Bejaarde migranten tussen wal en schip

“Op de 147 gasten in ons home zijn er slechts 13 van buitenlandse origine”, zegt Pascale Wauters, directrice van het rusthuis Albert de Latour in Schaarbeek. Bij migrantenfamilies is het nog steeds ongebruikelijk om oma of opa aan een rusthuis toe te vertrouwen. Nochtans is in Brussel in de leeftijdscategorie van 65 tot 69 jaar een op vijf mensen van buitenlandse origine.
De levensstijl van veel migrantenfamilies wordt niettemin steeds Europeser: alle volwassen leden van het gezin gaan uit werken en er blijft vaak geen tijd of geld over om te zorgen voor een bejaarde vader of moeder. “Een persoon op leeftijd heeft niet meer dezelfde rol of gewicht als in zijn cultuur van oorsprong”, zegt Rachida El Idrissi, coördinatrice van Seniors Sans Frontières, een organisatie die zich bezighoudt met de opvang van bejaarde migranten in Sint-Gillis.
Toch blijft onder migranten de drempel erg hoog om een beroep te doen op thuiszorg of op de diensten van een rusthuis. Zowel de ouderen als hun kinderen hebben er moeite mee om de verzorging uit te besteden aan een derde persoon die niet tot de familie behoort.
“Ik weet niet hoe de tijd zal verlopen”, zegt Sodia Essourgui, een 63-jarige Marokkaanse, ontroerd, “ik hoop alleen dat ik mag heengaan voor ik ooit naar een rusthuis moet gaan. Er zijn daar zoveel ongelukkige mensen.”
Voor wie ooit had gehoopt terug te keren naar zijn of haar land van herkomst is de desillusie nog groter. Het langverwachte vertrek wordt uitgesteld en afgesteld, om gezondheidsredenen of omdat de kinderen en kleinkinderen in België blijven wonen. De meeste oudere migranten hebben bovendien lang en hard gewerkt en hebben bijgevolg een zwakkere gezondheid dan hun Belgische generatiegenoten.
De meeste Belgische rusthuizen hebben nog geen aangepaste opvang voor migranten, die nood hebben aan bepaalde culturele en religieuze faciliteiten en een voedsel dat volgens de regels van de islam is bereid. “De vraag is momenteel zo klein dat we er geen werk van maken”, zegt Pascale Wauters van het rusthuis in Schaarbeek.
“In Nederland hebben ze inzake multiculturele opvang twintig jaar voorsprong op ons”, zegt Aïcha Bentebouche, een gerontologe uit Schaarbeek. “In België moeten we dringend uitvissen hoe de integratie van de migranten van de eerste generatie zal gebeuren.” In Den Haag bijvoorbeeld opende onlangs het multiculturele opvangcentrum “Om en Bij” zijn deuren om tegemoet te komen aan de toenemende vraag uit de Marokkaanse, Indische en Turkse gemeenschap.
Volgens Rachida el Idrissi van Seniors Sans Frontières is het dringend nodig dat de instellingen voor ouderenzorg de problematiek onder ogen zien. “We mogen de zaak niet geval per geval proberen op de lossen, zoals zo vaak is gebeurd in de geschiedenis van de migratie. Bij gebrek aan geld gaan de meesten zich vroeg of laat tot de overheid wenden, in de eerste plaats tot het OCMW. We moeten beginnen nadenken hoe we binnenkort aan die vraag en de verschillende profielen gaan tegemoetkomen.”