Komkommernieuws in tijden van revolutie

Vrijwel alle privé-zenders schoten schromelijk tekort. Die zijn door de band
genomen anti-Chávez, al heeft de president er alles aan gedaan om de media
tegen zich in het harnas te jagen. De president bediende zich te pas en te
onpas van een wet die hem toelaat om uitzendingen te onderbreken om
belangrijke overheidsboodschappen uit te zenden. Dat ging zover dat de
Venezolanen die dat konden, zich uiteindelijk een satellietschotel
aanschaften omdat ze het beu waren dat de president voortdurend hun
favoriete telenovelas en baseballwedstrijden onderbrak met zijn uren durende
speeches. Dat kwam zaterdag goed van pas: wie kabel of satelliet had,
schakelde over naar buitenlandse - vooral Colombiaanse - uitzendingen om te
weten wat er in eigen land aan de hand was.

De partijdigheid van de privé-zenders droop van het scherm af en iedereen
had het door. We kregen echt een virtuele wereld te zien, analyseert José
Suárez, een student communicatiewetenschappen. De TV toonde cartoons,
spelletjes als ‘de oorlog der seksen’ en documentaires. In het begin
geloofde ik al die praatjes over een samenzwering van de media niet. Maar
zaterdag, toen de regering van Carmona instortte en Chávez’ aanhangers
massaal de straat opgingen, zag je daar niets van op televisie. De student
communicatiewetenschappen vindt dat de media op een of andere manier hadden
moeten berichten over de gebeurtenissen, zelfs al stonden ze onder druk van
een anti-Chávez lobby.

Chávez, die nu drie jaar aan de wacht is, heeft de media bij herhaling
beschuldigd van samenzwering tegen de regering. Alberto Federico Ravell,
voorzitter van Globovisión, een zender die de klok rond nieuws brengt,
ontkent dat er sprake was van een akkoord onder de zenders om te zwijgen
over de pro-Chávez demonstraties. Ravell zegt dat de zenders vrijdag wel
gezamenlijk de media blackout hadden doorbroken die Chávez had ingesteld net
voor de coup door een aantal privé-stations te sluiten. Met satelliet- en
kabelverbindingen omzeilden verschillende stations de censuurpoging van de
regering. Maar toen Chávez terugkeerde naar het presidentiële paleis
Miraflores, legden ze zichzelf het zwijgen op. Zondag verschenen er ook geen
kranten, op één na. De zondagedities waren opgeschort om
veiligheidsredenen’. Ravell geeft toe dat er een dag lang onvoldoende
informatie was en dat de rol van de media vertekend is door de
gebeurtenissen.

We moeten ons afvragen wat voor journalistiek we beoefenen, zegt Marcelino
Bisbal, ex-directeur van de gespecialiseerde krant ‘Comunicación’. De media
en de reporters begrijpen beschouwden zichzelf als protagonisten in dit
verhaal. Het is belangrijk dat de media, privé en openbaar, inzien dat het
nieuws en de informatie de hoofdrolspeler is, zegt Bisbal.

Het journaille leeft niet alleen op gespannen voet met de regering. Heel wat
Venezolaanse journalisten ontvingen na het heraantreden van de president
dreigtelefoons en woeste e-mails. Regeringsaanhangers probeerden de ruiten
van één TV-station met stenen aan diggelen te gooien. De media zijn het
publiek een uitleg verschuldigd als ze nog een zweem van geloofwaardigheid
willen behouden, besluit Luis Britto García, journalist, schrijver en
professor aan de Centrale Universiteit van Venezuela.