Japanners nemen node afscheid van blauwvintonijn

“Ik ben er ondersteboven van”, zegt de 55-jarige visverkoper Masaru Ikeda. “Hoe kan ik mijn winkeltje draaiende houden wanneer de aanvoer blijft slinken ?” De koopjesjacht op de de Tsukiji-vismarkt in Tokio, de grootste ter wereld, is voor Masaru een dagelijkse strijd geworden: “redelijk geprijsde vissen worden steeds zeldzamer”.

Het vetste stuk van de tonijn, “toro” in het Japans, geldt als een ware delicatesse in het visgekke land van de rijzende zon. En kilo kost acht euro in de groothandel en tien keer zoveel wanneer de rauwe plakjes als sushi worden geserveerd. Vishandelaar Ikeda moet toegeven dat de aanvoerproblemen ook bestonden voor de nieuwe vangstbeperking. Door de overbevissing was de zuidelijke blauwvintonijn (Thunnus maccoyii) in de laatste jaren erg schaars geworden.

De Japanse regering aanvaarde een reductie van het quotum tot 3000 ton per jaar voor de komende vijf jaar. Die beslissing viel op een vergadering van de Commissie voor de Bescherming van de Zuidelijke Blauwvintonijn, nadat duidelijk was geworden dat Japan het oude quotum met 1800 ton had overschreden. De quota van Zuid-Korea en Japan werden met 12 procent gereduceerd tot 1000 ton per jaar. Aan het Australische quotum van 5265 ton per jaar werd niets veranderd.

“Het goede nieuws is dat overbevissing eindelijk als probleem wordt waargenomen en dat men op zoek gaat naar een oplossing”, zegt Arata Izawa van het Wereldnatuurfonds (WWF) in Japan. Omdat de visbestanden uitgeput raken, moeten de Japanse consumenten hun eetgewoonten sowieso aanpassen. De reductie van het quotum voor de blauwvin is volgens Izawa een duidelijke indicatie dat de regering duurzame visserij belangrijker vindt dan de belangen van de visindustrie.

De WWF-vertegenwoordiger heeft zo zijn bedenkingen bij het ongewijzigde Australische quotum. Het leeuwendeel van de Australische vangst is voor export naar Japan bestemd. De twee landen halen samen 80 procent van de blauwvintonijn naar boven en beschuldigen elkaar ervan de regels voor vangstbeperking aan de laars te lappen.

De strengere quota halen niet veel uit wanneer niet tegelijk de illegale vangsten worden aangepakt. De vraag naar vis groeit in snel groeiende economieën als China, wat van tonijnstropen een lucratieve bezigheid maakt. Volgens oceaanbioloog Akira Harashina moet in de eerste plaats het consumptiegedrag worden aangepast, onder meer door een hogere prijs te vragen. “Het traditionele dieet gebaseerd op vis komt in de verdrukking”, zegt Harashina.

Japan onderzoekt mogelijkheden om blauwvintonijn in aquacultuur te kweken, maar dat lijkt niet zo eenvoudig. Om de tonijnen vet te mesten zijn enorme hoeveelheden kleinere visjes nodig. Voor Isawa van het WWF kan ook een overbevissing van kleine vissoorten de natuur uit evenwicht brengen.