Ondernemers willen geen migranten met papieren

In januari besliste Portugal voortaan per jaar 8.500 visa en de bijhorende werkvergunningen uit te reiken aan migranten die in het buitenland een Portugees arbeidscontract hadden toegezegd gekregen. Dat aantal was volgens de regering gebaseerd op een “grondige studie van de arbeidsmarkt”.

De wet werd op 12 maart van kracht, maar sindsdien kreeg de Portugese overheid nog maar zestig aanvragen binnen via haar consulaten in het buitenland – de weg die de wet voorschrijft. Tot hiertoe kregen één Braziliaan, een migrant uit Oekraïne en een man uit Moldavië op basis van de nieuwe procedure een werkvergunning.

“Dit bewijst dat ondernemers niet geïnteresseerd zijn in migranten met papieren,” zegt Timoteo Macedo, de voorzitter van de Vereniging voor Solidariteit met Migranten. “Waarom zouden ze zich door al dat papierwerk worstelen als er zoveel mensen zonder papieren rondhangen die alleen maar wachten om uitgebuit te worden?”

Portugal telt ongeveer 600.000 buitenlanders op een totale bevolking van zes miljoen. Een derde daarvan heeft geen officiële verblijfsvergunning en dus ook geen toelating om in Portugal te werken. Begin de jaren 90 kwam de toenmalige Portugese regering al tot de vaststelling dat ongeveer 80.000 illegale migranten in het land er niet toe te bewegen waren hun toestand te regulariseren, een gevolg van de tegenwerking van werkgevers die het niet zo nauw nemen met de wet. Ondernemers kunnen mensen zonder papieren aan het werk zetten voor de helft van het geld dat ze kwijt zijn aan andere werknemers. Bovenden kunnen ze illegalen makkelijker ontslaan of slecht behandelen – met de arbeidswetgeving moeten ze immers geen rekening houden.

De nieuwe wet, die de instroom van migranten wil beperken en kanaliseren naar banen die niet ingevuld raken, ziet er op papier sluitend uit. Kandidaten die kunnen bewijzen dat een Portugese werkgever in hun diensten geïnteresseerd is, dienen een aanvraag in bij een Portugees consulaat in hun land. Als de aanvraag in Lissabon wordt goedgekeurd, krijgt de betrokkene binnen de 30 dagen een visum toegestuurd. Het eigenlijke arbeidscontract wordt in Portugal getekend. Het aantal werkvergunningen dat op die manier wordt toegekend, wordt vastgesteld op basis van de noden van de arbeidsmarkt. Die worden regelmatig geanalyseerd.

De regering was van plan dit jaar 2.100 werkvergunningen toe te staan aan migranten die in de landbouw aan de slag konden. 2.000 vergunningen waren toegewezen aan de horeca, 1.900 aan de bouwnijverheid en de resterende 2.500 aan verscheidene dienstensectoren. Portugese ondernemers zeggen dat die quota belachelijk laag zijn. Er zijn nu al veel meer banen in te vullen, en Portugal zal ook de volgende jaren veel meer buitenlandse werkkrachten nodig hebben.

Carlos Vianna, de voorzitter van de Braziliaanse migrantenvereniging Casa Brasil, verwijt de regering dat ze haar ogen heeft gesloten voor de noden van de informele economie. Bedrijfjes en zelfstandigen die op de rand van de illegaliteit of helemaal in het zwart werken, zouden goed zijn voor een vijfde van het bruto nationaal product van Portugal. (PD/MM)