Oh my God

Het kerkbezoek van de autochtone Belg mag dan naar een historische diepte zijn weggezakt, de Belgische steden met zijn vele inwoners van vreemde origine worden steeds religieuzer. De crisistijd leent zich uitstekend voor het doen ontspruiten van menig nieuwe kerk en gebedsplaats.

Wie op zondag door de hoofdstad kuiert, hoort hier en daar enthousiast gezang dat weerklinkt vanuit omgebouwde telefoonwinkels waar Afrikaanse, Latino en Braziliaanse voorgangers het ritme aangeven. Er wordt in deze stad keihard in God geloofd. Op de metro krijg ik folders toegestopt waar alle mensen op de foto’s Afrikanen zijn die kampen met drug-of relatieproblemen en die daarvan verlost kunnen worden op een wekelijkse gebedsavond.

Allemaal zelf

De Italianen en Polen houden nog echt ‘zondag’. De leeggelopen katholieke kerken lopen stilaan weer vol op de dag des heren tijdens kerkdiensten in andere talen. Het zijn mensen van alle leeftijden; ik zie soms jonge Poolse vrouwen met een sjaal op het hoofd.

Ik vertrouw gegeneerd mijn angst toe aan een moslimvriend. Die lacht mijn zorgen weg. ‘Denk je echt dat moskeeën nog in achterafzaaltjes worden ondergebracht?’ Hij vertelt over een enorm complex dat gepland is met niet alleen gebedsruimtes, maar klassen voor huiswerk, een fitness, en zelfs een zwembad waar moslimvrouwen in alle rust zullen kunnen zwemmen. En dat allemaal gefinancierd door de gelovigen! Hij wijst me op het succes van de Islamitische scoutsgroep. ‘We doen het tegenwoordig allemaal zelf’, zegt hij. Het lijkt wel of er een nieuwe zuil wordt opgetrokken.

Hoofdstukje islam

De Belg komt enkel nog een kerk binnen om te trouwen of om een dode te berouwen en te begraven. Om andere sleutelmomenten in ons leven te markeren hebben we alternatieven gevonden: babyborrels, lentefeesten, housewarmings.

Ann De Craemer pleitte onlangs voor het seculariseren van de feestdagen, hen los te koppelen van de religieuze dagen waarvan we de betekenis toch al lang vergeten zijn. Ze stelde als alternatief onder andere de geboortedag van, godbetert Etienne Vermeersch, voor. Niet aan een belangrijke dag van de ‘nieuwe’ religies die in opmars zijn. Diezelfde Vermeersch vergaloppeerde zich in zijn islamscepticisme toen hij boerka deed rijmen met swastika. Nadat hij een koud washandje op zijn verhitte voorhoofd had gelegd, nuanceerde hij zijn uitspraken.

Het zijn niet alleen rabiate atheïsten die de islam in het vizier hebben, de gemiddelde Vlaming lijkt een koele minnaar van de Islam. Het lijkt bon ton te worden om in de wat langere zomerinterviews een hoofdstukje islam aan te snijden, het voorbije weekend nog het interview met Rika Ponnet en Herman Brusselmans in het weekblad van De Standaard.

Het ziet er niet naar uit dat mensen hun geloof de komende jaren massaal zullen afzweren, integendeel.

Musulman et fier de l’être

Het staat in schril contrast met de vele facebookgroepen met titels als ‘Je suis musulman et fier de l’être’. In een land waar je, ook al zijn je ouders er geboren, toch nog als allochtoon wordt benoemd, lijkt het evidenter om je religieuze identiteit te omarmen.

Soms heeft het een rebels kantje. Jongeren delen cartoons over de moslims met elkaar, niet het soort waar de profeet belachelijk wordt gemaakt, maar die de vooroordelen van de Belgo-belge op de korrel nemen. De buurman die bang is van zijn islamitische buren en de deur niet openmaakt als er wordt aangeklopt. Als ze weg zijn, vindt hij op zijn deurmat een schotel koekjes voor de Ramadan. Jonge moslims zetten zich nauwelijks af tegen hun godsdienst. Zij die wel lak hebben aan de levensvoorschriften van de islam, geloven wel in God, maar hopen op zijn barmhartigheid.

In het straatbeeld zien we steeds meer meisjes en vrouwen met een hoofddoek. Het houdt de meesten niet tegen om het leven te leiden dat ze willen, ze zijn bijzonder handig in het verzoenen van meerdere werelden. Er jogde deze voormiddag een meisje met hoofddoek voor mijn deur. Er zijn stand up comedians met een hoofddoek, gesluierde vriendinnengroepen die zes citytrips per jaar maken. Ik zie meisjes die hem een tijdje dragen, en dan niet meer. En even later weer wel. Ik ken nauwelijks meisjes die de hoofddoek moeten dragen van hun ouders, of oudere broers. Ze kiezen er zelf voor, en zelden lichtzinnig.

Tollende aardbol

Iedereen tracht grip te krijgen op deze tollende aardbol. De spirituele levensvragen waar ieder mens, ongeacht zijn leeftijd of afkomst mee worstelt: wie ben ik, waar kom ik vandaan, wat gebeurt als ik er niet meer ben? Die zullen er altijd zijn. Die kan je niet sussen met campagneslogans ‘’There’s probably no God… now stop worrying and enjoy your life’. 

Ik begrijp dat er mensen zijn die betreuren dat onze steden religieuzer worden omdat ze hun eigen godsdienst en de instituties eromheen als een juk hebben ervaren. Het ziet er echter niet naar uit dat mensen hun geloof de komende jaren massaal zullen afzweren, integendeel. We zullen moeten zoeken naar manieren om met al die verschillende overtuigingen samen te leven.

Het valt enorm te betreuren als mensen door de interpretatie van hun religieuze voorschriften, zich genoodzaakt zien om zich buiten onze samenleving te schrijven. We moeten blijven inspanningen doen om iedereen uit te nodigen om onze samenleving mee vorm te geven. Blijven zoeken naar wat ons verbindt, niet naar wat ons verdeelt. 

Ergens deze week begint de Ramadan, de vastenmaand van de moslims. Een maand in het teken van bezinning, solidariteit en het aanhalen van familiebanden. En ook wel een beetje in het teken van lekker eten. Wie de moslims in zijn omgeving ‘Ramadan Karim’ wenst, zou daar wel eens mee van kunnen profiteren…