Novartis lobbyt in Europees parlement

Het Zwitserse farmaconcern Novartis heeft de voorbije weken alle 785 Europarlementariërs gecontacteerd en hen gevraagd een geschreven verklaring van het parlement tegen Novartis niet te ondertekenen. Aanleiding van de geschreven verklaring is de rechtszaak die Novartis inspant tegen de patentenwet uit 2005 van de Indiase overheid.
Die wet geeft India de mogelijkheid patenten voor nieuwe en dure medicijnen te weigeren, zodat de arme bevolking toegang blijft hebben tot de goedkopere medicijnen. Novartis was daar in januari het slachtoffer van: het kreeg geen patent voor het kankermedicijn Glivec.
Artsen zonder Grenzen lanceerde over deze zaak een internationale petitie die al miljoenen handtekeningen telt. De internationale hulporganisatie vreest dat medicijnen, zoals aidsremmers, voor ontwikkelingslanden onbetaalbaar worden als Novartis zijn slag thuishaalt. Meer dan de helft van de aidsremmers voor aidspatiënten in ontwikkelingslanden wordt in India geproduceerd. AzG zoekt daarom de uitdrukkelijke steun van de EU.
Linkse en groene parlementsleden Novartis hebben sterk bekritiseerd. Maar bij de centrumrechtse Europese Volkspartij, de grootste formatie in het Europese parlement, lijkt de actie op veel minder steun te kunnen rekenen. In het totaal ondertekenden tot nog toe maar 47 Europarlementariërs de verklaring tegen Novartis. Een geschreven verklaring wordt pas het officiële standpunt van het Europese Parlement als een meerderheid van de parlementariërs het heeft ondertekend.
“Novartis strooit de Europese parlementsleden zand in de ogen”, zegt Alexandra Heumber van AzG. “Waar het hier over gaat, is dat Novartis openbare gezondheid blijkbaar niet als een recht beschouwt. Het bedrijf heeft geen enkel verantwoordelijkheidsgevoel.”
Novartis zegt dat de rechtszaak helemaal niet de toegang tot en de beschikbaarheid van goedkope medicijnen in arme landen in het gedrang wil brengen, maar alleen gaat over de bescherming van een van zijn patenten. Volgens Novartis is die weigering in tegenspraak met het internationale recht en met afspraken die de Wereldhandelsorganisatie heeft gemaakt.
Verdedigers van de Indiase patentenwet zeggen net het tegenovergestelde. Volgens hen ligt de wet volledig in de geest van het WHO-akkoord van Doha, in 2001. Dat akkoord zegt dat intellectuele eigendomsrechten moeten worden geïnterpreteerd op een manier die het recht op openbare gezondheid garanderen en de toegang tot medicijnen voor iedereen promoten.
Uitspraak in de rechtszaak, die voor het Hooggerechtshof in Chennai loopt, wordt verwacht op 26 maart. Ondertussen blijft de EU discussiëren welk standpunt ze moet innemen.
Peter Mandelson, de Europese Commissaris voor Handel, zegt dat het niet de bedoeling is van de EU om in rechtszaken tussenbeide te komen. Hij weigert alvast aan Novartis te vragen om de rechtszaak te laten vallen.