Fair trade verkoopt steeds beter in België

Wat hebben de Fnac, Belgocontrol in Zaventem, Fortis Business Center Kempen,
de Universiteit Hasselt, het Antwerpse Hilton, spiegelfabriek Deknudt uit
Deerlijk, KBC Oud-Turnhout, CC De Warande, het Koninklijk Paleis, het
stadsbestuur van Kortrijk en de Vlaamse Overheid met elkaar gemeen?

Antwoord: ze nemen allemaal fair trade producten af. “Bij de bedrijven,
organisaties en overheden heeft fair trade sinds een jaar of twee een nieuw
elan”, zegt Erik Devogelaere van Fair Trade Original, één van de
initiatiefnemers van het Max Havelaar Keurmerk voor eerlijke handel. Max
Havelaar kijkt na of boeren een eerlijke prijs voor hun oogst krijgen, of de
arbeidsomstandigheden van de plantagearbeiders correct zijn en of het milieu
wordt gerespecteerd.

Fair Trade Original zag de verkoop aan de bedrijven, organisaties en
overheden op twee jaar tijd met de helft stijgen. Eerlijke koffie is het
topproduct - daarvan zal de groothandel er dit jaar naar schatting 90 ton
verkopen. “Het blijft een fractie van de bedrijven. Maar we hopen op een
domino-effect en het gaat wel in de goede richting. Het hangt wel af van de
sector: de banksector scoort goed en bedrijfsleveranciers nog vrijwel niet.”

Een nieuwe aanpak heef daarbij geholpen. Devogelaere: “Wij hebben lang
geprobeerd grote bedrijven zelf te benaderen, maar dat lag logistiek
moeilijk. Wij leveren alleen de koffie of thee, terwijl er meer en meer
drankautomaten opduiken die geleverd, onderhouden en gevuld moeten worden.
Klanten die een grote beurs willen organiseren, zijn vaak verplicht met de
vaste catering te werken. Daarom werken we nu meer samen met
cateringbedrijven die onze producten in hun aanbod opnemen, en voor de
eerlijke wijnen met de sommelier van Vino Mundo. Met succes.”

Consumentenmarkt

Ook de Belgische consument koopt steeds meer fair trade producten. In 2005
kocht de Belg bijvoorbeeld 3,5 miljoen kilo bananen met het Max Havelaar
keurmerk - 4,7 procent van de Belgische bananenmarkt. Voor koffie was dit
912 ton, (via 25 merken) - goed voor 1,7 procent van de markt.

De rol van de supermarkten is doorslaggevend in die groei. In 2005 werd
bijna 70 procent van de producten van het Max Havelaar keurmerk via die weg
aan de man gebracht. Momenteel zijn fair trade-producten onder meer te koop
in Carrefour/GB, Delhaize, Colruyt, Makro, Spar, Smatch, Alvo, Cora, Match,
Co-Markt en Champion.

“Bij ons stijgt de verkoop van Max Havelaar gelabelde koffie zo’n 10 procent
per jaar, en die van bananen met het keurmerk zelfs met dertig procent”,
schat Koen De Maesschalck van Colruyt. “Dat bewijst dat ook Colruytklanten
openstaan voor fair trade. De eerste forse stijging kwam er in 2003-2004 en
die zet zich door, vooral voor de basisproducten koffie en bananen. Kleine
Colruytwinkels verkopen hebben tien fair trade-producten in hun assortiment,
grotere twintig, en de drie Bioplanet-winkels van de Colruytgroep dertig tot
veertig.”

Delhaize De Leeuw verkoopt meer dan vijftig producten met het Max Havelaar
keurmerk. “Het omzetcijfer 2005 bedroeg 4.700.000 euro - een toename van 30
procent ten opzichte van 2004. De toppers zijn bananen (920 ton per jaar)
sinaasappels, koffie en honing. Onder de nieuwere producten doen vooral de
rozen het goed - ze zijn goed voor een kwart van de bloemenverkoop”, zegt
Michel Lecomte van Delhaize.

Ook de gespecialiseerde Oxfam Wereldwinkels rapporteren een volgehouden
stijging. Zij verkopen naast Max Havelaarproducten ook eigen fair trade-
producten.

Outing

“Naast de supermarkten spelen ook initiatieven als de jaarlijkse Fair Trade
Week en de fairtradegemeenten een belangrijke stimulerende rol”, zegt Dirk
Steurs van Max Havelaar. Fairtradegemeente is een initiatief van Oxfam
Wereldwinkels, Vredeseilanden en Max Havelaar waarbij gemeenten een titel
krijgen als ze voldoen aan een aantal criteria voor fair trade en duurzaam
consumeren bij de inwoners, de plaatselijke overheid, horeca, scholen,
verenigingen en bedrijven.

Gent, Zwijndrecht en Voeren beten de spits af, Brussel sluit de rij
voorlopig af. Naast de zestien die de titel al binnenhaalden, zijn nog eens
103 steden en gemeenten ermee bezig. De organisatoren hoopten op 80 actieve
gemeenten eind 2007 - de actie is dus een succes.

De criteria besteden veel aandacht aan communicatie, bevestigt
projectverantwoordelijke Nathalie Brouwers. “Er zijn bedrijven die eerlijke
producten gebruiken maar die niet willen dat de buitenwereld dat weet -
omdat het niet bij hun imago past of ze vrezen dat het mensen afschrikt. We
hopen dat die bedrijven zich ‘outen’.” IPS