De toekomst van steenkool

Zowel in Antwerpen als Gent werd in het najaar van 2009 de bouw van nieuwe steenkoolcentrales tegengehouden. Ook in pakweg de VS zijn er sinds begin 2007 maar liefst 95 aanvragen voor steenkoolcentrales afgevoerd of uitgesteld. Omdat de behoefte aan energie zo spectaculair groeit, gaan energiedeskundigen er echter van uit dat steenkool nog heel deze eeuw een belangrijke bron van energie zal blijven. Een land als Polen bijvoorbeeld haalt 95 procent van zijn elektriciteit uit steenkool. In China, India en de VS zijn nog massaal voorraden aanwezig. Aan het huidige groeiritme zijn op wereldvlak naar schatting voor nog 130 jaar steenkoolvoorraden aanwezig –een heel verschil met olie (42 jaar) en gas (60 jaar). We kunnen dan ook maar best die steenkoolproductie properder maken, zo luidt de redenering.

CCS

Er gaan steeds meer stemmen op voor steun aan de technologie voor schonere steenkoolproductie, kortweg carbon capture and storage of CCS (CO2 afvangen en in de grond opbergen). Met CCS zou negentig procent van de CO2-uitstoot van een steenkoolcentrale kunnen opgevangen worden.
Europees Commissaris voor Energie Andris Piebalgs vindt dat CCS onontbeerlijk is om onder het emissieplafond te blijven. In maart vorig jaar beslisten de EU-leiders dan ook om 3,98 miljard euro vrij te maken voor zogenaamde clean coal-projecten (steenkoolcentrales met CCS) en offshore windboerderijen. In december werd van dit bedrag een miljard toegewezen aan zes CCS-pilootprojecten. 565 miljoen euro gaat naar negen windboerderijen, onder meer in Duitsland, Zweden, Denemarken en de Belgische Thornton Bank (op dertig kilometer in de Noordzee). In België denkt men voor CCS-opslag aan wateraders of uitgeputte steenkoolmijnen.

Een goede keuze?

CCS is een erg dure techniek die nog in de kinderschoenen staat en heel wat stof tot discussie levert. Zo is nog onvoldoende gekend hoe CO2 in de grondlagen gaat reageren, of er op termijn geen lekken zullen ontstaan en wat de mogelijke impact is op het drinkwater. Bovendien: gezien het hoge kostenplaatje zal ook de elektriciteit uit steenkool via CCS erg duur zijn –er is sprake van een prijsstijging met negentig procent. Tegenstanders argumenteren verder dat wel de CO2 van de steenkoolcentrales gereduceerd wordt, maar niet het fijn stof en de zwaveldampen. (adw)