Bier met een eerlijk kraagje

Het Mongozo-assortiment bestaat uit vier smaken, waarvan het bananenbier, het kokos- en het quinoabier het Max Havelaar (MH) keurmerk dragen. Alleen het palmnootbier draagt geen fair tradestempel. Aan de basis van het Mongozo-assortiment ligt een bierrecept van het Chokwe-volk, afkomstig uit Angola, Congo en Zambia. Henrique Kabia, een Angolese vluchteling, erfde het geheime recept van zijn moeder en bracht het mee naar Nederland. In 1998 ging hij in zee met de ondernemer Jan Fleurkens, die het assortiment verder uitbreidde.
Na de lancering van het nieuwe Mongozo kokosbier onderwierpen zestig Objectieve Bierproevers in Aalst de Mongozobieren aan een vakkundige smaaktest. Daar kwam vooral het quinoabier, op basis van quinoa, een bittere, eiwitrijke graansoort, er goed uit. Ook het palmnootbier kon gesmaakt worden. Het bananenbier volgt de trend van de verzoeting van bieren, zegt Jan Louies, zelf Objectieve Bierproever en redactielid bij het biertijdschrift De Zytholoog. De zoete smaak maakt het bier eerder een alcoholisch fruitsapje, dat geldt ook voor het kokosbier.
België importeert alvast minder Mongozo dan andere Europese importeurs. Zijn de bieren te slap of te exotisch voor het bierenland? Nee, zegt zaakvoerder Fleurkens, het bier smaakt de Belgen echt wel, ‘dat bewijst de grote afname op de festivals. Toen we in 1999 een partner in België zochten, was de prijs van bier er erg laag tegenover de omringende landen.
Onze grondstoffen waren te duur om tegen die prijzen mee te stappen en economisch verantwoord te ondernemen.’ Ook Oxfam Wereldwinkels (OWW) –waar interesse was om mee in het Mongozo-verhaal te stappen– vond de commissie die Fleurkens vroeg te hoog. ‘Bovendien bleef Jan Fleurkens vaag over de precieze hoeveelheid fair trade-ingrediënten in het bier, vermits hij de recepten niet wil vrijgeven’, zegt Raf Van den Bruel van OWW. ‘Als eerlijkehandelsorganisatie hanteren we het criterium dat minstens 51 procent van de grondstoffen van een product uit de eerlijke handel moet komen. Ook over de productieketen bleef het verhaal naar onze normen te vaag’.
 Anders dan bij voedingsproducten met een bio-keurmerk, bestaat er geen wettelijk kader binnen de fair trademarkt. De basisregels van Max Havelaar verschillen dus licht van de criteria die OWW volgt. Dirk Steurs (MH) legt uit. ‘Een product met MH-keurmerk moet minstens 50 procent droge fair trade-ingrediënten bevatten. En de ingrediënten die fair trade kunnen zijn, moeten fair trade zijn: producten waar internationale fair tradestandaarden voor bestaan, moeten die dus volgen.
Voor hop of gerst in bier bestaan die standaarden niet, maar de Mongozo-bieren halen sowieso de norm van 50 procent: zowel de quinoa als de bananen in het bier zijn afkomstig uit eerlijke handel. Bij het bananenbier bestaat 70 procent van de droge stof uit bananen. Het quinoabier bestaat voor meer dan 50 procent uit quinoa. En vermits het kokosbier als moederbier het quinoabier heeft, is dat ook fairtrade.’ 

TIP

Mongozobieren zijn te koop in de betere bierhandel. Meer info over biertesten: www.zythos.be.