Mercosur ziet vooral kansen in uitbreiding EU

De uitbreiding is een kans, geen bedreiging voor de landen van de Mercosur, vindt Martin Redrado, de onderminister van Buitenlandse Zaken van Argentinië. Volgens een rapport van het Centrum voor Internationale Studies van het Argentijnse Buitenlandministerie, zal de Mercosur in sommige sectoren te maken krijgen met een toegenomen concurrentie van ondernemingen uit verscheidene van de nieuwe lidstaten. Maar Redrado stelt dat de angst van Mercosurproducenten om het af te leggen tegen nieuwe concurrenten binnen de EU in de meeste gevallen ongegrond is. De uitbreiding van de Europese markt met 75 miljoen consumenten weegt volgens hem veel zwaarder door.

Voor Brazilië, de grootste lidstaat van de Mercosur, zullen de onmiddellijke gevolgen van de uitbreiding waarschijnlijk beperkt blijven. De tien nieuwe landen “zijn geen belangrijke markten voor ons land,” stelt Marcos Jank, de voorzitter van het Braziliaans Instituut voor Internationale Handelsonderhandelingen.

De nieuwe lidstaten zijn niet langer echte landbouwstaten, en de landen waar landbouw nog relatief belangrijk is, zoals Polen en Hongarije, voeren niet veel uit of brengen vooral producten op de markt die geen concurrentie vormen voor de export van Brazilië,” analyseert Theotonio dos Santos, professor Internationale Economie aan de Braziliaanse Fluminense Universiteit. “De nieuwe landen zijn toegetreden tot de EU om hun industrie, de dienstensector en het toerisme te ontwikkelen, niet hun landbouwsector.” Volgens dos Santos laten de nieuwe lidstaten “achtergebleven” activiteiten als landbouw en traditionele industrie over aan anderen.

Dos Santos ziet eventueel wel politieke problemen opduiken. “De nieuwe lidstaten van de EU zullen zich waarschijnlijk verzetten tegen een te verregaande handelsliberalisering binnen de Wereldhandelsorganisatie. Ik kan me niet voorstellen dat Polen, Hongarije of Tsjechië de opening van de Europese markt voor Mercosurproducten zouden ondersteunen.” Hongarije maakte tot 1986 deel uit van de Cairns-groep, een verbond van landbouwexportlanden die zich verzetten tegen subsidies of andere maatregelen die de vrijhandel verstoren.

Europa lijkt wel bereid zijn landbouwprotectionisme terug te schroeven. Bij de hervorming van haar Gemeenschappelijk Landbouwbeleid in 2003 heeft de EU zich ertoe verbonden haar landbouwsubsidies geleidelijk af te bouwen. Als grote landbouwexporteurs behoren Brazilië en Argentinië tot de hevigste critici van die subsidies.

De afscherming van de Europese landbouwmarkt is ook het belangrijkste knelpunt in de onderhandelingen tussen de Mercosur en de EU over een vrijhandelsakkoord. Deze week komen vertegenwoordigers van de twee blokken samen in Brussel om die gesprekken verder te zetten. Beide kanten zullen voorstellen op tafel leggen om de tegenpartij een verbeterde markttoegang te bieden. Europa zou onder meer bereid zijn meer rundvlees en maïs uit de Mercosur binnen te laten, tegen lagere tarieven. EU-commissaris Fischler schatte het onderhandelingsklimaat vorige week “constructief” in, al had de vorige ronde in Buenos Aires niet veel opgeleverd.

Waarschijnlijk zullen de onderhandelingen over de gevoelige thema’s aanslepen tot eind mei. Dan vindt in het Mexicaanse Guadalajara een Europees-Latijns-Amerikaanse top plaats. In de marge daarvan zouden ook knopen kunnen worden doorgehakt in de onderhandelingen tussen de EU en de Mercosur.

De handel tussen de twee blokken is tussen 1991 en 2001 meer dan verdubbeld, van 20 tot 40 miljard dollar. Het zuiden van Latijns-Amerika exporteert vooral landbouwproducten en voedingsmiddelen naar de EU; in de omgekeerde richting worden vooral chemicaliën, metalen, machines en kunststoffen verkocht. De Mercosur telt 224 miljoen inwoners, iets meer dan de helft van het inwoneraantal van de nieuwe EU. (PD)