"CO2-emissiemarkt is een mislukking"

CO2-emissiemarkten, die twintig jaar geleden werden geïntroduceerd om de uitstoot van CO2 door de industrie te verminderen, werken niet, zeggen deskundigen. Daarnaast zijn ze ook gevoelig voor fraude en financiële misdrijven.

De internationale politieorganisatie Interpol heeft gewaarschuwd dat de emissiemarkt een gemakkelijk doelwit is voor de georganiseerde misdaad. Eerder dit jaar stalen hackers voor 38 miljoen dollar (26 miljoen euro) aan Europese emissierechten. Dat was al de vierde keer dat rechten werden gestolen of zoek raakten. 

“Emissiemarkten zijn gevoelig voor fraude, onjuiste voorstelling van zaken en misleidende promotie”, zei Steve Suppan, beleidsanalist bij het Amerikaanse Instituut voor Landbouw en Handelsbeleid (IATP), in een interview tijdens de klimaatonderhandelingssessies van de Verenigde Naties in Bonn. Die onderhandelingen ter voorbereiding op de klimaatconferentie in december in Zuid-Afrika, duurden van 6 tot 17 juni.

Het systeem van emissiemarkten heeft veel steun gekregen van regeringen, maar nog steeds dragen ze nauwelijks bij aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, zegt Suppan. Klimaatverandering is het gevolg van de uitstoot van broeikasgassen, die vooral vrijkomen bij de verbranding van fossiele brandstoffen.

Privaat kapitaal

De twee belangrijkste methoden om het uitstootprobleem aan te pakken, zijn het verminderen van de uitstoot bij de bron en het opslaan van CO2 in planten, bomen en de bodem. Dat laatste betekent dat de ontbossing tegengegaan moet worden, dat er herbebost moet worden en dat er duurzame landbouwpraktijken geïntroduceerd moeten worden om de uitstoot te verminderen of vast te houden.

 Alom wordt gedacht dat markten de enige methode zijn om voldoende privaat kapitaal te mobiliseren om de uitstoot te verminderen. Dat is eenvoudigweg niet waar, zegt Jutta Kill van SinksWatch, een niet-gouvernementele organisatie uit Groot-Brittannië die emissieprojecten volgt.

“Er wordt aangenomen dat het geld om de klimaatverandering te verzachten, niet op een andere manier gevonden kan worden”, zegt Kill. “En er wordt uitgegaan van de vooronderstelling dat geld het antwoord is.”

Kyotoprotocol

Begin jaren negentig, toen het Kyotoprotocol besproken werd tijdens klimaatonderhandelingen, wilde bijna niemand markten als onderdeel van het klimaatbeleid, zegt Payal Parekh, klimaatexpert uit Zwitserland. “Alleen de Verenigde Staten wilden dat.”

Uiteindelijk ging Europa overstag en ook andere landen volgden. Het protocol, waarin werd afgesproken dat industrielanden hun uitstoot met 5 procent zouden verminderen tussen 2008 en 2012, werd in 1997 getekend, zegt Parekh.

De Verenigde Staten weigerden het protocol uiteindelijk te ratificeren en bleven buiten het akkoord. De emissiemarkt bleef echter wel bestaan. Die erfenis heeft geresulteerd in een markt die rijke landen in het Noorden toestaat te investeren in emissiebesparingen in het Zuiden, terwijl ze zelf CO2 blijven uitstoten.

Een grote compensatiemarkt is het Clean Development Mechanism (CDM) van de Verenigde Naties. Het CDM telt bijna 3200 geregistreerde projecten in Afrika, Azië en de Pacific, Oost-Europa, Latijns-Amerika en het Caraïbische gebied.

Het CDM wordt door veel mensen bekritiseerd. Om daadwerkelijk de uitstoot te verminderen, moet het Noorden investeren in emissiebeperkende projecten die zonder die CDM-investering niet van de grond gekomen zouden zijn. Om dat te controleren, moet deskundige en onafhankelijke controle plaatsvinden. “Anders weet je niet of een windmolenpark in China ook zonder CDM-geld wel gebouwd zou zijn”, zegt Parekh.

 EU Emissions Trading System

“Het is inmiddels duidelijk dat het systeem niet werkt”, zegt Parekh. Ze wijst op verschillende studies die schatten dat 20 tot 90 procent van de CDM-projecten niet bijdraagt aan een lagere totale uitstoot. Industrielanden hadden aan hun Kyoto-verplichtingen kunnen voldoen zonder markten”, zegt ze.

De Europese emissiemarkt EU Emissions Trading System (EU ETS), was in 2010 goed voor 95 procent van de 144 miljard dollar (100 miljard euro) aan CO2-transacties.

De EU ETS heeft echter te maken met fraude – meer dan honderd mensen in diverse landen werden daarvan vorig jaar beschuldigd – en slechts een klein deel van het geld zou naar projecten gaan die de uitstoot reduceren.

De EU ETS is verkeerd opgezet en kent talloze problemen, inclusief speculatie en fraude, zeggen zowel Parekh als Suppan. “Uit studies blijkt dat het niet de belangrijkste kracht is geweest achter de uitstootbeperking in Europa”, zegt Suppan.

Transactiebelasting

Parekh wijst op alternatieven voor de markten, zoals een belasting op financiële transacties. Een coalitie van ngo’s pleit voor een belasting van minder dan een cent op financiële transacties. Dat zou niet alleen een opbrengst van naar schatting 200 tot 600 miljard dollar genereren, maar ook speculatie op de markt ontmoedigen, zegt Bob Baugh van de Amerikaans arbeidsorganisatie AFL-CIO.

“Iedereen heeft het over een Groen Klimaatfonds om ontwikkelingslanden te helpen in de strijd tegen de klimaatverandering, maar niemand weet waar het geld vandaan moet komen”, zegt Baugh. Frankrijk, Duitsland en zelfs het Internationaal Monetair Fonds (IMF), vinden de transactiebelasting een goed idee, zegt hij.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.