Mansukh Patel: geniet van de kern van de dingen

Ik ontmoet Mansukh Patel in Schotland, ondanks zijn voornemen om een jaar lang de pers te mijden. Hij is een rustige Indiër, midden veertig, tot zijn sokken toe gehuld in een geel pak waarover een, ook weer gele, kimono. Zijn medewerkers, in rode pakken, lopen op kousenvoeten door de gangen van het landhuis, om de rust rondom Mansukh niet te verstoren. Ik wacht in de hal. Nog wat onwennig probeer ik me als buitenstaander te voegen naar al die eerbiedige stilte. Ondertussen tracht ik me te ontdoen van mijn vooroordelen omtrent goeroes en hun weinig zelfstandig denkende volgelingen.
‘Ja, ik ben een goeroe’ zegt dr. Mansukh Patel. ‘In die zin dat ‘goeroe’ betekent: ‘het duister wegnemen’. Je haalt het duister, ofwel het lijden weg bij mensen. Dat probeer ik als ouder te doen voor mijn kinderen, maar dat wil ik ook doen voor mijn vrienden en alle mensen om mij heen.’ Met een aantal gelijkgestemde studievrienden richtte Mansukh in de jaren zeventig de ‘Life Foundation’ op. De stichting probeert innerlijke vrede te bereiken door meditatie, yoga en het geven van therapieën. Zij benadrukt de kostbaarheid van alle leven en de unieke bijdrage van ieder individu aan de liefde en vrede in de wereld. ‘Liefde is de ander dienen’, is een belangrijk motto van de Life Foundation. Tijdens het gesprek komen geregeld medewerkers binnen die zich bekommeren om ons welzijn. De één komt steeds precies op tijd om de cassettebandjes te verwisselen, een ander voorziet ons regelmatig van vruchtensap of warme kruidenthee. Een derde serveert met eerbiedige houding vegetarische hapjes die ergens in een camper op het terrein bereid zijn door de man die speciaal voor Mansukh kookt. Ja, dus, Mansukh Patel gedraagt zich ook als een goeroe.

De ‘Life Foundation’ pleit voor een doorgevoerd milieubewustzijn. Welke relatie hebt u zelf met de natuur?

Ik ben geboren in de natuur. In de Riftvalley in Kenya. We hadden weinig dingen die je ‘modern’ zou kunnen noemen. Mijn relatie met de natuur was puur, al besefte ik dat toen nog niet. In Kenya ging ik niet naar school, dus ik had niets anders te doen dan in de natuur te spelen of de Masai op te zoeken, die in stilte eindeloos op één been op een heuvel konden staan. Mijn moeder had geen onderwijs genoten in de formele zin, zij kon niet lezen en schrijven, maar was een van de meest wijze mensen die ik heb gekend. Zij had een inheemse achtergrond, behoorde tot een boerengezin uit India. Mijn vader had een spirituele achtergrond. In zijn familie bestudeerde men de veda’s, waarin de relatie van de mensheid ten opzichte van de kosmos wordt beschreven. Mijn moeder was verbonden met de aarde, mijn vader met de kosmos. Dat waren de twee pilaren van mijn opvoeding, de twee bronnen die me voedden.’

Mijn moeder voedde me al zingend op. Ze leerde me ook de liederen van de natuur te horen. De meeste mensen stoppen niet lang genoeg om het zingen van de natuur te horen. Mijn moeder zei: ‘Ga buiten staan en luister naar het lied van de wind, luister hoe hij door de bomen fluistert.’ Of: luister naar het lied van de vogels. Elk seizoen had een ander lied. Het werd iets vanzelfsprekends, net zoiets als ademen. Mijn moeder zorgde ervoor dat de natuur mijn tweede moeder werd. Als je gevoed wordt door de natuur, heb je niets meer nodig. Het is duurzaam. Mijn vader liet me voelen dat de natuur goddelijk is. Er is geen god in het hindoeïsme die niet met de natuur is verbonden, bleek uit zijn verhalen.

