Noorden van Mali onrustig na vuurgevechten tussen leger en opstandelingen

De gevechten in de stad Ménaka worden bevestigd door Oumar Touré, een inwoner van de stad Gao. “Volgens verschillende bronnen begon het geweervuur om vijf uur ‘s ochtends. Wij zijn bang, want we kunnen verwanten in Ménaka niet langer bereiken en er kunnen ook andere plaatsen worden aangevallen.” Nadat het Malinese leger een helikopter had ingezet, trokken de aanvallers zich dinsdagmiddag terug uit Ménaka.

Verzet tegen veiligheidsmaatregelen

Het noorden van Mali wordt sinds december vorig jaar opgeschrikt door sporadisch geweld. Recent werden er op verschillende plaatsen kazernes en kantoren beschadigd die nog in aanbouw zijn. De gebouwen die Mali met buitenlandse hulp aan het optrekken is in de regio’s Kidal, Tomboektoe en Gao, moeten de overheid beter in staat stellen de veiligheid van de plaatselijke bevolking te verzekeren en moeten ook de economische ontwikkeling van de arme regio aanzwengelen.

De investeringen maken deel uit van een overheidsprogramma dat in augustus vorig jaar gelanceerd werd. Dat programma, dat tot doel heeft de onveiligheid en het terrorisme in het noorden van het land aan te pakken, lijkt juist geweld op te roepen.

De aanslagen van eind vorig jaar werden toegeschreven aan AQMI. Die groep houdt ook vijf westerlingen gegijzeld in de streek. AQMI is een van oorsprong Algerijnse organisatie. Voor 2007 stond ze bekend als de Salafistische Groep voor Prediking en Gevecht. Haar aansluiting bij Al Qaeda zou goedgekeurd zijn door Osama bin Laden.

Toearegrebellen

In het noorden van Mali legt de MNLA intussen ook steeds meer gewicht in de schaal. De MNLA ontstond uit de toenadering tussen de Bevrijdingsbeweging van de Azawad, een groep van jonge Toearegs uit de steden die opkomen voor zelfbeschikking en economische vooruitgang, en de MTNM, een opstandelingenbeweging van Toearegs uit het noorden van het land die in 2006 naar de wapens grepen. De MNLA streeft naar een onafhankelijke staat, maar wil daarvoor naar eigen zeggen geen geweld gebruiken. Toch heeft de beweging een gewapende arm.

Naast voormalige Toearegrebellen en gedeserteerde militairen zijn er in het leger van de MNLA soldaten en officieren actief  die lang in het Libische leger hebben gediend en na de val van Muammar Khadaffi naar Mali zijn teruggekeerd. Zij hebben de rebellen een veel grotere slagkracht gegeven.  

Door de groeiende invloed van die gewapende bewegingen moet de overheid op eieren lopen met haar maatregelen om de veiligheid en de economische ontwikkeling van de streek te bevorderen. In Abeïbara wordt bijvoorbeeld een legerkazerne gebouwd en komt er ook een nieuwe markt, een vaccinatieplaats voor runderen, een graanbank en een dam. Sommige plaatselijke politici maken zich sterk voor die projecten, maar ze krijgen veel tegenwind van plaatselijke islamisten.

Het Malinese leger heeft zijn aanwezigheid in het noorden van het land intussen opgevoerd en heeft nog verdere plannen. Volgens commandant Abdoulaye Macalou, de woordvoerder van het overheidsprogramma om de veiligheid in het noorden van Mali te verbeteren, zullen er bijkomende eenheden van het leger, de politie en de gendarmerie ontplooid worden en komen er ook twee extra politiecommissariaten en een nieuwe gevangenis.