Journalisten en mensenrechtenactivisten pikken nieuwe perswetniet

De nieuwe perswet die op 9 mei van kracht geworden
is in Kenia, brengt kleine publicaties in grote moeilijkheden. Maar sommige
mensenrechtengroepen hebben besloten zich niets van de nieuwe regels aan te
trekken, en ook de Keniaanse journalisten overwegen protest aan te tekenen.

De nieuwe mediawet, voluit een ‘Amendment to the Books and Newspapers Act’
verhoogt de waarborg die uitgevers en drukkers van boeken en tijdschriften
moeten betalen voordat ze een publicatie in omloop brengen van 10.000
shilling (140 euro) tot 1 miljoen shilling (14.000 euro). Kleine publicaties
kunnen zo’n bedrag nooit bij elkaar krijgen. Bovendien kunnen venters die
tijdschriften verkopen waarvoor de waarborg niet is betaald, veroordeeld
worden tot een boete van 20.000 shilling (280 euro) en/of een
gevangenisstraf van 6 maanden. Voor uitgevers die de wet aan hun laars
lappen, kunnen de straffen oplopen tot één miljoen shilling of drie jaar
cel.


Release Political Prisoners (RPP) blijft zijn maandelijkse nieuwsbrief
Mtetezi (De verdediger) verspreiden alsof er niets veranderd is. We laten
ons de mond niet snoeren, al moeten we daarvoor tegen de wet ingaan, zegt
Caleb Muchungu van RPP. We blijven opkomen voor een vrije pers.

Mtetezi, een maandblad dat naar eigen zeggen schrijft over wat gewone
mensen bezig houdt, wordt op 2.000 exemplaren gedrukt en gratis verspreid.
We zijn altijd blijven verschijnen, zelfs toen er auteurs werden gevangen
gezet, maakt Muchungu zich sterk. RPP wil een lobbycampagne beginnen om de
regering de wet te laten intrekken. Maar dat wil niet zeggen dat we
intussen onze publicatie stopzetten, aldus Muchungu.

Keniaanse mensenrechtengroepen proberen de grotere uitgevers aan te moedigen
de gevraagde extra waarborg evenmin te betalen. Wie weigert, kan met een
gerust gemoed naar de rechtbank stappen. Het is niet moeilijk aan te tonen
dat die waarborg ongrondwettelijk is, zegt Kangethe Mungai van de
organisatie People Against Torture. De Keniaanse Journalistenvakbond moet al
niet meer overtuigd worden van dat standpunt - de organisatie is van plan de
wet aan te vechten voor het grondwettelijk hof. Ook de uitgevers hebben veel
kritiek op de maatregel - ze vinden dat de vrijheid van meningsuiting in het
gedrang wordt gebracht en vrezen ook dat de investeringen in hun sector
zullen verminderen.

De Keniaanse regering zegt dat de nieuwe regeling nodig is om de rioolpers
te stoppen, bladen die uitpakken al dan niet verzonnen schandaalverhalen
over het privé-leven van politici en zakenlui. De wetgeving rond laster en
eerroof zou publieke personen niet voldoende bescherming bieden - veel
roddelblaadjes bestaan maar zo kort dat de autoriteiten er zelfs niet in
slagen een verantwoordelijke uitgever te vinden.

Maar zo ziet Kibe Mungai van het Human Rights Network het niet. Dit is een
regelrechte aanval op de pers, oordeelt hij. De toegang tot de pers en
uitgeverijwereld wordt beperkt; alleen rijke Kenianen kunnen het zich nog
veroorloven tijdschriften te maken. De Amerikaanse mensenrechtenorganisatie
Human Rights Watch vreest ook dat de wet kan worden misbruikt om de pers te
muilkorven in een cruciaal verkiezingsjaar. De Keniaanse kiezers moeten dit
jaar een opvolger aanduiden voor Daniel arap Moi, die na twee presidentiële
mandaten van vijf jaar zelf niet meer verkiesbaar is. Die verkiezingen waren
gepland voor eind dit jaar, maar misschien worden ze tot 2003 uitgesteld
omdat de herziening van de grondwet niet zo snel klaar zal zijn als
verwacht.

De Keniaanse media hebben de voorbije tijd al zwaar moeten bloeden als
gevolg van talrijke gerechtelijke uitspraken over klachten in verband met
laster. Minister Nicholas Biwott heeft bijvoorbeeld 60 miljoen shilling
(840.000 euro) opgestreken van allerlei media die hem in verband hadden
gebracht met de moord op zijn collega Robert Ouko. En de RPP wacht op de
klacht die minister Shariff Nassir wil neerleggen in verband met vier
kritische artikels die de organisatie heeft gepubliceerd over zijn campagne
om winkelstandjes en andere illegale optreksels in Mombassa te laten
afbreken. Bij die actie zijn duizenden inwoners van die stad dakloos
geworden. Muchungu schat dat die zaak RPP 100 miljoen shilling (1,4 miljoen
euro) kan gaan kosten.

Volgens Kibe Mungai zou de nieuwe mediawet tot meer mensenrechtenschendingen
en meer repressie kunnen leiden. Dat krijg je als de publieke waakhonden
hun rol niet meer kunnen spelen. Mungai vreest zelfs dat het land weer
afglijdt naar de jaren 80, toen Kenia een eenpartijensysteem had en het
regime tegenstanders genadeloos aanpakte. Ook de auteurs van kritische
standpunten belandden in die tijd achter de tralies.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.