Daar komt het armoedecircus

Supersterren die zich inzetten voor het goede doel: er is nooit een gebrek aan geweest. Zeker niet nadat Bob Geldof er in de jaren tachtig er in slaagde om popsterren voor het eerst in koor te laten zingen voor ‘A better world’. Het Live Aid concert van 1985 werd een indrukwekkende demonstratie van ‘pop power’. Geldof haalde 44,7 miljoen euro op voor Ethiopië.

De ‘pop power’ gebruikt anno 2005 een andere tactiek: het gaat niet om platen verkopen, maar om het verleiden van politici. De evenementenmachine zal heel wat geld opleveren. Live 8 wordt groter dan Live Aid: sterren als Robbie Williams, Paul McCartney en Madonna geven op 2 juli het beste van zichzelf op vijf verschillende locaties in Londen, Parijs, Berlijn, Rome en Philadelphia. Maar het geld is bijzaak: het draait deze keer om politici en om hun macht om structurele oplossingen te vinden voor de armoede.

Nog nooit hebben beroemdheden zo massaal de deuren plat gelopen van de wereldleiders. U2-zanger Bono toont deze week in Brussel hoe het moet. Hij ging gisteren (donderdag) op visite bij de leiders van de Europese Unie. Hij vroeg er de EU-lidstaten om de schuld van de ontwikkelingslanden te verlichten en hun budgetten voor het Zuiden te verdubbelen. Bono vroeg ook dat de armste landen toegang zouden krijgen tot de Europese markt. Honger, armoede en aids zijn een oorlog die te winnen is, zei Bono, geen wijdogige, mistige Ierse nonsens.

Vorige week stuurden aartsbisschop Desmond Tutu, model Claudia Schiffer en de acteurs George Clooney en Brad Pitt een brief naar de leiders van de G8 om hen aan te zetten tot forse beslissingen op de ontmoeting van de ministers van Financiën van de G8 op 11 juni. Het mediacircus dat de supersterren overal volgt zal ook Bush, Koizumi, Schröder en hun collega’s niet ontgaan.

Maar houdt zo’n wereldleider er ook rekening mee? Voor een politicus is het een gedroomde PR-gelegenheid. Na afloop van het gesprek met Bono, gaf de voorzitter van de Europese Commissie Jose Manuel Barroso toe dat één praatje met de rockster meer krantenkolommen oplevert dan alle politieke meetings samen.

Sommige ontwikkelingsexperts waarschuwen voor de kater in de dagen en weken na Live 8 en de G8-top. Alleen kunnen alle Bono’s en Madonna’s van deze wereld geen doorbraak forceren, benadrukt Sven Grimm een ontwikkelingsspecialist van het Overseas Development Institute (ODI). Beroemdheden kunnen een thema op de agenda zetten. Maar de aandacht van de media is erg vluchtig. Ontwikkeling is een lang en ingewikkeld proces waar veel bij komt kijken, ook na 2005. Wie snelle oplossingen verwacht, zal van een koude kermis thuiskomen. Grimm voorspelt dat de aandacht van het grote publiek voor Afrika weer zal wegebben in 2006. In de tussentijd zullen de grote der aarde hopelijk een aantal hoognodige beslissingen nemen.

Barbara Kwateng, de woordvoerder van het Internationaal Verbond van Vrije
Vakverenigingen (IVVV), één van de organisatoren van de ‘Global Call to Action against Poverty’, gelooft wel dat de inzet van supersterren een verschil maakt op lange termijn. De interesse die ze wekken voor deze thema’s zal blijven na 2005. Ik ben ervan overtuigd dat de impact van hun werk nog generaties meegaat. (MM/ADR)