'Oorlog tegen de terreur' zorgt voor toename ontheemden

Vorig jaar kwamen er wereldwijd een recordaantal van 4,3 miljoen vluchtelingen bij. Volgens USCR is dat vooral een gevolg van de conflicten in Afrika. Bijna driekwart van hen waren Afrikanen. Ongeveer zeventig procent van het totale aantal vluchtelingen en ontheemden (13,7 miljoen) in Afrika komen uit amper vier landen: Soedan, Angola, Congo en Burundi.

De grootste stromen vluchtelingen kwamen vorig jaar op gang in Burundi, Ivoorkust, Sudan, Congo, Angola en Liberia - landen waar een burgeroorlog plaatsvond. De massamedia keken de andere kant op en richtten hun camera’s op Afghanistan en Irak. De vreselijke gebeurtenissen in Afrika bleven nagenoeg onopgemerkt in de rest van de wereld, zegt Joel Frushone, de Afrika-specialist van USCR. In Burundi sloeg een miljoen mensen op de vlucht, maar het land werd zelden of nooit vernoemd in de kranten en op het journaal. Daarmee is meteen ook een verklaring gegeven voor de manifeste lacunes in de humanitaire hulp aan de vluchtelingen en ontheemden.

Ondanks het feit dat het aantal vluchtelingen en ontheemden toeneemt, sluiten zowel de Verenigde Staten als Europa steeds meer hun grenzen. Vluchtelingen en asielzoekers ondervinden sinds 11 september steeds meer moeilijkheden bij hun zoektocht naar veiligheid, schrijft Ruud Lubbers, de Hoge VN-comissaris voor de Vluchtelingen in een artikel dat aan het jaarrapport werd toegevoegd. Regeringen sluiten in toenemende mate vluchtelingen uit in plaats van hen bescherming te bieden.

Dat is vooral van toepassing op de VS, waar als gevolg van de terreuraanslagen van 2001 zeer strenge veiligheidsmaatregelen van kracht zijn. Vorig jaar kwamen slechts 27.100 vluchtelingen het land binnen, een laagterecord sinds 1980 en slechts een derde van het gemiddeld aantal vluchtelingen dat de afgelopen vijf jaar aan de bak kwam. Het USCR roept de regering van president George W. Bush op om de Amerikaanse grenzen opnieuw open te stellen voor de tienduizenden vluchtelingen die sinds 11 september 2001 wachten op de afhandelingen van hun asielaanvraag.

Ook de EU maakt het vluchtelingen en asielzoekers moeilijker dan voorheen, zo stelt het rapport. Verschillende (Europese) landen hebben restrictieve asielwetten gestemd, en dat versterkt de trend van onverschilligheid tegenover asielzoekers en vluchtelingen, zegt Michelle Berg van USCR.