Ives Mangamba: 'Weten waar je vandaan komt'

Sommige allochtone jongeren brengen meer tijd door op het basketbalpleintje om de hoek dan op school. Ives Mangamba, 23 jaar, kent het verhaal, maar heeft zich als IFF uit de miserie gerapt. Met zijn muziek en met het rapperscollectief Muzoba Entertainment wil hij Afrikaanse jongeren in Antwerpen weer op de rails krijgen.
‘Tijdens de plunderingen in Kinshasa in 1991 stuurden mijn ouders me met mijn zus en broers naar een oom in België. Ik was tien jaar. Mijn zus, die toen achttien was, heeft me opgevoed. Ik heb mijn jeugd op het basketbalterrein doorgebracht, mijn school niet afgemaakt, hier en daar wat jobkes gedaan, ik heb problemen met de politie gehad en ben een paar keer in de gevangenis beland. Toen ik vijftien was, kwam ik in aanraking met rapmuziek. Stilaan begon ik vanuit een garagebox eigen muziek, teksten en zelfs een kledinglijn te maken. Over Congo, Afrika, jongeren in Antwerpen, racisme… maar natuurlijk ook over seks en vrouwen. Ze noemen me de filosofische rapper.’
***
‘Als jongeren in rapteksten hun eigen problemen herkennen, voelen ze zich al minder alleen op de wereld. En dat is veel waard, geloof me. Door mijn rap toon ik jongeren dat ze ook uit de miserie kunnen stappen. Iedereen kent me van op straat. Als ik er met wat doorzettingsvermogen uit kan stappen, kunnen anderen dat ook. Het geeft hen moed om te zien wat er van mij geworden is. Er zijn haast geen Afrikaanse rolmodellen in Vlaanderen. Kan jij hier één Afrikaanse bedrijfsleider of succesvolle Afrikaan noemen? In Nederland, Groot-Brittannië en Frankrijk zijn er massa’s. Dan zien jongeren dat ze vooruit kunnen geraken, dat geeft hen perspectief. Nu hebben veel jongeren het gevoel dat zelfs als ze proberen, ze toch ter plaatse blijven trappelen. De mythe “als je maar hard studeert, kom je er wel” is al lang doorprikt.’
***
‘Samen met Muzoba Entertainment probeer ik Afrikaanse jongeren wat meer zelfvertrouwen te geven. Muzoba Entertainment is een soort rapperscollectief van allochtone jongeren in Antwerpen dat hiphop en R&B concerten organiseert. Muzoba betekent “idioot” in het Lingala -een ironiserende, underdog-naam. We willen laten zien dat we ondanks heel wat tegenslagen of misstappen toch ook iets positiefs kunnen betekenen. Wij stimuleren jongeren om muziek of teksten te maken, op het podium te staan, naar een concert te gaan. Muzoba houdt jongeren van de straat. Veel Afrikaanse jongeren ontvluchten de problemen thuis. Geld voor vakantie of hobby’s, of om dromen te realiseren, is er niet, dus hangen ze rond in het park. Thuis hebben ze geen privacy, is er vaak te weinig familiale structuur doordat ouders veel of op onregelmatige uren werken… Bij Muzoba leer je functioneren in een structuur: vergaderen, discussiëren, een plan uitwerken… dat zijn dingen die je niet op school leert.’
