Betogen is goed voor geestelijke gezondheid - Brits onderzoek

Psychologen tonen de laatste tijd veel interesse voor de invloed van
positieve ervaringen en emoties op de geestelijke en lichamelijke
gezondheid. Opbeurende ervaringen zouden onder meer effect hebben op de
snelheid waarmee een lichaam herstelt van ziekte, op de stressbestendigheid,
en op de vermindering van pijn, angst en depressie.

Docent sociale psychologie John Drury van de Universiteit van Sussex ging in
zijn studie specifiek op zoek naar het effect van protestacties op het
welzijn van activisten. Veel activisten geven immers aan bij hun acties
gevoelens van opbeuring en groeiend zelfvertrouwen te kennen. Waar die
gevoelens vandaan komen, bleef volgens Drury totnogtoe erg onduidelijk.
Daarom nam hij diepte-interviews af van zowat veertig activisten met de
meest uiteenlopende achtergrond. Hij richtte zijn aandacht vooral op
deelnemers aan zogenaamde ‘collectieve actie’, zoals grote stakingen,
massaprotesten en sociale bewegingen.

De deelnemers aan het onderzoek beschreven meer dan 160 ervaringen van
collectieve actie, waaronder betogingen, sabotage van de vossenjacht,
antikapitalistische straatfeesten, milieuacties en grote industriële
stakingen. Volgens Drury waren de factoren die het meest bijdroegen tot het
groeiend gevoel van mondigheid de verwezenlijking van een collectieve
identiteit, het besef van de kracht van de beweging, het gevoel van eenheid
en wederzijdse steun binnen de groep. Erg interessant was voor Drury ook
het centrale belang van emotie in de beschrijvingen: alle acties werden als
erg vreugdevol ervaren; de deelnemers hadden een gelukzalig gevoel en waren
zelfs euforisch over hun betrokkenheid bij de acties. De geïnterviewden
brachten hun relaas dan ook steevast met een brede glimlach.

James Petras, auteur en ervaren activist, werkte de voorbije twee jaar met
de beweging van werklozen in Argentinië. Volgens hem is collectieve actie
een vorm van sociale therapie; niet op kantoor of als bezoldigd bediende,
maar op straat met mensen die dezelfde levensomstandigheden delen. Sociale
bewegingen leveren een kader om individuele problemen om te zetten in een
collectieve sociale respons: betogingen en een eisenpakket geven doel en
richting, en helpen zo het gevoel van machteloosheid, isolatie en
onrechtvaardigheid te overwinnen. Organisatoren en activisten uit de
milieubeweging sluiten zich bij die analyse aan.

Deelnemer John Watterberg stapte eergisteren (zaterdag) mee op in de
antioorlogsbetoging in Washington. Hij beschouwt deze actie als een
gezondheidskuur en jeugdelixer: het behoud van mijn geestelijke gezondheid
is een van de hoofdredenen waarom ik ga betogen. John neemt het medicijn
Relatine, voorgeschreven voor hyperactieve mensen of mensen met
concentratiestoornissen. Zijn erg conservatieve moeder daarentegen neemt het
antidepressivum Paxil.

De conclusie die Drury uit het onderzoek trekt is opzienbarend maar logisch:
mensen moeten meer deelnemen aan campagnes, acties en sociale bewegingen;
niet enkel om de wereld te verbeteren, maar ook voor hun eigen goed. Om de
gezondheidszorg betaalbaar te houden, moet iedereen de straat op: het is
gewoon een burgerplicht.