Milieuvervuiling jaagt Marokko op kosten

De voedselverwerkende industrie staat op de eerste plaats. Die industrie produceert 68 procent van het giftige en organische afval. De productie van olijfolie is belangrijkste oorzaak van de vervuiling van waterbronnen, vooral waar het gaat om de hoofdrivieren Oum Rabî en Sebou. Chemische activiteiten zijn goed voor 20 procent van het giftige afval en de leer- en textielindustrie nemen bijna 10 procent voor hun rekening.
De voorraad drinkwater neemt steeds verder af. “De situatie is catastrofaal. Jaarlijks vermindert de hoeveelheid geschikt water per persoon. Het was 3.000 kubieke meter in 1971. In 1998 was het nog maar 1.000 kubieke meter per burger”, zegt Larbi Moussaif van de Tamdakourt Associatie voor Ontwikkeling en Milieubescherming (TADEP). “Tegen 2020 zal er niet meer dan 500 kubieke meter beschikbaar zijn.”
Mahfoud Atif wijst erop dat de “escalatie van industriële activiteiten, zonder preventieve milieubeschermingsmaatregelen, ernstig schade toebrengt aan de natuur.” Niet alle sectoren staan echter onverschillig tegenover het milieu. “In sommige branches is een bewustwordingsproces gaande, maar dat is niet genoeg.”
De cementindustrie was een van de eerste industrieën die het initiatief namen tot zuiveringsprojecten. Dat gebeurde in Fez, 120 kilometer ten oosten van de hoofdstad Rabat, en in Safi, bij de westkust. Sanering van industrieterreinen kost meer dan 136 miljoen euro per jaar.
“Voorkomen is beter dan genezen. Als in een eerder stadium het milieu beter beschermd was, dan hadden we dat geld kunnen gebruiken voor andere projecten”, zegt Atif. Sanering is noodzakelijk als de natuur is aangetast. Maar het is niet afdoende, zeggen milieuactivisten. “Het ecosysteem is geen machine die je kunt repareren. De natuur moet beheerd en gerespecteerd worden. Als het ecosysteem uit balans is, dan is het onmogelijk om het terug te brengen zijn originele toestand.”
Sommigen vrezen dan ook dat het te laat is om de schade te repareren. “Het land raakt jaarlijks 30.000 hectaren bos kwijt. Industriële vervuiling is daar de belangrijkste oorzaak van. Hierdoor wordt de biodiversiteit ernstig aangetast” zegt Moussaif. “De overheid probeert die trend te keren, maar die pogingen zijn niet erg succesvol. Er wordt jaarlijks niet meer dan 5.000 hectaren nieuw bos aangelegd.”
Marokko heeft negen miljoen hectare bos. Die bossen bedekken 12 procent van het landoppervlak. “Dat is minder dan de internationale norm van 15 procent, die nodig is om een evenwichtig ecosysteem te handhaven”, zegt Moussaif.
De milieuvervuiling zorgt ook voor extra kosten op het gebied van volksgezondheid. Jaarlijks komen ongeveer 100.000 meldingen van tyfus als gevolg van watervervuiling binnen. Het fonds heeft 92,2 miljoen euro gekregen van de Duitse KFW Entwicklungsbank. Tot nu toe werden zeventien saneringsprojecten afgerond, voor een bedrag van in totaal tien miljoen euro.
Alle fabrieken met een omzet van minder dan 36 miljoen euro, kunnen in aanmerking komen voor financiering van saneringsprojecten of steun krijgen bij het introduceren van minder vervuilende technologie.