Hondurese crisis keert terug naar Washington

In Washington gaat Manuel Zelaya met minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton praten. De verwachting is dat hij ook OAS-vertegenwoordigers zal ontmoeten, onder meer secretaris-generaal José Miguel Insulza, wiens onderhandelingspoging vrijdag op niets uitliep.
Een officieuze delegatie van de interimregering van Roberto Micheletti probeert
ondertussen OAS-diplomaten en leden van het Amerikaanse Congres ervan te overtuigen dat Zelaya’s arrestatie geen staatsgreep was. Tot de delegatie behoren de voormalige presidenten Carlos Roberto Flores Facusse en Ricardo Maduro.

Economische isolatie

Washington heeft nu formeel beslist alle hulp aan Honduras op te schorten die de interimregering van pas kan komen, zei Ian Kelly, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, maandag. De VS-overheid weigert ook elke vertegenwoordiger van het nieuwe regime officieel te ontvangen.
Ex-president Facusse waarschuwde dat Honduras de dreigende economische isolatie niet kan overleven. Niet alleen houden de VS de vinger op de knip, ook bij de Wereldbank en Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank staan voor 470 miljoen dollar leningen en kredieten geblokkeerd. De buurlanden hebben hun grenzen gesloten voor handel met Honduras en Venezuela stopte zijn olieleveringen.

Groeiende bezorgdheid

Doordat Insulza vrijdag interimpresident Micheletti niet kon overtuigen om Zelaya te laten terugkeren, schorste de OAS zaterdag Honduras als lid van de organisatie. Zondag bezette het Hondurese leger de landingsbaan van de luchthaven, waardoor het vliegtuig van Zelaya niet kon landen.
Duizenden aanhangers van Zelaya raakten daarbij slaags met de militairen. Minstens twee manifestanten werden gedood, tientallen raakten gewond.
Zowel bij de OAS als in de regering-Obama groeit de bezorgdheid over de confrontatie. De Verenigde Staten hadden duidelijk gehoopt dat de interimregering Zelaya zou laten terugkeren en dat de president in ruil daarvoor de geplande grondwetswijziging zou opbergen en de coupplegers amnestie zou verlenen.
Zo’n scenario behoort nog steeds tot de mogelijkheden, maar in regeringskringen in Washington geeft men toe dat men de polarisering in Honduras onderschat heeft. Zelaya is opgeschoven in de richting van de Venezolaanse president Hugo Chavez, trad toe tot diens Bolivariaans Alternatief voor de Amerika’s (Alba) en nam steeds vaker populistische stellingen in. De zaken- en militaire elite die het land zo lang gedomineerd hebben, zagen dat als een steeds grotere bedreiging.

Echte verschillen

De regering-Obama vreest dat de eenheid binnen de OAS begint af te brokkelen. Dat zou Obama’s pogingen dwarsbomen om de kloof op het Amerikaanse continent te dichten die ontstaan was na de wederzijdse vijandigheid tussen zijn voorganger George W. Bush en Hugo Chávez.
“Ik denk dat je nu de echte verschillen tussen de landen gaat zien, tussen Chávez en zijn bondgenoten, de meer gematigde regeringen in Latijns-Amerika en de Caraïben, en de VS en Canada, die niet zwaar zullen aandringen op Zelaya’s onmiddellijke terugkeer uit vrees voor verder geweld”, zegt Michael Shifter, vicevoorzitter van de Inter-American Dialogue (IAD) in Washington. “Dan zijn we terug waar we waren ten tijde van Bush, zonder gemeenschappelijke grond voor belangrijke thema’s.”
Zelaya kondigde maandag vanuit San Salvador aan dat hij deze week een nieuwe poging wil wagen om naar huis terug te keren. De verwachting is dat de VS zo’n tweede poging zullen afraden als er geen belangrijke vooruitgang komt in de onderhandelingen met de interimregering.