Nieuw Irak is nachtmerrie voor vrouwen en minderheden

Volgens een rapport dat maandag werd gepubliceerd door de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN en de VN-Missie voor Irak, zijn de meeste van de 2953 doden die in 2010 in Irak vielen als gevolg van gewelddaden, op rekening te schrijven van rebellen en terroristische groepen.

Maar ook andere burgers en het Iraakse overheidspersoneel tonen weinig respect voor de mensenrechten. Vrouwen, kinderen en minderheden zijn de belangrijkste slachtoffers.

Geen wetten tegen geweld in het gezin

“De mensenrechtensituatie in Irak is iets beter dan in 2007-2008, maar nog altijd tamelijk verschrikkelijk”, vat woordvoerder Rupert Colville het rapport samen. In sommige gebieden was in 2010 sprake van een duidelijke achteruitgang. “Dat geldt met name voor de rechten van vrouwen”, zegt Colville. “Ze lijden onder wijdverbreid geweld, vooral ook in huis. Er is weinig wetgeving die dat kan verhinderen. De Iraakse strafwet moedigt dergelijke vergrijpen bijna aan.”

Ook de penibele situatie van minderheden komt ruim aan bod in het rapport. Net als verscheidene mensenrechtenorganisaties dat al eerder deden, klagen de VN aan dat Koerden, christenen en aanhangers van kleine islamitische sekten veel te maken krijgen met geweld. Eén oorzaak is de opkomst van religieus extremisme, maar ook misdadigers hebben het op sommige minderheden gemunt omdat ze veel geld zouden hebben.

Folteringen

Het Iraakse gerecht krijgt een onvoldoende van de VN. Er lijkt wat verbetering te komen in de behandeling van gevangenen, maar toch zijn er nog veel berichten over folteringen en onmenselijke behandeling van gedetineerden. Dat heeft volgens het rapport te maken met “een overmatige nadruk op het afdwingen van  bekentenissen.”

De auteurs van het VN-rapport wijzen verder op de “wijdverbreide armoede, de economische stagnatie, het gebrek aan kansen, de aftakeling van het milieu en de afwezigheid van openbare diensten”, allemaal “stille mensenrechtenschendingen die grote delen van de bevolking treffen.”

Een van de oorzaken van de slechte mensenrechtensituatie zijn volgens de VN de omstreden parlementsverkiezingen van maart 2010 en de politieke patsituatie van meer dan negen maanden die daarop volgde. “Er wordt aangenomen dat dit instabiliteit in de hand werkte, maar ook bijdroeg tot het uitblijven van hervormingen en andere maatregelen om de rechten van de Iraakse bevolking te beschermen.”