Bush' buitenlands beleid blijft unilateraal - analyse

In de VS wordt momenteel druk gespeculeerd over de vraag wie met de belangrijkste regeringspostjes gaat lopen. Wie komt tijdens de tweede ambtstermijn van Bush aan het hoofd van het ministerie van Buitenlandse Zaken, het Pentagon en de Nationale Veiligheidsraad? Condoleezza Rice zou haar functie als Nationaal Veiligheidsadviseur opgeven en terugkeren naar de academische wereld, ofwel minister van Buitenlandse Zaken of Defensie worden. Het staat ook zo goed als vast dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell er de brui aan geeft. Op het hoogste niveau vormde Powell het enige echte tegengewicht voor Cheney en het hoofd van het Pentagon, Donald Rumsfeld. Rumsfelds lot is eveneens onzeker.

Alle ogen zijn nu gericht op John Bolton, staatssecretaris van Buitenlandse Zaken belast met Bewapening en Internationale Veiligheid. Bolton is ultra-unilateralist en aanhanger van Cheney. Hij wordt beschouwd als kandidaat voor de functie van vice-minister van Buitenlandse Zaken, vice-Nationaal Veiligheidsadviseur of zelfs Nationaal Veiligheidsadviseur. Bolton ondermijnde in twee belangrijke internationale aangelegenheden - Iran en Noord-Korea - de inspanningen van Powell, die een meer gematigde en multilaterale buitenlandse koers wilde varen.

Ook over de toekomst van vice-minister van Defensie Paul Wolfowitz wordt druk gespeculeerd. Wolfowitz is door het Amerikaanse Congress tot zondebok gemaakt voor Amerika’s mislukkingen in Irak en riskeert nu zijn postje kwijt te spelen. Er wordt wel rekening mee gehouden dat Wolfowitz de nieuwe Nationale Veiligheidsadviseur zou kunnen worden. Ook op die manier zou Cheney zijn stempel op de nieuwe regering drukken, want Wolfowitz en Cheney hebben nauwe relaties.

Ook in de Amerikaanse Senaat weten de conservatieven hun macht te versterken. De vier extra senaatszetels die de Republikeinen dinsdag binnenhaalden, zijn opgevist door politici uit de zuidelijke staten van de VS die banden hebben met christelijk rechts en de Oorlog tegen Terrorisme zien als een apocalyptische clash tussen het christendom en de islamitische wereld.

Het is afwachten welke gevolgen de nieuwe regeringssamenstelling zal hebben voor de Amerikaanse aanwezigheid in Irak. Volgens onderzoeker Kurt Campbell van het Centre for Security and International Studies (CSIS) zal de meeste aandacht van de regering in het komende half jaar blijven gaan naar de oorlog in Irak. Een van de grootste bekommernissen is alvast het serieuze tekort aan financiële middelen en manschappen. Bovendien hebben Nederland en Hongarije deze week aangekondigd dat ze binnen vijf maanden hun troepen uit Irak zullen terugtrekken. Volgens Campbell zal het verkiezingsresultaat Bush en zijn entourage aansporen om op de ingeslagen weg verder te gaan. Ze zien Bush’ herverkiezing niet alleen als een mandaat, maar ook als een bevestiging dat ze goed bezig zijn en het juiste spoor volgen. (KC/ADR)