Migrantendollars in noord-zuidperspectief

Er zit potentieel in de link tussen migratie en ontwikkeling, dat is de overtuiging van het eerste Wereldforum voor Migratie en Ontwikkeling. Straks zullen de bijna 800 deelnemers aan dat Global Forum zich in Brussel buigen over de rol die migranten kunnen spelen als nieuwe bruggenbouwers voor ontwikkeling. De Vlaamse Noord-Zuidbeweging liet dit debat de voorbije jaren aan zich voorbijgaan. Daar lijkt weldra verandering in te komen.

‘Het lijkt wel of er een wederzijdse aversie is tussen migrantenorganisaties –nieuwe actoren binnen internationale solidariteit– en de Noord-Zuidbeweging’, zegt HIVA-onderzoeker Johan Wets. Het klopt dat beide elkaar tot vandaag niet gevonden hebben. Nochtans is de Vlaamse Noord-Zuidbeweging niet ongevoelig voor de nieuwe vormen van internationale solidariteit die zich buiten de koepel afspelen. Terwijl de klassieke achterban van de Noord-Zuidorganisaties afkalft, steeg het aantal mensen dat zich op losse basis wil inzetten voor het Zuiden de laatste jaren opvallend, niet alleen bij autochtone maar ook bij allochtone Belgen.
Niet alleen grote rampen als de aardbevingen in het Turkse Izmit (1999) en het Marokkaanse El Hoceima (2004) of de Zuidoost-Aziatiszche Tsunami (2004) stimuleerden de groei van de vrijwillige internationale noodhulp in Vlaanderen. Ook de mondialisering, die ons allen “wereldburgers” maakt, zet scholen, parochies, sportclubs aan tot een actieve inzet voor het Zuiden. De levensverbeteraars die zich niet laten inlijven bij de officiële ontwikkelingssamenwerking zijn in opmars, zeggen Patrick Develtere en Johan Stessens in een recent onderzoeksrapport naar het fenomeen van de “vierde pijler”, zoals de onderzoekers het brede amalgaam van nieuwe actoren op het veld van de internationale solidariteit noemden. Vlaanderen telt naar schatting 1100 initiatieven die uitgaan van de vierde pijler. Deze werden vooral het laatste decennium uit de grond gestampt. Volgens Develtere en Stessens zijn tussen de 25.000 en 60.000 mensen actief betrokken en mobiliseren ze tussen de 47 en 68 miljoen euro aan private middelen. Dat is alvast een pak meer dan de 21,8 miljoen euro die de Vlaamse Ontwikkelingssamenwerking in 2007 te besteden heeft.
De toename van geld en vrijwilligers binnen de vierde pijler doet de sector van ontwikkelingssamenwerking alvast druk debatteren. Waar de sector de nieuwkomers voorheen met argwaan bekeek en als concurrenten beschouwde, groeit vandaag de interesse naar een vorm van samenwerking. De vraag is hoe dat praktisch moet worden ingevuld.
Uit onderzoek blijkt dat de organisaties die zich vandaag vanuit een privé-initiatief inzetten voor internationale solidariteit, niet de behoefte voelen om een al te vast werkingskader uit te bouwen. Dat zegt ook een organisatie als Imane, een groep van Marokkaanse migranten die zeven jaar geleden besliste om voortaan collectief geld te investeren in hun herkomstregio Beni-Daoud.  ‘Ons doel is geen uitgebouwde noordwerking, wel een sterke zuidwerking’, legt voorzitter Mohamed Bouziani uit. ‘We hebben geen eigen werkingsmiddelen, geen computer, laat staan een bureau. Onze kracht zit in onze link met en onze kennis van Beni-Daoud en de samenleving daar.’  De vrijwilligersorganisatie is naar professionele normen “waarschijnlijk onwerkbaar”, lacht Bouziani. ‘We hebben drie penningmeesters en twee ondervoorzitters. Het lokaal waar we vergadering houden, zit meestal tot de nok vol, maar het werkt.’ Toch ziet Bouziani zeker mogelijkheden in een samenwerking met de Noord-Zuid-ngo’s. Zijn vzw klopte al aan bij 11.11.11 om te praten over een mogelijke samenwerking in de vorm van het uitwisselen van expertise en technische kennis. ‘We hebben echter geen antwoord gekregen’, zegt Bouziani.

