Helft van de nieuwe vluchtelingen komt uit Irak

Volgens het rapport waren er eind 2006 wereldwijd bijna veertien miljoen die leefden als vluchteling. Dat is een toename met bijna twee miljoen ten opzichte van 2005 en het hoogste totale aantal sinds 2001. Van de twee miljoen nieuwe vluchtelingen kwam bijna de helft uit Irak, meldt het rapport dat kritisch is over de rol van de Verenigde Staten, de belangrijkste buitenlandse militaire macht in het land. De VS gaven vorig jaar slechts 202 Irakezen asiel, maar beloofden herhaaldelijk voor het einde van het huidige fiscale jaar op 30 september, tenminste 3.000 mensen meer toe te laten.
Syrië liet in 2006 450.000 Irakezen toe, waarmee de totale populatie Irakezen in het land op 800.000 kwam. Jordanië liet vorig jaar 250.000 Irakezen toe, waarmee het totale aantal in dat land op 700.000 kwam. Ongeveer 80.000 Irakezen vluchtten naar Egypte.
“Net zoals de oorlog zelf, is de vluchtelingencrisis gecompliceerd, neemt de problematiek toe en is er geen zicht op een snelle oplossing”, zegt Lavinia Limon, voorzitter van USCRI. De vluchtelingenproblematiek krijgt volgens haar te weinig aandacht in de media en staat niet op de agenda van de VS, Europa en de internationale gemeenschap in het algemeen.
Behalve uit Irak, komen veel nieuwe vluchtelingen uit Somalië. Een militair offensief door Ethiopië leidde daar vorig jaar tot een exodus van tienduizenden mensen naar Jemen, Kenia en Ethiopië. In Sri Lanka leidde een opleving van geweld tussen Tamilrebellen en regeringstroepen eveneens tot nieuwe vluchtelingen. Zo’n 26.000 mensen vluchtten naar India. Andere landen waar veel mensen op de vlucht sloegen, waren de Centraal Afrikaanse Republiek, Tsjaad en Sudan.
Van de 13,9 miljoen vluchtelingen en asielzoekers kregen er minder dan 70.000 permanent nieuw onderdak in 2006. De Verenigde Staten liepen daarbij voorop met 41.000, gevolgd door Australië (12.133), Canada (10.600), Zweden (1.555) en Noorwegen (924), meldt het rapport.
Aan het einde van 2006 vormden Afghanen met 3,4 miljoen mensen nog steeds de grootste vluchtelingenpopulatie, gevolgd door Palestijnen (3 miljoen), Irakezen (1,7 miljoen, inmiddels gegroeid tot meer dan 2 miljoen volgens recente VN-cijfers), Birma (693.000) en Colombia (453.000). Pakistan is het land dat de grootste vluchtelingenpopulatie telt, zo’n 2,2 miljoen mensen die voornamelijk uit Afghanistan komen.
Het nieuwe rapport volgt na een ongekend kritisch rapport van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR), dat donorlanden verwijt de Iraakse vluchtelingencrisis te negeren. Donorlanden zegden tot nu toe slechts tachtig miljoen dollar toe aan de UNHCR voor het Iraakse vluchtelingenprobleem. De VN zegt dat er honderden miljoenen dollars meer nodig zijn om het probleem het hoofd te kunnen bieden.
“De twee landen die te maken hebben met de meeste vluchtelingen, Syrië en Jordanië, hebben nauwelijks een cent aan bilaterale hulp gekregen uit de wereldgemeenschap”, zei woordvoerder Ron Redmond van de UNHCR.
Limon wijst erop dat de voortdurende crisis “atypisch” is in de zin dat de crisis zich geleidelijk voltrekt. Dat zou ook een van de oorzaken zijn van de beperkte media-aandacht. “Er zijn geen foto’s of andere beelden van duizenden mensen die met hun kinderen en schamele bezittingen de grens over trekken.”

Ze doet een beroep op de VS, die tot nu toe slechts achttien miljoen dollar beschikbaar stelden aan de UNHCR-activiteiten voor Irakese vluchtelingen, om “moreel leiderschap” te tonen door alle kosten voor de opvang van de vluchtelingen op zich te nemen.