Ngo's ontevreden over voorbereidingen antitabaksconventie

Volgens David Byrne, de Europese Commissaris voor Gezondheid en
Consumentenbescherming, wordt de conventie een echt instrument in onze
strijd tegen het gebruik van tabak. En Luiz Felipe Seixas Correa, de
Braziliaanse diplomaat die vorige week in Genève de vierde gespreksronde
over de conventie leidde, stelt dat de besprekingen de goede kant uitgaan.

Maar Kathryn Mulvey van Infact een Amerikaanse organisatie die het doen en
laten van grote bedrijven volgt, zegt dat ze ontgoocheld is over het gebrek
aan vooruitgang bij het bepalen van wat er nu eigenlijk in de conventie
moet komen. Volgens Mulvey proberen de grote tabaksbedrijven het
onderhandelingsproces te ondermijnen.

De voorbereiding van de conventie gebeurt in de schoot van de
Wereldgezondheidsorganisatie (WG0). Die hoopt dat de tekst van de conventie
tijdens de in oktober geplande vijfde onderhandelingsronde kan worden
goedgekeurd, zodat het verdrag volgend jaar in mei in werking kan treden. Nu
de vierde gespreksronde erop zit, hebben de 191 lidstaten van de WGO tot 15
mei de tijd om alternatieven voor te stellen voor de teksten die tot hiertoe
werden besproken. In mei kunnen alle WGO-lidstaten de koppen ook nog
bijeensteken op de Wereldgezondheidsassemblee, een jaarlijkse vergadering
van gezondheidsministers.
Seixas Correa heeft beloofd dan tegen 16 juli een ontwerptekst te schrijven
waarin alle uiteenlopende posities zo goed mogelijk met elkaar verzoend
worden.

De Framework Convention Alliance (FCA), een internationaal
samenwerkingsverband van meer dan 160 ngo’s die het roken zo veel mogelijk
aan banden willen leggen, wil een kaderconventie die tabaksproducenten elke
vorm van directe en indirecte reclame verbiedt - sponsoring inbegrepen.

Volgens EU-commissaris Byrne bestaan er reële vooruitzichten dat de
conventie een dergelijk totaal verbod op de reclame voor sigaretten en
andere tabaksproducten zal bevatten. Maar Seixas gaf toe dat de zaak veel
moeilijker ligt voor sigarettenfabrikanten die ook een kledinglijn hebben en
daarvoor reclame maken. Als de conventie ook dergelijke praktijken probeert
te verbieden, begeeft ze zich op een gebied dat onder de bevoegdheid van de
Wereldhandelsorganisatie (WHO) valt. Dat zou de tabaksfabrikanten ruime
mogelijkheden bieden om klacht in te dienen tegen landen die de
antitabaksconventie inroepen.

Maar volgens de FCA moet de conventie uitgaan van het principe dat
gezondheid boven handel gaat. Voor producten die verband houden met het
gebruik van tabak, zou de antitabaksconventie voorrang moeten hebben op alle
andere internationale verdragen die eventueel van toepassing zouden kunnen
zijn.

Een andere netelige kwestie vormt de subsidiëring van tabaksproducenten. In
een aantal arme landen is tabak een belangrijk exportgewas. Die landen eisen
financiële ondersteuning voor de problemen waarmee ze zullen geconfronteerd
worden als de vraag begint terug te lopen. Met dat geld zou de productie
langzaam kunnen worden afgebouwd en zouden tabaksboeren kunnen investeren in
alternatieve teelten. De FCA is niet tegen sociale begeleidingsmaatregelen,
maar zegt niet akkoord te kunnen gaan met tijdelijke steunmaatregelen die de
tabaksproductie langer overeind houden.