Grote zaadconcerns voor verovering Indiase landbouw

De controversiële Seeds Bill werd eind 2004 ingediend in het Indiase parlement, maar wordt nog altijd besproken. Het wetsvoorstel wil de kwaliteit van het zaaigoed in India verbeteren door alle producenten te verplichten zich te registreren en bepaalde minimumstandaards te respecteren. Volgens de tegenstanders worden de standaards een struikelblok voor kleine boeren.

De zadenwet geeft internationale bedrijven ook nog meer kansen om hun zaaigoed direct aan de man te brengen. Nu al trekken ze boeren aan met agressieve verkoopcampagnes die grotere opbrengsten en hogere winsten beloven. Ze doen bijvoorbeeld aan contractlandbouw, waarbij boeren ingehuurd worden om exclusief voor de opdrachtgever bepaalde landbouwgewassen te telen. Daardoor verdringen de multinationals de openbare landbouwinstituten van wie in de ogen van de critici minder gevaar uitgaat.

“De nieuwe wet is totaal onaanvaardbaar”, zegt Suman Sahai van de niet-gouvernementele Gene Campaign. “Het voorstel doet afbreuk aan de rechten van boeren die beschermd worden door de Plant Variety Protection Act uit 2001.” Die wet, die nog altijd enkel op papier bestaat, staat boeren toe uit geregistreerd zaaigoed zelf zaaizaad te winnen en te verkopen. Volgens Sahai zetten de grote internationale zaadproducenten druk op de regering om te wachten met de nodige uitvoeringsbesluiten. Op die manier kan eerst de voor hen voordelige nieuwe zadenwet van kracht worden.

De nieuwe wet dreigt voorgoed een einde te maken aan de grote variëteit aan landbouwgewassen in India, waarschuwt de bekende Indiase landbouwexpert en activiste Vandana Shiva. “Als de boeren de controle verliezen over hun eigen zaaigoed, zullen ze afhankelijk worden van de gepatenteerde zaden van de transnationals”.

Veel grotere boeren malen daar niet om. “Ik maak me geen zorgen. We kopen gewoon zaad van de overheid als we er zelf geen meer kunnen produceren”, zegt
Eashappa Desai, een rijke boer uit het dorp Asundi in de Zuid-Indiase deelstaat Karnataka. Openbare landbouwinstituten in India produceerden de voorbije decennia zaaigoed dat een veel hogere opbrengst mogelijk maakt dan de zaden die boeren zelf elk jaar overhouden voor het nieuwe seizoen.

Maar de liberalisering van de Indiase economie sinds 1991 heeft ertoe geleid dat openbare instellingen steeds minder investeren in landbouwkundig onderzoek. Ook hun productie van zaaigoed loopt terug: van bijna 60.000 ton begin de jaren 90 tot 38.000 ton aan het eind van dat decennium. Intussen verviervoudigden de privé-investeringen in landbouwonderzoek in India tussen 1986 en 1998.

Internationale bedrijven geven steeds meer de toon aan. Vijf jaar geleden gaven ze al 30 procent van het privé-onderzoek naar zaadveredeling in India in opdracht. Reuzen als AgrEvo, Monsanto en Nunhems kopen ook steeds meer Indiase zaadproducenten op.

Controversiële methodes als contractlandbouw die daardoor veld winnen, schrikken veel boeren niet af. Landbouwers in Karnataka die contract-augurken telen, vinden de vaste levering van zaaigoed en meststoffen en de vooraf afgesproken verkoopprijs voor de oogst aantrekkelijk. “We verdienen er meer mee dan met (de plaatselijke graansoort) ragi” zegt Siddesh, die samen met zijn moeder augurken teelt in Kattehalli.

Maar de Indiase concurrenten, die ten dele ook al aan contractlandbouw doen, zijn ontstemd dat hun transnationale concurrenten door de nieuwe Zadenwet vrij baan krijgen. “De grote bedrijven passen agressieve handelspraktijken toe om boeren helemaal afhankelijk te maken”, klaagt Gopal Rao Girish van het Indiase Green Agro Pack. “De onmiddellijke winst valt mee, maar op lange termijn doen de boeren geen voordeel.”

V.S. Rao, de directeur van de befaamde Indiase zadenproducent Namdhari Seed uit Karnataka, wil niet te pessimistisch doen. Volgens hem probeert de regering de stormloop op enkele gewassen en variëteiten die de hoogste opbrengsten beloven tegengaan met een programma van “zadendorpen”, waarbij dorpen proberen te sturen hoeveel er van welke gewassen op hun grondgebied worden aangeplant. Maar Rao vindt ook dat de Indiase overheid meer moet gaan samenwerken met Indiase zaadproducenten. (PD)