Een VN-tribunaal voor Bhutto?

Toen in februari 2005 de Libanese premier Rafik Hariri werd gedood in een bomaanslag, besloot de VN-veiligheidsraad bijna onmiddellijk tot de oprichting van een tribunaal om de moord te onderzoeken. Zo’n initiatief bleef uit na de moord op Benazir Bhutto: de Veiligheidsraad sloot zich aan bij de versie van de Pakistaanse president Pervez Musharraf, die de aanslag toeschrijft aan “terroristen”.

De partij vande Pakistaanse oppositiepolitica, de Pakistan People’s Party (PPP), verdenkt de Pakistaanse regering ervan achter de aanslag te zitten en dringt aan op een internationaal onderzoek. De woordvoerder van de VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon, Farhan Haq, hield de deur daarvoor op een kier. “We hebben nog geen officieel verzoek ontvangen”, zei Haq, “Zolang er geen verzoek is, kunnen we er niets over zeggen.”

Het Pakistaanse ministerie van Binnenlandse Zaken liet al verstaan dat het zo’n tribunaal niet nodig acht, nadat eerder de Amerikaanse presidentskandidate Hillary Clinton had aangedrongen op een internationaal onderzoek. In de resolutie die de Veiligheidsraad enkele uren na de moord op Bhutto aannam, wordt evenmin opgeroepen tot een internationaal onderzoek. De tekst dringt erop aan dat de “daders, organisatoren, financiers en sponsors” van de aanslag voor de rechtbank komen.

Volgens diplomaten die de onderhandelingen over de resolutie bijwoonden, verzetten België en enkele Afrikaanse landen zich tegen de eerste versie van de resolutie, die was opgesteld door de Verenigde Staten. De Belgische vertegenwoordiger wilde weten waarom de aanslag werd veroordeeld als een daad van terrorisme zonder dat er daarvoor harde bewijzen voorlagen.

De VS-ambassadeur benadrukte daarop dat Bhutto aan haar einde was gekomen door een daad van terrorisme en dat Pakistan dat graag met zoveel woorden in de resolutie wilde zien staan. Waarop de Belgische vertegenwoordiger naar verluidt zei: “Waarom zou Pakistan ons moeten zeggen wat we moeten doen ? Het land is geen lid van de Veiligheidsraad”.

Na enig getrouwtrek kwam er toch een tekst met meer aandacht voor “terrorisme” dan voor de aanslag op Bhutto. Het woord “terrorisme” komt tien keer vaker voor in de tekst dan de naam van de vermoorde oppositiepolitica.

De Veiligheidsraad plaatste zich daarmee op dezelfde lijn als de Pakistaanse president en voormalig legerleider Pervez Musharraf, die in 1999 aan de macht kwam door een staatsgreep. Enkele uren na de aanslag noemde de Pakistaanse regering Baitullah Mehsud, een leider van de islamistische Taliban, als de man achter de aanslag. Mehsud zelf ontkent elke betrokkenheid.

De aanhangers van Bhutto en de PPP verdenken Musharraf ervan een lastige concurrente voor de intussen uitgestelde verkiezingen uit de weg te hebben geruimd. Ook Bhutto zelf drong aan op een internationaal onderzoek na de bomaanslag in oktober in Karachi waarbij meer dan honderd van haar aanhangers om het leven kwamen.

Voor haar dood verklaarde Bhutto dat de aanslag het werk was van de Pakistaanse geheime dienst, de Inter-Services Intelligence (ISI). Volgens Pakistan- en Afghanistankenners was de ISI ook betrokken bij de opleiding van islamistische strijders die in de jaren tachtig tegen de Sovjets vochten in Afghanistan. Veel analisten geloven dat er nauwe banden zijn tussen de ISI en militante islamitische groepen.

Musharraf heeft een internationaal onderzoek naar de aanslag van oktober steeds afgewezen. Hij weigerde ook in te gaan op de vraag van Bhutto om enkele hooggeplaatste leden uit zijn administratie te ontslaan, omdat ze volgens haar betrokken zouden zijn geweest bij de voorbereiding van de aanslag.