Hoe werd dat natuurkind uiteindelijk een spiritueel leider?

Toen ik zestien was, stelde mijn moeder mij voor een keuze: ‘Het is nu tijd om te beslissen. Je kunt in de toekomst een gezin stichten, je daar verantwoordelijk voor voelen en werken voor het welzijn van je familie, of je kunt ervoor kiezen de hele mensheid te dienen.’ ‘Maar mama, hoe kan ik dat nou zeggen’, zei ik. ‘Dat kun je. Hier heb je een rugzak. Ga de natuur in en kom terug als je weet wat je wilt.’ Na een paar dagen keerde ik terug. Het was volkomen helder geworden: ik zou geen vervulling in mijn leven vinden als ik niet alle mensen zou dienen. Mijn ouders hadden dit hogere doel al met mij voor ogen. Op mijn twaalfde zijn we naar Engeland verhuisd. Mijn ouders wilden de kinderen hier naar goede scholen sturen. Maar er was nog een andere, meer verborgen reden. Mijn ouders voelden zich nauw verwant aan Gandhi, met wie ze vroeger meeliepen en demonstreerden. Gandhi had gezegd dat veel problemen beginnen in het Westen. En waar de problemen zijn, moet je ook de oplossingen vinden. We kunnen veel leren van inheemse volken en van hun duurzame manier van met de aarde om te gaan. Die principes zijn ook best te transporteren naar onze moderne maatschappij. Ik denk dat ik vanuit mijn culturele achtergrond daarin een katalysator kan zijn.

U hoopt de wereld te veranderen en daarom gaat u in de natuur wandelen?


Het is goed om alleen de natuur in te gaan. Of met vrienden, maar zwijg dan onderweg, zodat de stilte echt tot je doordringt. De natuur brengt je weer in het ritme van de cyclus van het leven. Wandelen is als bidden. Het brengt je innerlijke rust en vrede waardoor je dingen helder ziet. Ik wandel elke dag en kan het iedereen aanraden om na het werk een kwartier tot twintig minuten te lopen. Goed voor lichaam en geest.

In Kenya leefden we eenvoudig. En dat heb ik in Engeland willen vasthouden. Ik slaap nog steeds op de grond, ook dat verbindt me met de aarde. Die rechtstreekse verbinding met de kracht en energie van de aarde laadt me op en geeft me vervulling. Ik slaap altijd buiten, in alle seizoenen, op de dagen na dat het hevig stormt of sneeuwt. En vaak slapen mijn drie kinderen naast mij. Ik zie veel eenzaamheid bij mensen. Als je je met de aarde verbonden voelt, versterk je het gevoel dat je ergens toe behoort en kunnen veel psychische problemen afnemen. Zelfs een boom wil zich met de aarde verbinden. Als je zijn wortels doorsnijdt gaat hij dood. Dat gebeurt met ons ook. Wanneer je de verbinding met de aarde verliest, sluit je hart zich en verlies je je menselijkheid. En daardoor verlies je ook je zorg, betrokkenheid en compassie voor de natuur en alle andere levende wezens, inclusief jezelf. Daar begint de exploitatie. Als je je geen deel voelt van de natuur, vervreemd je van je eigen wezen. Mensen gaan consumeren om het onvervulde hart en de onvervulde geest iets te geven. En als het niet vervult, concluderen we dat het niet genoeg was en nemen we meer. Maar hebzucht neemt niet af maar toe naarmate je meer hebt. Consumentisme is een grote illusie. Waarom denk je dat mensen die in hun vakantie kamperen zich zo goed voelen? Ze hebben zich weer verbonden met de aarde en in eenvoud geleefd.

Vertaalt deze houding zich ook in concrete acties?