Nieuwe wind bereikt toch ook Noord-Zuidsector


11.11.11 vindt dat de Belgische ontwikkelingssamenwerking zich maar “aarzelend” achter de nieuwe ideeën over ontwikkelingssamenwerking schaart die internationaal opgeld maken. ‘België heeft de trein gemist om de ontwikkelingssamenwerking beter en efficiënter te maken’, schrijven de auteurs van het jaarrapport van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Deze terechte kritiek roept meteen de vraag op hoe het komt dat de Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging zelf niet altijd het spoor van die nieuwe ideeën vindt of inslaat. Het mag dan binnen de internationale ontwikkelingssamenwerking een hype zijn, in de vorige meerjarenprogramma’s van 11.11.11 bleef het thema van migratie en ontwikkeling of de verbreding naar migrantenorganisaties, afwezig.
Migratie en ontwikkeling was tot nu toe geen aparte doelstelling voor 11.11.11, legt algemeen secretaris Bogdan Vanden Berghe uit. ‘Dat heeft niets met “aversie” te maken, wel met het feit dat onze prioriteiten elders lagen’, voegt Vanden Berghe eraan toe. De koepel wil die missing link wegwerken en in de toekomst vooral een lobbyrol over migratie en ontwikkeling spelen. ‘We kunnen er niet meer omheen. De link tussen migratie en ontwikkeling is ook voor onze partnerlanden almaar belangrijker, kijk alleen nog maar hoe de visaproblematiek een rem kan zijn op internationale dialoog. We geven het thema in onze nieuwe meerjarenprogramma’s dus wel degelijk een plaats. Wij willen via een verkennende studie onderzoeken hoe we vanuit onze eigen invalshoek over ontwikkeling het Belgische en Europees beleid kunnen bijsturen naar duurzame migratie.’ Een tweede poot ziet 11.11.11 in een bredere samenwerking met de vierde pijler, waar migrantenorganisaties als Imane perfect in passen. Vanden Berghe ziet de rol van 11.11.11 vooral vanuit een ondersteunende functie: het doorgeven van expertise op vlak van boekhouding, methodologie, fondsenwerving, technische kennis. ‘Misschien kunnen we wel inspiratie halen in Nederland, waar ik Linkis een goed praktijkvoorbeeld vind.’
Linkis is een samenwerkingsverband tussen veertien centra voor internationale ontwikkelingssamenwerking en een aantal medefinancieringsorganisaties. Sinds 2004 bouwt Linkis een digitaal informatiecentrum uit om burgers, organisaties en overheden wegwijs te maken in het landschap van de internationale samenwerking. De gezamenlijke website wil inzicht geven in concrete mogelijkheden voor kleinschalige ontwikkelingsprojecten. Bij Linkis, dat gesponsord wordt door een aantal ontwikkelingsorganisaties als NOVIB en CORDAID, kunnen burgers en organisaties naast inhoudelijke steun ook financiële steun vragen voor hun projecten. Dat laatste is voor 11.11.11 voorlopig geen optie, wèl een betere wisselwerking met de nieuwe actoren op het veld.  ‘Het laatste dat we willen is de recuperatie van projecten. Ik ben ervan overtuigd dat een samenwerking met de vierde pijler een gezonde kruisbestuiving kan opleveren. Als je het zwart-wit voorstelt, kan je stellen dat de ngo’s teveel vanuit het negatieve aspect vertrekken en teveel in een vast en meetbaar kader werken. Ik denk dat we kunnen leren van de flexibiliteit en openheid van projecten als dat van Imane. Anderzijds kunnen zij misschien ook leren van onze langetermijnaanpak.’

Info Linkis: www.linkis.nl



Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.