“Amerikaans handelsbeleid werkt anti-Amerikaanse gevoelens in de hand”

Volgens ‘Blank Spot on the Map (‘De witte vlek op de kaart’), een recente
studie van het PPI, laat Washington de islamitische wereld zo goed als
links liggen bij pogingen om wereldwijd vrijhandelsakkoorden af te sluiten.
De VS hebben een vrijhandelsakkoord met Jordanië en zijn onderhandelingen
begonnen met Marokko, maar dat is dan ook alles. Het gevaar is groot dat de
overige islamitische landen economisch steeds verder achterop zullen raken
op andere ontwikkelingslanden die binnenkort wel kunnen profiteren van het
wegvallen van invoerheffingen in de VS en een grotere instroom van
Amerikaanse investeringen. Het gevaar lijkt het grootst voor de regio die
het PPI omschrijft als de ‘westelijke islamitische wereld’ de Arabische
landen, Centraal-Azië en Iran, Afghanistan, Pakistan en Bangladesh.

Dat deel van de islamitische wereld heeft zijn aandeel in de wereldhandel
de voorbije 20 jaar zien dalen van 13,5 tot 4 procent. De bevolking van die
landen is gestegen van 380 tot meer dan 750 miljoen. Die twee
ontwikkelingen hebben geleid tot een vertraging van de economische groei en
slinkende inkomens. En dat zorgt dan weer voor werkloosheid en politieke
instabiliteit een ideale voedingbodem voor religieus extremisme, stelt
Edward Gresser, de auteur ‘Blank Spot on the Map’.

Tussen 2003-2005 willen de VS vrijhandelsakkoorden sluiten met Singapore,
Chili, Centraal-Amerika, de vijf lidstaten van de Zuid-Afrikaanse
Douane-unie en Australië. Alle Latijns-Amerikaanse landen zouden begin 2006
samen met de VS en Canada deel moeten uitmaken van één Pan-Amerikaanse
Vrijhandelszone (FTAA). Zowat alle zwart-Afrikaanse landen kunnen genieten
van het schrappen van Amerikaanse invoerheffingen in het kader van de
African Growth and Opportunity Act (AGOA), terwijl de belangrijkste
Zuidoost-Aziatische landen kunnen uitkijken naar het Enterprise for ASEAN
Initiative.

Tegen 2006 zullen op die manier 70 tot 90 landen uit Afrika,
Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië in de VS geen of nog slechts heel geringe
invoerheffingen moeten betalen voor goederen die er nu nog op hoge tolmuren
botsen: kleren, textiel en sommige landbouwproducten. Maar dat zijn ook
precies de exportproducten waar dichtbevolkte islamitische landen als
Pakistan, Bangladesh, Turkije, Egypte en Indonesië sterk in staan. Als er
met die landen geen vrijhandelsafspraken komen, staan hun exporteurs
helemaal kansloos tegenover de concurrentie uit andere werelddelen.
Investeerders zullen de islamitische landen nog sterker mijden dan nu al
het geval is. Economische hervormingspogingen zullen verzanden en
extremisten krijgen vrij spel, waarschuwt het PPI.

Gresser, de auteur van de studie, pleit voor een grootscheeps
handelsinitiatief dat de islamitische wereld ook uitzicht zou bieden op
vrijhandel met de VS. Alleen op die manier kan de Amerikaanse regering
volgens hem haar voornemen waarmaken om haar handelsbeleid in te zetten in
de strijd tegen het terrorisme.