Alleen al afgelopen jaar heeft de Life Foundation één miljoen bomen geplant op de ontboste heuvels van Wales. Het is ondermeer ook uit de zorg voor de natuur dat we in een commune zijn gaan wonen. Het gebruik van bronnen kan daardoor worden gereduceerd tot een tiende. We doen niet alleen aan ‘car-pooling’, maar ook aan ‘life-pooling’. We hebben drie sets met kleren. Eén om in te wandelen, één om in te mediteren en één extra. Zorg hebben voor de dingen om je heen is ook een vorm van spiritualiteit. We maken die kleren zelf en kiezen kwalitatief goede stoffen die lang meegaan en duurzaam zijn geproduceerd. Ook eten we niet te veel, maar wát we eten is voedzaam, ecologisch en zoveel mogelijk zelf verbouwd. Zo help je niet alleen de aarde, maar help je ook jezelf. Je houdt tijd over, je hebt minder stress en spanning, meer bewustzijn en je blijft gezond. Het maakt niet uit wat je dromen zijn, als je niet gezond bent wordt het moeilijk ze te realiseren. In Wales vormen we een microsamenleving, zoals die ook wereldwijd zou kunnen functioneren.

Is dat wel op grote schaal te realiseren in het Westen, met al ons individualisme?

Er is geen keuze. Je kunt nu uit wijsheid in een leefgemeenschap gaan wonen, of later gedwongen. Het is geen kwestie meer van ja of nee, de enige vraag is wanneer? Wie eenmaal met life-pooling begint zal merken dat je niet hoeft te lijden om Moeder Aarde te helpen. Ik zeg niet: mensen, geef jullie comfort op en ga in de kou zitten. Houd die televisie rustig als je hem echt belangrijk vindt, maar deel hem. Geniet van het comfort van een auto, maar wees er zeker van dat er vier mensen in zitten. En het is vaak nog leuker ook om iets samen te doen. Je kunt de industrie de schuld geven van de vervuiling, maar het zijn mensen die de keuzes maken, niet de machines. We moeten erkennen dat juist de industrie en technologie ons nu ook kunnen helpen om een duurzame samenleving te realiseren, door de ontwikkeling van goedkope zonne-energie, door nieuwe ideeën over bosbeheer.

In hoeverre draagt een spirituele houding bij tot een duurzame samenleving?

De houding die nodig is om tot duurzaamheid te komen kan worden geleend bij verschillende spirituele stromingen. Meditatie is bijvoorbeeld een waardevolle techniek. Het enige dat je in feite doet is vertragen, even uit het jachtige leven stappen, zodat je tijd hebt om te denken voor je iets doet. Of beter nog: om weer eens te voelen voor je iets doet. We geven zo veel tijd in ons leven aan dingen die niet ter zake doen. Met meditatie krijg je meer helderheid, waardoor je een beter onderscheid kunt maken en daardoor kun je besluiten nemen die in het voordeel zijn van iedereen. Materialisme brengt je buiten jezelf, waardoor je factoren buiten jezelf zoekt om je goed te voelen. Spiritualiteit daarentegen verinnerlijkt en brengt je bij jezelf. Het geeft vertrouwen in jezelf, je kunt in jezelf de vervulling vinden en voelt je tevreden. Dan heb je geen manipulatie, exploitatie en machtsvertoon meer nodig. Ieder individu kan zijn unieke bijdrage leveren. Ik heb overigens niet de illusie dat ik, hoe bewust ik ook probeer te leven, kan leven zonder iets kapot te maken of zonder lijden te veroorzaken. Met bidden probeer ik daar iets tegenover te stellen. Je kunt het ontwaken van spiritualiteit bij jezelf ontwikkelen door vanuit compassie te handelen. Wees je zoveel mogelijk bewust van de consequenties van wat je doet. En kies dan opnieuw. Probeer vegetariër te worden, uit compassie met de dieren. Ga alsjeblieft een keer kijken in een abattoir. Ik ben er ook geweest. De dieren lijden vreselijk. Worden aan hun poten opgehangen om, half levend, leeg te bloeden, opdat het vlees mals blijft. Ik vind het vreemd dat intelligente mensen niet begrijpen dat wanneer je pijn creëert en dieren martelt, je ook hun angst eet. Die energie vibreert in het vlees. De manier waarop de dieren worden gedood en worden behandeld met chemicaliën en hormonen, maakt ze ongeschikt voor menselijke consumptie.

