Nieuw EU-landen op stage in Uganda en Vietnam

Tot voor enkele jaren waren Cyprus, Tsjechië, Estland, Letland, Litouwen, Malta, Hongarije, Polen, Slovakije en Slovenië zelf nog ontvangers van Europese hulp. Maar sinds ze op 1 mei toetraden tot de Unie wacht hen een rol aan de andere kant van het hek: die van donor. Van 28 augustus tot 6 september maken parlementsleden en topambtenaren van de nieuwe lidstaten een rondreis door Uganda en Vietnam om er wat op te steken over ontwikkelingssamenwerking. Ze zullen er centra voor reproductieve gezondheidszorg en aidscentra bezoeken.

Nederland, dat momenteel voorzitter is van de Unie, wil zijn 50 jaar lange ervaring als donor doorgeven aan de nieuwe Europeanen. Het Bevolkingsfonds van de VN (UNFPA) en het World Population Fund, een Nederlandse ngo, organiseren de trip mee. We hopen dat ze de nood die bestaat aan ontwikkelingssamenwerking scherp aanvoelen en dat ze een uitgekiend beeld krijgen van wat ontwikkelingssamenwerking inhoudt, zegt een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Nederland wil vooral het Actieplan van Caïro promoten, dat een brede internationale agenda bevat inzake reproductieve gezondheidszorg.

De Europese lidstaten zijn samen goed voor 36 van de slordige 60 miljard dollar die wereldwijd wordt uitgegeven aan ontwikkelingshulp. De Unie zelf geeft elk jaar ongeveer zes miljard euro uit en voor humanitaire hulp wordt een miljard euro opzijgezet. De EU noemt zichzelf de grootste donor, al maakt de VS ook aanspraak op die titel - het hangt ervan af wat je allemaal samentelt.

De nieuwe lidstaten hebben voorlopig erg kleine ontwikkelingsbudgetten. Terwijl de koplopers van het Europese peloton (Nederland, Denemarken, Zweden en Luxemburg) de internationale fatsoennorm van 0,7 procent van het bruto binnenlands product overschrijden, zetten de nieuwkomers maar tussen 0,01 tot 0,13 procent van hun bbp opzij voor ontwikkelingssamenwerking. Slechts drie landen - Estland, Malta en Polen - maken binnen dat magere budget plaats vrij voor armoedebestrijding. Er wordt weinig druk uitgeoefend om het niveau op te krikken, vindt CONCORD, de koepel van zo’n 2.000 Europese ontwikkelingsorganisaties.

De Europese ngo’s maken zich zorgen dat er minder geld zal vloeien naar de arme landen als gevolg van de EU-uitbreiding. De Europese Commissie maakt zich sterk dat zoiets niet zal gebeuren. De Nederlandse minister van Ardenne hoopt het van harte: De internationale gemeenschap wil het aantal mensen die moeten leven met minder dan een dollar per dag halveren. Het zal een enorme inspanning vergen om die en andere millenniumdoelstellingen te halen. Een bijdrage van de nieuwe lidstaten zou meer dan welkom zijn.

Louis Michel, die vanaf 1 november de Eurocommissaris voor Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Bijstand wordt, kondigde al aan dat hij alle EU-landen ervan wil overtuigen 0,7 procent van hun bruto nationaal inkomen uit te geven aan ontwikkelingshulp. Voor de nieuwkomers wordt het een lange inspanning. (MM/PD)