Mugabe op Europees-Afrikaanse top?

Groot-Brittannië weigert met de Zimbabwaanse president -een dictotor, vinden ze in Londen- aan dezelfde tafel te zitten, terwijl de Afrikaanse landen van diens aanwezigheid net een randvoorwaarde maken voor gesprekken. De bijeenkomst is een voorstel van huidig EU-voorzitter Portugal, dat verbeterde relaties tussen de EU en de landen van de Afrikaanse Unie (AU) een prioriteit wil maken.

Vervanger

Om de gemoederen niet verder te verhitten, stelde EU-commissaris Ferrero-Waldner gisteren voor om niet Mugabe zelf uit te nodigen, maar wel een lid van zijn regering. Op die manier zou de top toch kunnen doorgaan én zou Zimbabwe vertegenwoordigd zijn. “We mogen onze politieke relaties met Afrika niet op het spel zetten omwille van Mugabe”, zei de commissaris. Een gelijkaardige constructie werd eerder al opgezet voor gesprekken tussen de EU en de Zuidoost-Aziatische ASEAN. Daarbij was het struikelblok de aanwezigheid van het militaire regime van Myanmar.
Een zelfde geluid was destijds te horen bij de Duitsers, de vorige EU-voorzitter. Bondskanselier Merkel noemde het beleid van de Zimbabwaanse leider onaanvaardbaar en verwerpelijk. “Toch moet de top plaatsvinden, zelfs in aanwezigheid van Mugabe”, aldus Merkel.  Ze drong er eerder bij de buurlanden van Zimbabwe op aan om politieke druk uit te oefenen om de crisis in het land te bezweren. 

Strategische samenwerking

Met de geplande topontmoeting tussen de Europese en Afrikaanse leiders wil de EU een nieuw strategisch partnerschap lanceren. Nauwe samenwerking op zowel politiek als economisch vlak moet zorgen voor een betere ontwikkeling van het Afrikaanse continent. “Het wordt tijd om eindelijk eens echt mét Afrika te praten in plaats van enkel óver Afrika en zijn problemen”, zei de Portugese president Cavaco Silva.
De echte reden moet echter elders gezocht worden. De EU wordt zich stilaan bewust van haar tanende invloed in Afrika. Daarbij komt nog dat vooral China de laatste jaren economisch enorm actief is geweest op het Afrikaanse continent. “In de laatste drie jaar heeft China drie topbijeenkomsten gehad met de Afrikaanse Unie, waar heel wat concrete economische samenwerkingsakkoorden ondertekend zijn”, aldus de woordvoerder van de Europese Commissie. De EU kan het zich met andere woorden niet meer permitteren om de aanstaande top in Lissabon te laten mislukken, wil het geen verdere achterstand op China oplopen.

Dictatuur

De reden voor het Britse veto tegen de Zimbabwaanse president ligt voor de hand. Robert Mugabe is sinds 1987 aan de macht in Zimbabwe en voert een autoritair beleid, waar corruptie nooit ver weg is. Onder zijn bewind ging het economisch steil bergaf met het land. Zowat 80 procent van de Zimbabwanen heeft geen werk en de inflatiegraad is de hoogste ter wereld.
Daarnaast is Mugabe verantwoordelijk voor talloze schendingen van de mensenrechten en voor de grootschalige hongersnood als gevolg van gewelddadige landhervormingen. Op vraag van Groot-Brittannië werd aan Mugabe en zijn entourage een reisverbod naar Europa opgelegd.