Klimaattop schuift emissiekwestie op de lange baan

Internationale onderhandelingen over de klimaatverandering vorderden in glaciaal tempo in het paleisachtige, van airconditioning voorziene Moon Palace Resort in het Mexicaanse Cancun. Na twee lange weken, liepen de gesprekken door tot de vroege zaterdagochtend. Bolivia weigerde een zwak akkoord te accepteren, omdat dat er volgens de Boliviaanse onderhandelaar Pablo Solón toe kon leiden “dat de wereldwijde temperaturen kunnen toenemen met meer dan 4 graden.”

Uiteindelijk werden de bezwaren van Bolivia gesmoord door applaus en gejuich van de meer dan 190 nationale delegaties, toen de voorzitter van de top, de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken Patricia Espinosa, de bijeenkomst afsloot met de verklaring dat er “een consensus zonder Bolivia” was.

“De tekst van Cancun is een lege en valse overwinning die is opgelegd zonder consensus”, zei Bolivia in een slotverklaring.

Niet goed genoeg

Bolivia heeft de wetenschap aan zijn kant. De World Meteorological Organisation verklaarde vorige week dat het afgelopen decennium het warmste tot nu toe gemeten decennium is. De meer dan honderd pagina’s die de overeenkomst van Cancun vormen, doen niets aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Wel werd het onderhandelingsproces, dat vorig jaar in Kopenhagen vrijwel volledig vastliep, weer op gang gebracht.

De meeste betrokkenen zien de overeenkomst als een basis voor een wezenlijke overeenkomst tijdens de volgende klimaattop, volgend jaar in Durban. 

“Bolivia heeft gelijk als het beweert dat deze overeenkomst betekent dat de temperatuur op aarde met 4 graden”, zegt Kumi Naidoo, directeur van Greenpeace. “De tekst is niet goed genoeg, maar het proces is ermee gered en wellicht leidt dit tot een echt eerlijk, ambitieus een uitgebalanceerd verdrag in Durban.”

Zwak systeem

Vrijdagavond laat zat de stemming er in de wandelgangen verrassend goed in. Niet alleen was in Cancun voorkomen dat de gesprekken vastliepen, er lag een formele overeenkomst op een aantal punten. Een van die punten van overeenstemming is dat de rijke landen hun uitstoot voor 2020 moeten verminderen met 25 tot 40 procent ten opzichte van 1990. Verder moet de wereldwijde temperatuursstijging onder 2 graden Celsius blijven.

Volgens Friends of the Earth International (FOEI), wisten Japan, Canada, de Verenigde Staten en Rusland een bindend akkoord over hoe de doelen bereikt moeten worden, met succes te ondermijnen door te lobbyen voor het verlaten van het Kyoto-protocol en het te vervangen door een zwak toezichtsysteem zoals voorgesteld in het akkoord van Kopenhagen. De meeste analyses wijzen erop dat de temperatuur op aarde onder de huidige afspraken zal stijgen met 3 tot 5 graden Celsius.

Tropische bossen

De partijen in Cancun bereikten ook overeenstemming over een ‘Groen Klimaatfonds’. Rijke landen doneren geld aan dat fonds om de gevolgen van de klimaatverandering voor de arme landen te verzachten.
 
De bescherming van tropische bossen kan gezien worden als de grote doorbraak van Cancun. De afgevaardigden stemden in met een besluit om ontbossing in tropische landen te verminderen. Deze landen ontvangen daarvoor compensatie van rijke landen. Ook zijn afspraken gemaakt over bescherming van de inheemse bevolking en behoud van de biodiversiteit. Ontbossing veroorzaakt momenteel 15 tot 20 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

“Dit is veel beter dan wat we in Kopenhagen hadden”, zegt Peg Putt van de Wilderness Society, een natuurbeschermingsgroep uit de VS. “Het belang van bossen en ecosystemen is officieel erkend.”