Europa krijgt oog voor zwarte kant biobrandstoffen

De Europese Commissie wil dat alle benzine en diesel die in de Europese Unie worden gebruikt, vanaf 2010 minstens 10 procent biobrandstof bevat. Het is een manier om de uitstoot van koolstofdioxide terug te dringen, één van de gassen die verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde.
Maar de Commissie begint te beseffen dat de productie van sommige groene brandstoffen het broeikaseffect nog verergert doordat er bossen of vochtige gebieden voor moeten wijken. Voor dergelijke biobrandstoffen zouden volgens een voorlopige tekst van de richtlijn geen voordelige belastingtarieven of andere financiële aanmoedigingsmechanismen mogen gelden.
De biodiesel die in Europa wordt gebruikt, wordt onder meer gewonnen uit palmolie. In Zuidoost-Azië breiden de uitgestrekte palmplantages die de olie leveren zich steeds verder uit in moerassen en veengebieden. In Indonesië worden meer dan de helft van alle nieuwe palmplantages op dergelijke gronden aangelegd. De drooglegging zorgt ervoor dat grote hoeveelheden koolstofdioxide en methaan vrijkomen die in de zompige ondergrond en de begroeiing vastlagen.
Volgens de milieuorganisatie Wetlands International kan 8 procent van de totale uitstoot aan broeikasgassen in de wereld op rekening worden geschreven van het slechte beheer van vochtige gebieden in Zuidoost-Azië. Het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering zegt dat het herstel van drooggelegde veengebieden en moerassen een belangrijke maatregel kan vormen in de strijd tegen de opwarming van de aarde.
De Nederlandse milieuminister Jacqueline Cramer stelde eind april voor een einde te maken aan de subsidiëring van biodiesel die in problematische gebieden wordt geproduceerd. De Britse regering onderzoekt een certificatiesysteem dat milieuvriendelijk geproduceerde biobrandstoffen zou onderscheiden van bedenkelijke groene brandstoffen.
Alex Kaat van Wetlands International is blij met de signalen die de Europese Commissie geeft. Ecologische bekommernissen zijn wel niet de enige drijfveer van de Europese beleidsmakers, preciseert Kaat. Biobrandstoffen moeten de EU minder afhankelijk maken van de invoer van aardolie en gas uit het Midden-Oosten en Rusland, en moeten Europese boeren nieuwe kansen bieden.
De Europese Commissie is tot hiertoe “erg vaag” gebleven over hoeveel broeikasgassen kunnen worden uitgespaard door het gebruik van biobrandstoffen, vindt Frauke Thies, een campagneleidster van Greenpeace in Brussel. Volgens het voorbereidende document dat in omloop is, wil de Commissie alleen biobrandstoffen steunen die netto minstens tien procent minder koolstofdioxide in de atmosfeer brengen dan wanneer ze niet zouden zijn geproduceerd.
Biopact, een Europese organisatie die de productie van biobrandstoffen promoot als een instrument om de groei in arme landen aan te zwengelen, waarschuwt dat het stopzetten van de Europese subsidiëring van bedenkelijke biobrandstoffen niet automatisch betekent dat de producenten hun leven zullen beteren. “Als je de ontbossing in Indonesië en Maleisië wil tegengaan, zijn er veel verstandigere maatregelen dan de grondstoffen voor biobrandstoffen te boycotten”, zegt Laurens Rademakers van Biopact. “De producenten zullen zich gewoon op China richten als Europa niets meer afneemt.”
“De beste manier om te vermijden dat de bossen sneuvelen, is ervoor zorgen dat de boeren een beter inkomen krijgen”, zegt Rademakers. “Arme mensen zien vaak geen andere uitweg dan ontbossing. Wij denken dat de EU op deze markt aanwezig moet blijven en moet aandringen dat biobrandstoffen zo milieuvriendelijk mogelijk worden geproduceerd.”