Kruitvat In Goma barst Congo

Achttien maanden nadat de strijdende partijen in Congo de macht verdeelden, lijkt de situatie in het oosten van het land nog griezelig sterk op die van tijdens de oorlog (1998 - 2003). Nog steeds verdienen de krijgsheren in de Ituri- en de Kivu-streek een fortuin met de plundering van goud, tropisch hout, coltan en diamant. Het antwoord op de vraag of alle Congolezen volgend jaar vreedzaam naar de stembus trekken, is te vinden in Goma, een stad die officieel in Congo ligt, maar de facto behoort tot de Rwandese invloedsfeer.

Kruitvat: Congo (Goma)
Spanningen sinds: mensenheugenis, opnieuw sinds 1998
Betrokken partijen: RCD-Goma, Rwanda en CongoInzet: controle over de rijke maar etnisch explosieve Kivustreek



De overgang naar vrede was dit jaar al twee keer de implosie nabij. De eerste keer was in juni, toen de milities van de RCD-Goma een week Bukavu (provincie Zuid-Kivu) bezetten. Die rebellenbeweging zit in de overgangsregering in Kinshasa. De tweede keer was na 13 augustus, toen 160 Congolese Tutsi’s afgeslacht werden in Gatumba (Burundi). Die slachting was het werk van de Burundese Hutu-rebellen van het FNL, maar het is nog steeds niet duidelijk of er ook Congolese elementen bij betrokken waren. In elk geval dreigden Rwanda en Burundi de Kivustreek binnen te vallen om de Tutsi’s in Congo zelf te beschermen. Precies het scenario waarmee de Congolese oorlogen in 1996 en 1998 begonnen waren. RCD-leider Azarias Ruberwa, één van de vier vice-presidenten in de overgangsregering, trok zich bijna terug uit die overgangsregering.
Is er eigenlijk nog sprake van een overgang naar vrede en democratie? ‘We hebben nog steeds niet het stadium bereikt waarin alle betrokken partijen tot de conclusie zijn gekomen dat vrede meer winst oplevert dan verder vechten’, zo omschrijft de denktank International Crisis Group de status quo. Dat geldt met name voor de RCD-Goma, die de Congolese provincie Noord-Kivu nog steeds vrijwel volledig in handen heeft. ‘De RCD heeft bij gebrek aan electorale aanhang weinig te winnen bij de verkiezingen’, zegt Kris Berwouts, de Grote Merenspecialist van 11.11.11.
De hamvraag is echter welke houding Rwanda, dat het RCD-Goma op de been houdt met wapensmokkel over het Kivu-meer, aanneemt. ‘De inkomsten die Kigali haalt uit de bodemrijkdommen uit Oost-Congo overtreffen nog steeds vele malen het budget van het Rwandese leger’, zegt Joost Van Puyenbroek van Pax Christ Nederland.
Kigali heeft nog een andere reden waarom het de controle over Goma en Bukavu niet wil kwijtspelen: in de heuvels van de Kivu houden zich nog steeds duizenden Rwandese Hutu’s op die na de genocide op de Tutsi’s in 1994 op de vlucht gingen. Het is onmogelijk te zeggen hoeveel rebellen daar tussen zitten, maar Kigali gebruikt de aanwezigheid van Hutu-extremisten in de Kivu wel als excuus voor zijn invloed in Oost-Congo. Anderzijds kan Congo geen garanties bieden voor de veiligheid van de Tutsi’s, al was het maar omdat een eengemaakt Congolees leger nog pure science fiction is.
De Monuc, de VN-vredesmacht in Congo, engageerde zich twee jaar geleden in Pretoria om de Hutu-milities in Noord-Kivu te ontwapenen. Tot dusver hebben de paar honderd gedemotiveerde Aziatische blauwhelmen in de Kivustreek daar nog weinig tot niets van terechtgebracht. De 10.800 VN-soldaten in Congo hebben namelijk de handen vol met de toestand in Ituri. Op 1 oktober beslist de VN-Veiligheidsraad of de mankracht van de Monuc versterkt wordt. Onder meer VN-baas Kofi Annan vindt een verdubbeling van de huidige mankracht een minimum. ‘Om de transitie opnieuw geloofwaardig te maken, moeten enkele Europese landen de Monuc versterken’, vindt Van Puyenbroek. ‘Nog één keer zo’n slachting als die in Gatumba en het is over en uit met de transitie.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.