“Congofixatie” Louis Michel gaat ten koste van andere arme landen (ngo’s)

Het Europese Ontwikkelingsfonds ontstond in 1957 om vorm te geven aan de ontwikkelingshulp tussen Europa en zijn voormalige kolonies in Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan (de ACP-landen). Onder het jongste ontwikkelingsfonds, dat liep van 2000 tot 2007, werd 13,5 miljard euro uitgegeven. 3 miljard euro was op het einde van 2005 nog niet uitgegeven en een groot deel daarvan moet nog altijd worden toegewezen aan concrete landen.
Van de 400 miljoen euro die intussen al wel werden toegewezen, gaat ongeveer een vierde naar de drie voormalige Belgische kolonies in Centraal-Afrika: Congo, Rwanda en Burundi. Volgens Europese Noord-Zuidorganisaties strookt dat niet met de Europese regels, die stipuleren dat bij de verdeling van niet uitgegeven hulp voorrang moet worden gegeven aan landen die een goede reputatie hebben inzake het beheer van hulpgelden.
“We zien geen duidelijke verband tussen de landen die het goed doen en de landen die meer geld krijgen”, zegt Rein Antonissen, die het Europese beleid opvolgt bij de Vlaamse Noord-Zuidkoepel 11.11.11. “De procedures terzake zijn niet duidelijk. Sommige landen die duidelijk op de radar staan van de Europese Commissie krijgen meer geld dan anderen”. Antonissen betwist niet dat Centraal-Afrika meer geld nodig heeft, maar stoort zich aan het gebrek aan transparantie.
Europees Ontwikkelingscommissaris Louis Michel maakte van Congo al een prioriteit toen hij van 1999 tot 2004 de Belgische minister van Buitenlandse Zaken was. Het land had toen net een bloedige oorlog achter de rug waarbij naar schatting 4 miljoen doden vielen en zes buurlanden betrokken waren.
“Wanneer vier miljoen doden geen afdoende reden zijn om van Congo een prioriteit te maken, dan weet ik het ook niet”, verdedigt Commissiewoordvoerder Amadeu Altafaj het beleid van Michel, “Congo ligt in het hart van het continent. Het heeft een enorm ontwikkelingspotentieel maar kan ook geweld doen uitzaaien naar de hele regio”. Volgen Altafaj neemt de EU nu haar verantwoordelijkheid op nadat het Congo lange tijd heeft verwaarloosd, samen met de rest van de internationale gemeenschap.
Uit ongepubliceerde gegevens die IPS kon inkijken, blijkt dat 37 van de 78 ACP-landen het beter dan gemiddeld doen in de besteding van hulpgelden. Toch hebben slechts 13 van die landen tot nu toe bijkomende steun gekregen. Met name Uganda, Malawi, Angola, Tsjaad, Swaziland, Botswana en Kenia behoren tot het clubje goede presteerders die nog geen extra geld kregen.
Europese parlementsleden klagen al langer over een gebrek aan transparantie bij de besteding van het Europees Ontwikkelingsfonds, dat buiten het algemene budget van de Europese Unie valt. Michel verklaarde vorige maand dat de regels over het Ontwikkelingsfonds hem niet toelieten het parlement nauwer te bestrekken bij het opstellen van nieuwe hulpplannen voor de ACP-landen door de Europese Commissie.
Het Europees Parlement dringt er ook op aan dat 20 procent van de ontwikkelingssteun naar onderwijs en gezondheid zou gaan. In het Ontwikkelingsfonds voor 2008 tot 2013 ligt dat percentage op twee tot drie procent, lager nog dan de vier tot vijf procent in het Fonds van 2000 tot 2007, weet Marta Monteso van de Internationale hulporganisatie ActionAid.
In plaats van naar onderwijs en gezondheid ging een deel van het Europese geld naar maatregelen op suikerproducenten in ACP-landen te compenseren voor het verlies aan voordelige handelsvoorwaarden en naar steun voor de vredesmissie van de Afrikaanse Unie in de Sudanese provincie Darfour.
Volgens Commissiewoordvoerder Altafaj mogen uit de al toegekende middelen geen overhaaste conclusies worden getrokken. “Elk land heeft zo zijn eigen aanpak nodig. In sommige landen zijn gezondheid en onderwijs een prioriteit, in andere landen minder”. In Congo trek de commissie 165 miljoen euro uit voor snelle hulpacties met een gunstig effect op onderwijs, watervoorziening en democratie. “We doen ons uiterste best om geen euro verloren te laten gaan voor het einde van 2007”, zegt Altafaj.