Nederlaag verandert Obama's agenda voor Aziëtrip

Op zijn tiendaagse rondreis, die dit weekend begon, bezoekt Obama Indonesië, Japan, India en Zuid-Korea.

De trip komt er op een moment dat China steeds assertiever wordt in territoriale en economische kwesties, althans in de ogen van de VS en hun bondgenoten. Hoe bezorgd Washington hierover is, bleek begin deze week, toen Hillary Clinton als eerste Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken naar de Oost-Azië-top in Hanoi trok.

Maar de Amerikaanse parlementsverkiezingen van dinsdag hebben Obama’s agenda omgegooid. De Republikeinen veroverden de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en ook in de Senaat boekten ze flinke winst, vooral een gevolg van ongenoegen over de economische situatie. Daardoor zal Obama op zijn rondreis minstens evenveel aandacht besteden aan het promoten van de Amerikaanse economische belangen in Azië dan aan het versterken van de geostrategische positie van Washington.

Meer export

De VS wil bijvoorbeeld de economische samenwerking met India verstevigen, onder meer via een gemeenschappelijk initiatief rond groene energiebronnen waarin ook privépartners betrokken zijn. De details over dat initiatief worden tijdens Obama’s bezoek aan India bekend gemaakt.

Maar de president hoopt vooral de Amerikaanse export naar India en zijn buurlanden te vergroten. De meest recente cijfers over de werkloosheid in de VS laten een aanzienlijke verbetering zien de laatste maanden. Maar Obama zei dat hij pas tevreden zal zijn als iedereen die een baan zoekt, er een vindt. India en andere opkomende markten kunnen daarbij een belangrijke rol spelen.

“Een van de sleutels tot het creëren van banen is het openen van markten voor Amerikaanse goederen die door Amerikanen zijn gemaakt”, zei Obama vrijdag. “En daarom heb ik mij tot doel gesteld de Amerikaanse export de komende vijf jaar te verdubbelen. En daarom ga ik op mijn rondreis die ik straks begin, praten over het openen van bijkomende markten in onder meer India, zodat Amerikaanse bedrijven meer producten in het buitenland kunnen verkopen en we hier meer banen kunnen creëren.”

Wapens en vliegtuigen

Obama zei dat er per miljard dollar aan export duizend banen worden gecreëerd in de Verenigde Staten. De Amerikaanse uitvoer naar India is de laatste zeven jaar al verviervoudigd tot 17 miljard dollar (12 miljard euro).

Dat cijfer zal in de nabije toekomst nog stijgen aangezien beide landen tijdens Obama’s bezoek een reeks wapen- en productieakkoorden zullen bekendmaken. Obama hoopt wapenakkoorden te ondertekenen ter waarde van 12 miljard dollar (8,5 miljoen euro), met contracten voor vrachtvliegtuigen, helikopters, straalmotoren en verkenningsvliegtuigen. Er is ook sprake van een contract voor tien C17-vrachtvliegtuigen, ter waarde van 5 miljard dollar (3,5 miljard euro).

Obama hoopt ook de Amerikaanse vliegtuigbouwers Boeing en Lockheed Martin een duwtje in de rug te kunnen geven in de zware concurrentiestrijd om een contract voor de nieuwe Indiase vloot tactische gevechtsvliegtuigen. Volgend jaar valt daarover wellicht de beslissing. Het gaat om een contract van naar schatting 10 miljard dollar (7 miljard euro), goed voor duizenden banen.

Veiligheidsraad

India zoekt nog steeds Amerikaanse steun voor India’s wens een permanente zetel te verkrijgen in de VN-Veiligheidsraad; van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad hebben alleen de VS en China die wens nog niet gesteund. De voorbije maand kreeg de Indiase claim steun in rapporten van twee onafhankelijke denktanks in de VS, het Center for a New American Security (CNAS) en het Carnegie Endowment for International Peace.

De Indiase premier Manmohan Singh zal Obama naar verwachting ook vragen meer druk te zetten op Pakistan om sterker op te treden tegen anti-Indiase terreurgroepen, vooral tegen Lashkar-e-Taiba, dat twee jaar geleden dodelijke aanslagen pleegde in Mumbai waarbij bijna tweehonderd mensen werden gedood.