Bulgarije vat koe met horens inzake corruptie

“Er moeten onmiddellijk corrigerende maatregelen worden genomen om de corruptie te bestrijden”, zo staat in het laatste rapport dat de Europese Commissie maakte over de hervormingen in Bulgarije en Roemenië. In maart 2007 worden de vorderingen voor het eerst geëvalueerd. Wanneer er niet genoeg vooruitgang is geboekt, kan de EU terugkomen op haar beloften en financiële steun uitstellen.
Bulgarije kreeg een extra vermaning om de georganiseerde misdaad aan te pakken. “Aanslagen door huurmoordenaars worden zelden onderzocht en leiden zelden tot een veroordeling”, zo staat in het rapport van de Commissie, “Illegaal wapenbezit blijft een probleem. Het gerecht onderneemt ook te weinig tegen de drugs- en mensenhandel, witwaspraktijken, valsmunterij en het namaken van documenten of goederen”.
Om de buitenwereld te overtuigen van de politieke wil om de problemen aan te pakken, benoemde Sofia in februari 2006 de 43-jarige rechtenprofessor Boris Velchev als “supermagistraat”. Velchev begon onmiddellijk met een grote schoonmaak in zijn eigen achtertuin. Hij noemde heel wat magistraten “corrupt” of “lui”. In november 2006 benoemde hij een team van vijf jonge magistraten om het onderzoek naar de 25 meest bekende gevallen van corruptie in een hogere versnelling te zetten.

Grondwet

Om de controle op de justitie te verstrakken heeft Bulgarije ook zijn grondwet op twee punten gewijzigd. Op aanraden van de Europese Unie heeft het parlement een commissie benoemd die de rechters nauwlettend op de vingers gaat zien. “Het is de bedoeling ervoor te zorgen dat de rechters niet meer straffeloos criminelen kunnen laten lopen wanneer ze daarvoor een fikse omkoopsom ontvangen”, zegt politoloog Ivelin Sardamov van de Amerikaanse Universiteit van Sofia.
Supermagistraat Velchev was aanvankelijk tegen extra controle door het parlement, omdat hij vreesde dat corrupte parlementsleden de hervorming van justitie zouden kunnen saboteren. Zelf sleepte hij al tien corrupte parlementsleden voor de rechter. Uiteindelijk moest Velchev zich neerleggen bij de wensen van de EU.
Volgens een rapport dat de onafhankelijke studiegroep Vitosha Research vorige maand publiceerde, is de corruptie in de Bulgaarse zakenwereld, in de administratie en bij de politie al gedaald. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft al 46 ambtenaren en 18 politiemensen op straat gezet en onderzoekt nog 50 andere gevallen. Volgens het ministerie is het misdaadcijfer in Sofia in 2006 met 13,9 procent gedaald en is het aantal publieke moorden teruggevallen tot een derde van het jaar ervoor.
De corruptiewaakhond Transparency International verwacht dat de extra inspanningen tegen corruptie pas binnen zes tot negen maanden zichtbare resultaten zullen opleveren. Belangrijke processen, zoals die tegen 14 banken die in 1996-1997 over kop gingen omwille van verduisteringspraktijken, zijn nog altijd niet tot een goed einde gebracht. Bovendien wachten nog altijd 155 vermeende huurmoordenaars op een vonnis in zaken over afrekeningen tussen maffiagroepen.