Alle partijen omarmen de EU

Eigenlijk is er geen gebrek aan onderwerpen voor hete kiesdebatten in Slowakije: de werkloosheid bedraagt bijna 20 procent, in de gezondheidszorg en het onderwijs dringen zich ingrijpende hervormingen op en in de bedrijfswereld ontbreekt het nodige dynamisme. Maar daarover gaat het allemaal niet in de verkiezingsstrijd.

De mensen geloven dat de integratie in Europa al hun problemen kan oplossen, zegt Miroslav Kusy, een professor politieke wetenschappen aan de Comeniusuniversiteit in Bratislava. Volgens opiniepeilingen is 70 procent van de Slowaakse bevolking voor toetreding tot de EU, en 60 procent voor het lidmaatschap van de Navo. Populaire politici uit de oppositie als Robert Fico, de leider van de nog niet in het parlement vertegenwoordigde beweging Smer, en Pavol Rusko, de voorman van de partij ANO, praten het publiek naar de mond. Volgens hen zal de integratie van Slowakije in de EU en de toetreding tot de Navo de economie erop vooruit helpen, de werkloosheid terugdringen en de corruptie doen verdwijnen.

De huidige regeringspartijen - de Slowaakse Democratische en Christelijke Unie (SKDU) van premier Mikulas Dzurinda, de Christen-democraten (KDH) en de Hongaarse Coalitiepartij (SMK) vinden natuurlijk ook dat hun pro-westers beleid moet worden voortgezet. Het is nog een kleine stap naar de EU en de Navo, luidt één van de verkiezingsslogans van de SDKU. Zet hem met ons. Zelfs de Beweging voor een Democratisch Slowakije van Vladimir Meciar, die zich ooit isolationistisch opstelde, belooft de kiezers nu de kortste weg naar de honingpotten van de EU.

De meeste waarnemers zijn het erover eens dat de toetreding van Slowakije tot de twee supranationale organisaties inderdaad van vitaal belang is voor de economie en de internationale relaties van het amper vijf miljoen inwoners tellende land. Westerse diplomaten beschouwen deze verkiezingen als cruciaal: waarschijnlijk zal de regering die nu aan de macht komt, het toetredingsproces bij beide organisaties in een beslissende vorm kunnen gieten. Naar alle verwachting zal de Navo Slowakije uitnodigen lid te worden op haar topontmoeting die in november in Praag plaatsvindt. De EU moet in december meer details bekend maken over de toetreding van tien nieuwe lidstaten, waaronder Slowakije.

Een probleem is dat de Slowaakse kiezers nauwelijks geïnformeerd zijn over de kost van de toetreding tot de EU. Volgens een studie die de Slowaakse Academie van Wetenschappen deze zomer uitvoerde, zijn er op korte termijn prijsstijgingen tot 20 procent te verwachten, terwijl ook de werkloosheid zal oplopen. Alleen de Slowaakse Nationale Partij (SNS) zegt duidelijk dat de hervorming van het leger die samengaat met de toetreding tot de Navo het land te veel zal kosten. De SNS waarschuwt ook dat Slowakije zijn onafhankelijkheid dreigt te verkwanselen door lid te worden van het militair bondgenootschap.

Fico, de leider van de Smer, geeft toe dat de integratie een schok zal betekenen voor de bevolking; hij beweert dat hij de kiezers daar ook voor waarschuwt. Maar volgens hem voert er geen weg voorbij aan een verenigd Europa.