Ziet u een rol weggelegd voor de wereldreligies in het bereiken van een duurzame mondiale samenleving?

Religies kunnen een rol spelen, maar dan moeten ze een goed voorbeeld geven door het gevoel van eenheid uit te stralen en te stimuleren. Ze zouden elkaar moeten accepteren en erkennen dat ze allemaal een ander pad volgen naar het goddelijke, dat ze uiteindelijk op zoek zijn naar dezelfde bron. Mijn vader zei altijd: ‘Er is één berg, maar er zijn vele zijden waarlangs je hem kunt beklimmen. Het zou goed zijn als elke religie praktiseerde wat zijn stichter predikte. Laat ze teruggaan naar de bron en de instituten loslaten. Institutionalisering leidt te vaak tot machtsmisbruik en corruptie. Ik ben een groot bewonderaar van Franciscus van Assisi. Hij stond heel dicht bij de natuur en predikte eenvoud. Net als Gandhi eigenlijk die zei: ‘Er is genoeg voor ieders behoefte, niet voor ieders hebzucht. Franciscus vereenvoudigde het leven zozeer dat hij in staat was om te geven. Wat hebben mensen in het Westen in hun scholing geleerd over het doel van het leven? Wat hebben ze geleerd over relaties, over opvoeding, over omgaan met stress, omgaan met crisis, over je bestemming, je intuïtie? In het Oosten leven we wel met het besef van wat ‘darma’ is. ‘Darma’ betekent de ware natuur van dingen. Het darma van het vuur is te branden of warmte te geven.

Hoe zou u de ware natuur van de mens omschrijven?

Mijn moeder zei altijd: ‘Het is het darma van de zon om gedurende de dag te schijnen. Het is het darma van de maan om gedurende de nacht te schijnen. En het is het darma van de mens om dag en nacht te schijnen. Zelf zie ik meerdere invullingen van het darma van de mens. Allereerst denk ik dat het ons darma is om onze ware natuur te ontdekken. Of beter gezegd: te herontdekken. Kinderen hoef je niet te leren wat hun ware natuur is. Dat weten ze al. Ouders moeten het ze alleen niet afleren. Volwassenen moeten stoppen kinderen ervan te verwijderen, door ze bijvoorbeeld met rationele argumenten langzaam doof te laten worden voor hun intuïtie. De tweede stap is denk ik te ontdekken dat iedere mens zijn eigen ware natuur en volheid heeft. Vervolgens is het ons darma om te leren iets van onszelf te geven, te delen en te dienen. Door te geven, delen en dienen voel je je goed en compleet. En alles wat je diep van binnen een compleet gevoel geeft is een indicator voor het darma van de mens. Je vindt de meeste vervulling als je naar je ware natuur leeft. Wanneer je de ware natuur van dingen herkent en respecteert, draagt dat ontegenzeggelijk bij tot duurzaamheid. En verder moeten we erkennen dat liefde de grootste bindende kracht is in het leven. Met liefde kun je alles aan. Liefde is het beste cement in de wereld. Ze bindt culturen en religies en verandert vijanden in vrienden. Maar je kunt beter in liefde leven als een praktische demonstratie, dan erover te praten. Waarheid en liefde gaan nooit verloren. We hoeven ze niet te creëren, want ze bestaan al. We hoeven ons er alleen maar mee te verbinden. En zodra we dat doen, komt ook het einde van onnodig lijden in zicht. Er is geen protectie tegen liefde. Het kan tijd kosten, maar uiteindelijk werkt het.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.