Eerste balans “Boliviaanse revolutie” positief voor economie

Ondernemers en politici in Santa Cruz, de rijkste provincie van het land, nemen het beleid van Morales voor dat beleid zwaar onder vuur, maar volgens recente opiniepeilingen staat 70 tot 80 procent van de Bolivianen achter de president. Ook de Beweging naar het Socialisme (MAS), de partij van Morales, handhaaft zich. Bij de parlementsverkiezingen van december vorig jaar haalde de partij 53,7 procent van de stemmen, en bij de verkiezingen voor een grondwetgevende vergadering van vorige maand 50,7 procent.

De Boliviaanse regering profiteert van een schitterende conjunctuur. In de eerste helft van dit jaar groeide het Boliviaanse bruto binnenlands product met 4,3 procent - een cijfer dat de verwachtingen van de Boliviaanse ondernemers duidelijk overtrof. Die waren ervan uitgegaan dat de nieuwe linkse regering het zakenklimaat negatief zou beïnvloeden.

Bolivia exporteerde de eerste zes maanden van dit jaar voor 1,8 miljard dollar, en zal eind dit jaar dus makkelijk het resultaat van 2,4 miljard dollar van vorig jaar overtreffen.

De armoede in het land lijkt af te nemen. Volgens cijfers die de regering in juni verspreidde, telt Bolivia nog 34,5 procent extreem arme inwoners. In een rapport dat de overheid vorig jaar voor de VN opmaakte, stond nog een cijfer van 41,3 procent. De Boliviaanse regering moet wel toegeven dat nog altijd meer dan tweederde van de bevolking in armoede leeft.

Morales, de voormalige leider van de Boliviaanse cocaboeren in het land en eerste indiaanse president van het land, kwam op 22 januari aan de macht. Hij beloofde een “culturele en democratische revolutie”, maar liet vooral van zich spreken door de omstreden hernationalisering van de olie- en aardgasvoorraden in het land.

Die maatregel dreigt de hoog nodige buitenlandse investeringen in de sector af te remmen, en kan nog meer onheil aanrichten. Bolivia kan onder meer de handelsvoordelen kwijtspelen die het nu in de VS samen met andere Andeslanden geniet. Ook de weigering van Bolivia om vrijhandelsbesprekingen te voeren met de VS, draagt daaraan bij.

De Boliviaanse regering lijkt verder te willen gaan op de ingeslagen weg. “Net als het aardgas moeten alle natuurlijke rijkdommen weer ten dienste gesteld worden van de bevolking; we moeten breken met de imperiale centra die ons in een rol als grondstoffenleverancier dwongen”, zegt Juan Ramón Quintana, minister van het Presidentschap en de rechterhand van Morales. De Boliviaanse regering heeft ook een versnelling van de landhervorming in het vooruitzicht gesteld.

Analisten waarschuwen dat de Boliviaanse regering zich op veel vlakken meer zal moeten inspannen om duurzaam succes te boeken. Historicus en universiteitsprofessor Alexis Pérez oordeelt dat de regering van Morales onder meer de strijd zal moeten aanbinden met de corruptie. Ze moet volgens hem ook een middenweg vinden tussen het huidige discours en maatregelen die gericht zijn op de verzuchtingen van de achtergestelde indiaanse bevolking in de Andes, en een beleid dat het hele land vooruit helpt. De “Andinomanie” waar veel ministers nu aan leiden, werkt het rijkere oosten van het land op de zenuwen, denkt Pérez.

Volgens de professor moeten de Boliviaanse bewindvoerders ook dringend een sterker programma uitwerken dat de industrie en de plattelandseconomie stimuleert. De aandacht voor dat beleid komt misschien te kort omdat er veel antropologen en linguïsten de ministerposten in de Boliviaanse regering bezetten die het macro-economisch beleid mee vorm geven, en weinig economen.

De regering geeft veel politieke signalen, maar de omvattende concretisering van dat beleid laat nog op zich wachten, vindt socioloog en onderzoeker Joaquín Saravia. Maatregelen als de vermindering van de topsalarissen, de herverdeling van de landbouwgrond en de hernationalisering van de aardgassector komen tegemoet aan de verzuchtingen van veel Bolivianen. Maar pas als dat beleid de kans krijgt “te bezinken”, kan uitgemaakt worden of Bolivia er ook echt beter van wordt. (PD)