Droogte in Afrika en overstromingen in Azië door La Niña

Terwijl de Hoorn van Afrika zwaar lijdt onder de droogte, kampt Azië met zware overstromingen. Wetenschappers zijn het erover eens dat niet broeikasgassen maar wel La Niña schuld treft. Sommigen zien de opwarming van de aarde echter als achterliggende reden voor de enorme impact van het meteorologische fenomeen.

In Zuid-Korea kostten de modderstromen de voorbije dagen aan zeventien mensen het leven. Op de Filipijnen stierven minstens honderd mensen en tientallen worden nog vermist. De overstromingen eerder dit jaar in het oosten van Australië zijn nog lang niet vergeten, en ook Indonesië kreeg enorme hoeveelheden water te verwerken. Net als de enorme droogte in Afrika zijn deze overstromingen het gevolg van het meteorologische fenomeen La Niña. Hoe heviger La Niña, hoe extremer de weersomstandigheden.

La Niña en El Niño

El Niño -de kleine jongen of het Kerstekind- en La Niña -het meisje- zijn klimatologische fenomenen die voorkomen in de Stille Oceaan ter hoogte van de evenaar. Samen vormen ze de El Niño Zuidelijke Oscillatie (ENSO).

Door de zuidoostelijke passaatwinden is het water in de Stille Oceaan doorgaans erg fris en voedselrijk. Wanneer echter de luchtdruk boven de oceaan wijzigt, veranderen ook de luchtstromingen, die dan op hun beurt de temperatuur van het oppervlaktewater beïnvloeden. Dit fenomeen wordt El Niño genoemd. El Niño komt gemiddeld een keer om de twee à zeven jaar voor en kan negen tot twaalf maanden duren.

El Niño en La Niña zijn de twee uitersten in de ENSO cyclus. El Niño zorgt in december en januari voor de opwarming van de Stille Oceaan, dat vervolgens richting Latijns-Amerika stroomt. Tijdens La Niña gebeurt net het omgekeerde. Dan zakt de watertemperatuur in de tropische Stille Oceaan enkele graden. Hoewel de warme en koude fases elkaar niet noodzakelijk opvolgen, wordt een sterke daling in watertemperatuur door La Niña niet zelden voorafgegaan door een hevige El Niño.

Dit is echter niks nieuws. Net als winterse koude of zomers onweersbuien maakt de ENSO deel uit van het natuurlijke ritme van het oceaanklimaat. Vissers voor de kusten van Peru en Ecuador kennen El Niño al minstens drie eeuwen, sommigen vermoeden dat het fenomeen zelfs zo’n 10.000 jaar oud is.

Wat wel nieuw is, is de kortere tijdsintervallen tussen de cyclussen door. Hetzelfde geldt voor de enorme impact van El Niño op de weersomstandigheden in grote delen van Afrika, Azië en Oceanië. Wetenschappers zijn het er over eens dat El Niño steeds vaker voorkomt. Gedurende periodes van opwarming van het zeewater worden ook steeds grotere temperatuursverschillen gemeten.

‘Computermodellen suggereren dat La Nina frequenter zal voorkomen naarmate de aarde opwarmt’

Opwarming van de aarde

In 1996 suggereerden Kevin Trenberth en Timothy Hoar van het Centrum voor Atmosferisch Onderzoek in Colorado al dat het vreemde gedrag van El Niño begin de jaren negentig het gevolg was de opwarming van de aarde. ‘Zowel de stijgende ENSO-activiteit sinds 1976 als de lange duur van El Niño zijn onverwacht. Het is niet onmogelijk dat deze veranderingen deels veroorzaakt worden door de reeds waargenomen stijging in broeikasgassen’, aldus het rapport.

Tien jaar later merkten Tong Lee van NASA en Michael McPhaden van het Amerikaanse Nationale Oceanische en Atmosferische Administratie (NOAA) ook een verandering in het patroon van El Niño. Zij onderzochten de intensiteit van alle El Niño’s sinds 1982 en kwamen tot de conclusie dat de intensiteit van het fenomeen in de Stille Oceaan in amper dertig jaar is verdubbeld. Ze noteerden ook hogere watertemperaturen en merkten dat het fenomeen zich de voorbije jaren verplaatste van de oostelijke deel naar het centrum van de Stille Oceaan.

Een consensus over de frequentie en de hevigheid van El Niño betekent echter nog geen consensus over de onderliggende oorzaak. Lang niet iedereen gelooft in de opwarming van de aarde als oorzaak van steeds meer El Niño’s.

Juyne Chen merkte in zijn onderzoek naar El Niño in 2002 ook meer activiteit in het centrum van de Stille Oceaan. Volgens hem is dit echter een terugkerend fenomeen. ‘Wat we nu zien is naar alle waarschijnlijkheid een schommeling in hevigheid die zich om de zoveel decennia voordoet.’ Volgens hem is dit een normale afwijking in het klimaat, zoals El Niño of La Niña zelf en maakt het deel uit van het natuurlijke ritme van het klimaatsysteem.

Jan De Leeuw van het Internationale Onderzoeksinstituut voor Vee (ILRI) in Oost-Afrika denkt er net zo over. ‘Van 1950 tot 1976 was La Niña erg actief. De voorbije twee decennia kenden minder of minder hevige cyclussen. Sinds een jaar of vijftien is het aantal weer gestegen.’

‘Het is natuurlijk mogelijk dat we ons tijdens ons onderzoek net in een deel van de cyclus bevonden dat zich maar om de zestig jaar voordoet. Maar hoewel de zogenaamde Pacific Decadal Oscillation –die variaties in de Stille Oceaan weergeeft- geen opmerkelijke stijging of daling weergeeft, doet El Niño dat wel’, vertelt Tong Lee aan de New York Times.

‘Bovendien suggereren verschillende computermodellen voor klimaatverandering op basis van onze gegevens dat El Niño en La Niña in de centrale Stille Oceaan frequenter zullen voorkomen naarmate de aarde opwarmt’, aldus Michael McPhaden van de NOAA.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.