgens TI is het besluit tot aftreden dat Gross dit weekeinde nam, volledig ingegeven vanuit politieke motieven. De premier heeft zich niet laten leiden door morele overwegingen. Hij heeft nog steeds niet erkend dat politici volledig vrij horen te zijn van elke vorm van corruptie, zegt Michal Sticka, projectmanager van TI in Tsjechië. De morele kant van de zaak was voor Gross afgedaan toen hij een paar weken geleden zijn spijt betuigde over de affaire. Maar meer dan dat was het ook niet.

Naast de zaak rond Gross, kreeg de Tsjechische politiek de afgelopen maanden nog een ander schandaal te verwerken. De minister van Informatie, Vladimir Mlynar, is aangeklaagd voor misbruik van zijn positie en handel met voorkennis. Beide kwesties veroorzaakten een flinke daling in het publieke vertrouwen in de politiek. Uit een opiniepeiling van onderzoeksbureau CVVM bleek deze week dat slechts 20 procent van de Tsjechen nog enig vertrouwen heeft in het parlement. Van de ondervraagden zei 27 procent de regering te vertrouwen. Aan het begin van het jaar was dat nog 34 procent.

Tsjechië werd in 1993 een zelfstandig land, na de splitsing van Tsjechoslowakije. Het land telde sindsdien zes regeringen, die bijna allemaal werden getroffen door schandalen. Dit land heeft een betrouwbare regering nodig, zegt Sticka. Tot nu toe hebben we daar niet veel geluk mee gehad. Dit nieuwe schandaal en het onvermogen van de regering om de noodzakelijke hervormingen door te voeren, hebben het beeld van de overheid bij de bevolking geschaad. Ze keren zich af van de politiek. (JS/PD)