Europese moslims medicijn tegen fanatisme in West en Oost

Volgens een groot opinieonderzoek in het kader van het Amerikaanse Pew Global Attitudes Project bestaat er een “grote scheidingslijn” tussen het wereldbeeld van mensen in het Westen en hun medeburgers in islamitische landen. De kloof wordt ook nog breder, leert een vergelijking met vroegere Pew-peilingen.

De peiling, die van april tot midden mei werd uitgevoerd in dertien landen, brengt aan het licht dat vooral Duitsers en Spanjaarden extreem negatief denken over moslims. In die landen heeft slechts respectievelijk 36 en 29 procent van de respondenten een positieve indruk van islamieten – een duidelijke daling in vergelijking met de laatste peiling van een jaar geleden. In Frankrijk en Groot-Brittannië ziet tweederde van de ondervraagden moslims wel zitten, in Rusland en de VS iets meer dan de helft van de respondenten.

In de islamitische wereld hebben christenen een positief imago bij amper één op zeven Turken en één op vier Pakistani. In Egypte stijg het aandeel van de respondenten die welwillend staan tegenover christenen tot 48 procent, in Indonesië en Jordanië bedraagt het zelfs meer dan 60 procent.

Van de moslims die in Europa leven, staat maar een heel kleine minderheid niet positief tegenover christenen – in Frankrijk 10 procent, in Spanje 20 procent (ondanks de negatieve gevoelens van veel Spanjaarden tegenover moslims) en in Duitsland en Engeland 30 procent.

Dat is een van de vele aanwijzingen in de studie dat Europese moslims veel beter geïntegreerd zijn dan algemeen wordt aangenomen. Misschien kunnen ze de tegenstellingen tussen de westerse en de islamitische wereld helpen overbruggen, zeggen de auteurs.

Er is in elk geval werk aan de winkel. In tien van de twaalf landen beschrijft een meerderheid van de respondenten de relaties tussen moslims en westerlingen als “over het algemeen slecht”. In Europa scoren Duitsland (70 procent) en Frankrijk (66 procent) de meest negatieve cijfers. In de islamitische wereld voert Turkije de lijst aan met bijna twee derde van de respondenten die voor “over het algemeen slecht” kiezen. In Egypte, Jordanië en Indonesië houdt meer de helft van de respondenten er dezelfde mening op na; alleen in Pakistan vinden meer mensen dat de betrekkingen “over het algemeen goed” zijn dan “over het algemeen slecht”.

Concrete voorbeelden illustreren hoe ver de mening van moslims en christenen uit elkaar ligt. De meeste moslims, en vooral respondenten in Azië en het Midden-Oosten, wijten de controverse over de Deense Mohammedcartoons eerder dit jaar aan een gebrek aan respect voor de islam in het Westen. De meeste Europeanen en Amerikanen vinden dat de onverdraagzaamheid van de moslims de oorzaak van het conflict vormt.

In veel opzichten houden de twee groepen elkaar ook een spiegel voor. Veel moslims in het Midden-Oosten en Azië vinden westerlingen zelfzuchtig, arrogant en gewelddadig. De meeste niet-moslims in Europa vinden moslims fanatiek en gewelddadig. De extreme opvattingen over westerlingen komen veel minder voor bij Europese moslims, terwijl veel Britten, Fransen en Amerikanen een minder vernietigend beeld hebben van moslims dan Spanjaarden en Duitsers.

De kloof tussen christenen en moslims is het breedst in Nigeria, een land waar ongeveer evenveel christenen als moslims wonen. Daar schreef telkens bijna driekwart van de christen en van de moslims uiterst negatieve kenmerken toe aan de andere bevolkingsgroep. (PD)