Ongenoegen over akkoord voor ontbossing

“Onze vrees is dat een akkoord de rechten van inheemse volken niet erkent”, zegt Marcial Arias, een inheemse inwoner van Panama. “We willen dat ook het recht op inspraak erin wordt opgenomen.” Arias is secretaris-generaal van de Stichting voor de Promotie van Inheemse Kennis.

Op de VN-klimaattop in Cancun gaat veel aandacht naar REDD, het VN-programma voor de Reductie van de Uitstoot door Ontbossing en Bosdegradatie in Ontwikkelingslanden. REDD werd in 2008 gelanceerd. Via REDD+, een uitbreiding van het programma, wil men ook duurzaam bosbeheer financieel compenseren.

Tientallen organisaties uit de hele wereld verzetten zich tegen een nieuw akkoord. Ze vrezen dat REDD+ de verdrijving van inheemse gemeenschappen en de diefstal van genetisch materiaal mogelijk zal maken en van bossen een lucratieve zaak zal maken voor de meest vervuilende bedrijven.

13 miljoen hectare bos

Jaarlijks verdwijnt wereldwijd 13 miljoen hectare bos. Dat genereert de uitstoot van 1,5 gigaton CO2, 20 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.

REDD is al actief in Panama, Bolivia, Paraguay, DR Congo, Zambia, Tanzania, Indonesië, Papoea-Nieuw-Guinea en Vietnam. Landen als Mexico, Brazilië en Panama ontwikkelen nationale initiatieven voor REDD+.

Op de klimaattop vorig jaar in Kopenhagen beloofden zes landen geld voor een fonds van 3,5 miljard dollar om REDD+-projecten te financieren. In maart werd daar nog eens 1 miljard dollar aan toegevoegd en werd een comité van tien landen geïnstalleerd om op een wereldwijd programma toe te zien.

Weinig garanties

Volgens een nieuw VN-document over REDD+, dat gisteren (donderdag) in Cancun werd voorgesteld, is het van belang inheemse volken te informeren en consulteren over dit soort projecten.

“Er zijn weinig garanties”, zegt Marcial Arias, die tot het Kuna-volk behoort. “We weten niet of ze ons gaan compenseren voor het niet omhakken van bomen, of hoe we de voordelen zullen ontvangen. We hebben het gevoel dat ze geen rekening houden met ons.”

In Cancun is niet duidelijk geworden of de deelnemende landen REDD+ zien als een mechanisme om de gevolgen van de uitstoot op te vangen of om de uitstoot te verminderen. In het eerste geval zouden de meest vervuilende landen eenvoudigweg kunnen investeren in de bossen van de minst ontwikkelde landen als compensatie voor hun eigen uitstoot.