***
‘Een tijd geleden heb ik mijn eerste Afrikaanse hiphop-nummer gemaakt. RDC jusqu’à la mort, een soort hiphop remake van een nummer van TPOK Jazz, een bekende Congolese groep. Voordien voelde ik me niet rijp genoeg om dat te doen. Toen ik vorig jaar voor het eerst weer naar Congo kon gaan -ik had eindelijk mijn Belgische papieren- dacht iedereen dat ik dépaysé zou zijn omdat ik al langer in Europa dan in Congo woon. Maar toen ik daar aankwam, besefte ik plots dat ik al die jaren in het buitenland had gewoond; ik kwam eindelijk thuis. In België voel ik me dépaysé. Veel jongeren voelen zich verloren. Je moet weten waar je vandaan komt om te weten waar je naar toe gaat. Wij voelen ons Congolees, niet Belg. Mijn generatie van Afrikaanse jongeren voelt zich heel nauw betrokken bij Afrika, al kennen we dat continent niet goed. Jonge Congolozen van hier weten dat ze slecht zijn behandeld door de blanken, maar hoe Leopold II Congo heeft leeggeplunderd, dat hij handen afkapte op de rubberplantages… dat moeten ze via mijn songs vernemen.’
‘Iedereen droomt ervan om terug te gaan en zijn land mee op te bouwen. Ik wil graag investeren en een zaak openen in Kinshasa. We moeten niet wachten op de Congolese staat. Met de kennis die we hier hebben opgedaan, kunnen we ons land mee opbouwen. Ik wil niet alleen microgolfovens en elektrische zagen importeren, maar ook mijn muziek. Veel Congolezen denken dat Europa het paradijs is. Je hebt hier het OCMW, maar ook de koude en het racisme.’
***
‘Na een reportage over Filip De Winter heb ik besloten meer over racisme te schrijven. Ik probeer een verzoenende boodschap te brengen, want veel allochtone jongeren denken nu dat elke Vlaming een racist is. Het zijn niet de vreemdelingen die Europa doen achteruitgaan, maar het racisme. Het waren toch ook niet de joden die Europa in de vernieling hielpen, maar het nazisme? Rap kan de vicieuze cirkel doorbreken, de geesten openen. Als Belgen onze problemen en situatie kennen, gaan ze ons beter begrijpen. Wij zijn niet naar hier gekomen om van het ocmw te leven.'.
‘De gangsterrap geeft rap en zwarten een slecht imago -van geweld, seks, gouden kettingen, anti-vrouwen, anti-homo’s- en beïnvloedt jongeren op een negatieve manier. Vrouwelijke zwarte rappers worden aanzien als hoeren omdat alle vrouwen in die Amerikaanse tv-rap zo worden geportretteerd. En in Nederland woedt een hele discussie over meisjes van veertien jaar die zich laten misbruiken door meerdere jongens. Ze zouden het gewelddadige rollenpatroon van hoer en pooier overnemen van de videoclips die ze zien. Maar ik geloof niet dat rap geweld of een slechte attitude uitlokt. Rap is als een spons. Rap geeft de realiteit weer. Waar miserie is, vind je rap.’
***
‘De Franse rap ligt veel dichter bij Afrika dan de Amerikaanse. Voor de Afro-Amerikanen is Afrika een verre mythe. Als ik zeg dat ik van Congo kom, weten ze niet eens dat dat in Afrika ligt. Voor de Europese rappers is Afrika een realiteit. Zij of hun ouders hebben daar nog gewoond, ze eten nog elke dag fufu. Ze rappen over Afrika, over de schrik om terug gestuurd of opgepakt te worden zonder papieren. Dat is heel herkenbaar voor jongeren hier, waardoor ze zich minder alleen voelen.
In Frankrijk én in de Verenigde Staten is ook veel geëngageerde rap, maar die wordt genegeerd door de grote tv-zenders. Zij tonen wat verkoopt: seks, geld en geweld. De tv, radio en de grote platenmaatschappijen hebben een monopolie waar je met een ander soort rap niet doorgeraakt. Veel groepen gaan over geweld en seks schrijven om toch airplay te krijgen. Gelukkig zoeken en beluisteren veel jongeren muziek via het internet. Veel rapmuziek en -videoclips vinden langs die weg een publiek en worden toch een succes. Zo is er toch nog diversiteit. Je moet eerst op het internet en op straat je sporen verdienen, eer de radio- en tv-zenders je niet meer kúnnen negeren.’
www.muzoba.com

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.