Mexico voelt zich thuis in G5

Mexico is een van de vijf landen (G5) die door de rijkste landen (G8) zijn aangewezen als “opkomende machten”. Hoewel Mexico zich graag tot die groep rekent, is er ook sprake van verschillen en zelfs conflicten met China en Brazilië, twee andere leden van de G5.
De Mexicaanse president Felipe Calderón en zijn collega’s uit Brazilië, China, India en Zuid-Afrika ontvingen een uitnodiging voor de top die vandaag begint in het Duitse Heiligendamm. Op Calderóns agenda voor de bijeenkomst staan algemene voorstellen om armoede en vervuiling te bestrijden, steun voor democratie en het opnieuw op gang brengen van de Doha-handelsbesprekingen.
Zijn voornaamste doel is echter het verstevigen van de banden met andere rijke landen dan de Verenigde Staten, in de hoop daarmee nieuwe investeerders te interesseren en de handelsproblemen met China en Brazilië op de wereldmarkt te verminderen, zegt Diego Ventura, professor internationale betrekkingen aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico.
De aanwezigheid van Mexico en andere G5-landen zal in Heiligendamm weinig impact hebben, verwacht Ventura. Op de voorgrond staan de verschillende visies van Europa en de VS op klimaatverandering. Een ander heikel thema is de Russische onvrede over Amerikaanse plannen voor een raketschild in Oost-Europa.
Voorafgaand aan de G8 toonden Mexico en Brazilië al dat ze van mening verschillen over hoe het verder moet na 2012, wanneer het protocol van Kyoto over de reductie van broeikasgassen afloopt. De Amerikaanse president George W. Bush wil dat de vijftien grootste vervuilers later dit jaar bijeenkomen om in 2008 tot een nieuwe richtlijn voor uitstoot te komen.
De Mexicaanse minister van Milieu, Rafael Elvira, steunt dit initiatief. De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva vindt echter dat de VS het Kyoto Protocol moeten ratificeren en nakomen, in plaats van met nieuwe voorstellen te komen. In dat protocol zijn al emissiereducties vastgelegd.
Brazilië en Mexico betwisten elkaar al langer het politieke en diplomatieke leiderschap in Latijns-Amerika. Allebei lobbyen ze bijvoorbeeld voor een permanente zetel in de VN-Veiligheidsraad.
Een ander punt van spanning ligt op het terrein van handel. Mexico tekende in 2000 een vrijhandelsakkoord met de Europese Unie. Maar Brazilië, dat tien jaar zonder succes onderhandelde over een akkoord tussen het Latijns-Amerikaanse handelsblok Mercosur en de EU, groeide desondanks uit tot een van de belangrijkste handelspartner van de Europa. Tot Mercosur behoren Argentinië, Brazilië, Paraguay, Uruguay en Venezuela.
Tussen Mexico en China, een ander G5-land, is de relatie echter nog meer gespannen. China werd in 2003 de belangrijkste leverancier voor de VS, na Canada. Tot dat jaar nam Mexico die positie in, dankzij het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsakkoord (NAFTA). Dat akkoord tussen Mexico, Canada en de VS trad in 1994 in werking.
Mexicaanse producten bleken de afgelopen jaren niet meer in staat te concurreren met de vloed aan goedkope producten, zowel legaal als illegaal, uit China. Dat leidde tot verlies van duizenden banen in Mexico.
Tijdens de G8-top zal Calderón proberen om de relatie met China en Brazilië te verbeteren, zegt Ventura. Maar zijn belangrijkste missie is het verbeteren van de handelsbetrekkingen met de rijke landen. De Mexicaanse economie behoort tot de vijftien grootste ter wereld, gerekend in bruto nationaal product. Maar net als Brazilië is Mexico nog ver verwijderd van het ontwikkelingsniveau van de G8-landen, blijkt uit rapporten van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP).