Australië: de prijs van elektriciteit

Op uw elektriciteitsrekening wordt een groot bedrag niet aangerekend. Toch zijn er mensen die opdraaien voor die kosten: onze inheemse tegenvoeters, de Australische Aborigines.
België staat op de derde plaats op de wereldranglijst voor elektriciteitsproductie op basis van uranium. Daar ons land zelf niet over uraniumreserves beschikt, voert de staat elk jaar 110 ton verrijkt uranium in voor de kerncentrales van Doel en Tihange. In totaal zijn er een twintigtal leveranciers die uranium verkopen aan Synatom, het Belgische instituut dat instaat voor de uraniumaankopen. Eén van die leveranciers is Australië. De uraniumontginning vindt daar, net zoals in de rest van de wereld, hoofdzakelijk plaats op het grondgebied van inheemse volkeren. Hetzelfde verhaal dus als met kernproeven en in toenemende mate met het dumpen van kernafval. Volgens de ‘World Uranium Hearing’ bevindt zeventig procent van alle uraniumreserves ter wereld zich op inheems grondgebied. Voor de inheemse volkeren brengt deze bodemrijkdom alleen maar ellende: massale schendingen van hun landrechten; verwoesting van hun natuurlijke omgeving en van hun spirituele oorden; een verhoogd risico op longkanker, geboorteafwijkingen en radioactieve besmetting. ‘Mijn volk werd geconfronteerd met de atoombom en de uraniummijnen. Nu krijgen we er het storten van nucleair afval bij. En dit bovenop de levensomstandigheden die Aborigines sowieso al moeten verdragen’, klaagt Joan Wingfield. Zij was in België ter gelegenheid van de anti-uranium actie van de vzw Voor Moeder Aarde. Ze behoort tot de Kokotha Aborigines, een volk dat in de buurt leeft van de Roxby Downs uraniummijn, waar de grootste uraniumreserves ter wereld zich bevinden.

Welke gevolgen heeft de uraniumontginning gehad voor de Kokothas?

In 1979 begonnen de graafwerken, op zoek naar uranium. Voor ons was dat al even erg als wat de mijnen daarvoor reeds hadden aangericht. Ze ontheiligen een gebied dat voor ons zeer bijzonder is. Roxby Downs ligt tussen Port Augusta en Alice Springs. Het is de bekendste plaats in wat we de Outback van Zuid-Australië noemen, de uitgestrekte regio’s, waar buiten de Aborigines nauwelijks iemand woont. Hier ligt het grootste opaalveld ter wereld. Roxby Downs is een prachtige plaats. Er zijn rode zandbergen, inheemse pijnbomen, kangoeroes en hagedissen. Er is het water van de nabijgelegen Mound Springs. Er zijn in de loop van de eeuwen heuvels gevormd door opgeworpen zand en sedimenten, want Mound Springs is de uitgang van een ondergrondse waterstroom. In de heuvels zijn hete, warme en koude bronnen ontstaan. Die worden nu gebruikt voor de uraniummijnen. Toen de Western Mining Company hun operaties startten, hebben we onmiddellijk het effect gezien op de bomen en op het wildleven. De dieren en hun sporen verdwijnen en de plantengroei sterft af. We zijn ook zeer bezorgd over de gevolgen van de radioactiviteit. Toen de Britse regering besloot om de waterstofbom uit te testen in Maralinga, in de jaren vijftig, werden we verdreven en gans het gebied werd afgezet. Toch gaan we nog terug naar dat gebied om onze ceremonies uit te voeren. Nu vinden we er geen sparrenhout meer om ons eten te bereiden en geen zuiver water.

Hebben de Kokothas middelen om zich tegen deze gang van zaken te verzetten?

Het is zeer moeilijk, want de regering heeft de hele uraniumontginning vastgelegd in een wettelijke overeenkomst. De structuur en de wetten in Zuid-Australië zijn een beetje anders dan in de rest van het land. Ze bieden ons geen enkele bescherming. Wij werden ook nooit geraadpleegd in verband met de mijnen en ontvangen geen vergoedingen voor de aangebrachte schade. Op een bepaald moment werd er een milieurapport opgesteld over de ontginningsactiviteiten. Toen hebben we inspraak gevraagd. Ons werd gezegd dat we het zelf maar moesten onderzoeken. De regering noch Western Mining Company hebben ons toen gesteund. Onze inbreng had veel uitgebreider en veel constructiever kunnen zijn als we meer middelen hadden gekregen.

Steunen de verschillende Aborigines-volkeren elkaar in de strijd tegen de mijnbedrijven?

Niet noodzakelijk. Zo werd er onlangs een aanslag gepleegd op het dorp Marree, vlakbij Mound Springs. Er werd een jonge man doodgeschoten. Marree is een gehucht met twintig huizen en één politieagent. In een half uur tijd werd het totaal verwoest, de dorpoudste werd mishandeld en andere mensen in elkaar geslagen. De daders van deze gewelddadige raid waren dronken Aborigines die vanuit een andere streek met een wagen waren afgezakt. Wij weten dat de Western Mining Company hier achter zat. Het is al de derde keer dat ze ons op deze manier onder druk willen zetten. Ze treden zeer repressief op tegen de mensen die zich tegen de uraniummijn uitspreken. Maar ze vinden dus wel mensen van ons eigen volk om hun politiek uit te voeren.

Hoe verklaart u de verdeeldheid onder de Aborigines?

De Aborigines werden altijd onder druk gezet om te integreren, waarbij het hen bijvoorbeeld verboden werd om hun taal te spreken. Tussen 1918 en 1953 zijn er honderden mensen van hun families weggenomen en ondergebracht bij blanke gezinnen. Dit was mogelijk door middel van een wet die het absolute beschikkingsrecht over elke Aboriginal en over elk kind met gemengd bloed verleende aan een ‘Chief Protector’. Hij had ook de macht om Aborigines binnen de grenzen van een reservaat of institutie te houden of om te beslissen om ze naar een ander reservaat of institutie over te plaatsen. Deze politiek creëerde een ‘verloren generatie’: Aborigines die volkomen afgesneden werden van hun eigen culturele wortels. Ik werd ook ‘gestolen’ en ben jarenlang bij blanke families opgevoed. Nu woon ik in de hoofdstad Canberra. Maar het was door de affaire Roxby Downs en de dreiging dat het land daar verwoest zou worden, dat ik terug over mijn cultuur begon te leren. Roxby Downs is een bijzondere plaats voor de bosvrouwen van de streek. Ze zijn er de bewaarsters van. In hun dromen hebben zij de sterrenformatie gezien die wij de Zeven Zusters noemen. Het verhaal zegt dat de Zeven Zusters gevolgd worden door de maan, die verliefd is op hen en hen over heel de wereld achternareist. Overal waar ze stoppen, maken ze zandformaties op het land. Roxby Downs is tevens zeer bijzonder omdat er drie droomsporen door deze plek lopen. Deze sporen beginnen in het Zuiden, bij Adelaide en lopen langs Ayers Rock tot aan de Noordelijke Gebieden. We worden geacht om van die plaatsen weg te blijven. Wij geloven ook dat waar de grootste mijnschacht zich bevindt, de maag van de slaperige hagedis ligt. Als je de binnenkant van een hagedis bekijkt, vind je er dezelfde kleuren in terug van het goud, koper, zilver en lood dat in de Wheenan schacht gevonden wordt. Maar met die wetenschap willen regering noch mijnmaatschappij rekening houden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.