Buitenland ideaal medicijn tegen stereotypen

AFS bestaat 60 jaar. In 1947 trokken voor het eerst 51 studenten uit 10 verschillende landen voor een jaar naar de Verenigde Staten. De organisatie ontstond tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog toen Amerikaanse ambulanciers merkten dat ze veel warmte kregen tijdens hun hulpverlening in verschillende landen.
Ze noemden hun medische dienst de American Field Service (AFS). Het idee om ook buiten oorlogsomstandigheden mensen uit verschillende landen met elkaar in contact te brengen, was geboren.

350 Belgen naar het buitenland

Jaarlijks beslissen 350 Belgische jongeren om in een ander land te studeren of om er vrijwilligerswerk te doen. Honderdvijftig Belgische gezinnen zetten zich jaarlijks in om buitenlanders op te vangen. Alles samen namen al 5.000 scholieren deel aan het project.
Een onderzoek van Geeraert en Demoulin in samenwerking met AFS over de impact van de uitwisseling bij 182 Vlaamse jongeren toont aan dat ze na hun ervaring in het buitenland duidelijk anders kijken naar andere culturen. De opvattingen over hun gastland en België werden voor, tijdens en na hun verblijf vergeleken.

Zelfvertrouwen piekt

Voor hun vertrek delen de Vlaamse jongeren dezelfde stereotype opvattingen over hun gastland als hun leeftijdsgenoten. ‘Zuid-Amerikanen zijn warme mensen, Amerikanen zijn oppervlakkige mensen,…’ Tijdens hun verblijf veranderen de opvattingen over het gastland en de denkwijze over de Belgische cultuur. Na hun terugkeer kunnen ze de stereotypen beter inschatten en kunnen ze de cultuurverschillen beter plaatsen en accepteren. Op het einde van de uitwisseling piekt hun zelfvertrouwen.
Voor de Amerikaanse ‘Impactstudie’ door Hammer in samenwerking met AFS werden 1.500 uitwisselingsstudenten van over de hele wereld onderzocht op een vergelijkbare manier met de studie op de Vlaamse jongeren.

Meer internationale vaardigheden

‘Leerlingen die in het buitenland studeerden verwierven duidelijk meer internationale vaardigheden vergeleken met studenten die niet op uitwisseling gingen’, zegt Hammer. De resultaten van de internationale en Vlaamse studie zijn gelijklopend.
Jongeren die op uitwisseling gingen worden intercultureel competenter na hun terugkeer, ze zien de culturele verschillen duidelijker en staan er meer open voor, het wij-zij gevoel tegenover andere culturen neemt af, ze voelen zich meer op hun gemak in confrontaties met personen van een andere afkomst en gaan meer vriendschappen aan met personen van andere culturen. Na de terugkomst van het buitenland, had een vierde van hun vriendenkring een andere afkomst, een stijging van 10 procent.

Poolreiziger en rechter

De Belgische poolreiziger Dixie Dansercoer trok in 1979 naar de VS met AFS. ‘Als achttienjarige knaap was ik gefascineerd om ‘the American Dream’ na te jagen. Met mijn lange haren en basgitaar kwam ik aan bij mijn gastgezin in een conservatief stadje in Idaho. Ik ging met mijn gastfamilie drie keer per week naar de kerk en leerde de Amerikaanse cultuur waarderen. Ik keerde terug naar België als een nette jongen en heb ontdekt dat het leren van andere culturen niet spectaculair hoeft te zijn: door gewoon in mijn gastgezin te leven, leerde ik al genoeg,’ zegt Dansercoer. Hij stelt dat zijn uitwisseling met AFS en scoutisme hem hebben beïnvloed om poolreiziger te worden.
Trees Merckx-Van Goey, rechter bij het Grondwettelijk Hof, nam in 1969 deel aan het uitwisselingsprogramma in de VS en was zelf ooit gastmoeder. ‘Ik vond het ontzettend boeiend om niet te hoeven kiezen voor wie ik gastvrij moest zijn. Ik leerde een zelfstandige en onafhankelijke jonge vrouw te zijn,’ zegt ze.