Gevangenen bedreigen broze Zimbabwaanse eenheid

Toen de MDC op 30 januari besloot in een regering van nationale eenheid te stappen, verklaarde Tsvangirai dat hij dat alleen maar zou doen als alle politieke gevangenen zouden zijn vrijgelaten. Maar bij zijn eedafleging woensdag zaten nog steeds MDC’ers in de gevangenis.

Bij zijn inaugurale rede beloofde Tsvangirai voor 30.000 aanhangers dat alle gevangenen binnen de 24 uur vrij zouden zijn. “Ik ben er mij van bewust dat er nog steeds politieke gevangenen in de cel zitten. Ik ben daar niet gelukkig mee. Ik had hen bij deze festiviteiten willen hebben. Dat is niet mogelijk geweest maar ik kan jullie verzekeren dat ze geen dag langer in de gevangenis blijven.”

Verscheidene aanhangers en kopstukken van MDC waren van oktober tot december achter de tralies beland, als onderdeel van een strategie om Tsvangirai aan de onderhandelingstafel te krijgen.

Brutaal behandeld

Meer dan dertig politieke gevangenen zitten vast in de beruchte Chikurubi-gevangenis. Volgens de overheid wilden ze Zimbabwe destabiliseren en president Mugabe met geweld verdrijven. “Van de dertig politieke gevangenen kan er voor elf geen verklaring worden gegeven”, zegt Irene Petras, directeur van de Zimbabwaanse Advocaten voor Mensenrechten. “Alle politieke gevangenen hebben dringend medische verzorging nodig omdat ze brutaal zijn behandeld door de bewakingsagenten.”

Een van de gevangenen is de 72-jarige Fidelis Chiramba, de regionale MDC-voorzitter van Zvimba South, Mugabe’s thuisbasis. Volgens Petras is Chiramba samen met verscheidene anderen op 30 oktober meegenomen door zes zwaar bewapende mannen. “Hij werd zwaar aangepakt en op de voetzolen geslagen. Hij werd in een diepvriezer gestoken, er uitgehaald, zijn kleren werden uitgetrokken en er werd heet water over zijn geslachtsdelen gegoten. Hij moest naakt paraderen voor vrouwelijke gevangenen en zijn bewakers lachten met zijn lichaamsbouw. Hij kreeg nooit medische verzorging voor zijn verwondingen.”

Douglas Gwatidzo, voorzitter van de Zimbabwaanse Vereniging van Artsen voor Mensenrechten, heeft Chiramba zelf onderzocht en sporen van geweld vastgesteld. Volgens de arts moet Chiramba in een ziekenhuis worden opgenomen. Ook twee andere MDC-kopstukken in de Chikurubi-gevangenis zijn er zo erg aan toe dat hospitalisatie vereist is, zegt Gwatidzo.

Hij werd in een diepvriezer gestoken, er uitgehaald, zijn kleren werden uitgetrokken en er werd heet water over zijn geslachtsdelen gegoten.

In de problemen

Aan de vooravond van de plechtigheid woensdag zei politiek analist Ernest Mudzengi dat Tsvangirai in de problemen zou komen als hij de eed aflegde terwijl zijn medestanders nog in de cel zaten. “Het feit dat er nog steeds politieke gevangenen vast zitten maakt het hele akkoord voor een eenheidsregering zeer broos en controversieel.”

“Bij elke transitie worden politieke gevangenen vrijgelaten bij een grote ceremonie zoals die van de eedaflegging van Tsvangirai”, zegt Mudzengi, die voor de Nationale Grondwetttelijke Vergadering werkt, een ngo die voor een nieuwe grondwet ijvert. “Als de eedaflegging van Tsvangirai de aankondiging van een nieuw tijdperk wil zijn, dan moeten de politieke gevangenen vrijgelaten worden. Als ze niet vrijgelaten worden, dan zal het lijken alsof het land onder de vroegere politieke systeem voortdoet.”